Na de uitzonderlijke droge zomer van 2022, waarin verschillende Franse gemeenten hun drinkwater per tankwagen moesten laten aanvoeren, kampen twee Franse departementen nu al - half februari - met waterbeperkingen vanwege uitzonderlijke winterdroogte.
Om de voorraden voldoend aan te vullen zou het in ieder geval zó veel moeten regenen dat heel Frankrijk onder water komt te staan
"Het is een tijdbom," waarschuwt agroklimatoloog Serge Zaka op FranceTVinfo. "De ondergrondse waterlagen moeten voor april zijn aangevuld." En daar ziet het niet naar uit, na meer dan drie weken zonder enige regen van betekenis in de Pyrénées-Orientales en delen van de Var.

Het afgelopen jaar viel in heel Frankrijk -24% minder neerslag over het hele jaar, wat uitzonderlijk is (het record staat op -25% in 1989). Op zich komt droogte in februari ook wel vaker voor. Maar de combinatie leidt tot een echt probleem, namelijk de grondwaterspiegel van de voorraden water in de bodem, de zogeheten 'nappes phréatiques'. Sinds augustus 2021 is er 14 maanden op rij te weinig neerslag gevallen en die trend zet zich deze winter voort. Naar verwachting zal in februari minstens 50% te weinig neerslag vallen en ook maart ziet er somber uit. Het watertekort doet het ergste vrezen voor gewas en natuur in de zomer van 2023.

"Driekwart van de Franse grondwaterstanden is óf op norm-niveau, óf onder het niveau waarop ze in februari zouden moeten staan. En 25% van de grondwaterspiegel staat zeer laag," aldus Zaka. In principe garanderen de grondwaterstanden dat er genoeg water is om de zomer rustig te kunnen doorkomen. Maar als ze in april niet zijn bijgevuld, bestaat het risico dat er in de zomer helemaal geen water is.

"Er zijn nog maar een paar weken om de grondwaterstanden weer aan te vullen. Zodra de plantenknoppen opengaan, wordt het meeste water dat op de grond valt, gebruikt door de plantenwortels. Er zal dus heel weinig water naar de grondwaterspiegel doorsijpelen," zegt Zaka. Het vocht in de bovenste 2 meter van de bodem zal heel snel opgebruikt raken, met droogte tot gevolg. Zaka voorspelt dat al vanaf het midden van de lente een beroep gedaan zal worden op grondwater om te irrigeren, omdat er geen water meer in de bovenste bodemlagen zit. "En dan doemt meteen de droogte op, omdat de ondergrondse waterlagen de vraag naar het benodigde water niet zullen kunnen leveren."

"Om de voorraden voldoend aan te vullen zou het in ieder geval zó veel moeten regenen dat heel Frankrijk onder water komt te staan," aldus Zaka.