Stikstofhoogleraar Wim de Vries van de onderzoeksgroep Milieusysteemanalyse van de WUR heeft een aantal scenario's doorgerekend van manieren waarop boeren de stikstof- en klimaatdoelen van de regering kunnen halen. Dat deden zijn team door een model te bouwen dat zowel de uitstoot van stikstofverbindingen als die van broeikasgassen door de landbouw berekent. Halvering van de veestapel is niet nodig omdat een combinatie van een kwart minder vee en technische innovaties de beste resultaten oplevert voor zowel klimaat- als stikstofdoelen, denkt De Vries.
De onderzoeksgroep van De Vries probeerde te berekenen welke maatregelen boeren het beste kunnen nemen om zowel de geldende klimaat- en stikstofdoelen te halen. Zijn team becijferde de ruimte die technische maatregelen biedt. Denk aan minder stikstof in het veevoer, mestscheiding, niet meer ploegen en - ondanks alle kritiek daarop - emissiearme stallen. Daar maakte het team een tabel met reductiecijfers van. Vervolgens gebruikte het de tabel om de onderlinge effecten van verschillende maatregelen te becijferen. Koeien in de wei leiden weliswaar tot minder ammoniakuitstoot, maar tot meer broeikasgassen, ontdekte De Vries.
Alles uit de Kast
Een eerste scenario dat ‘Alles uit de Kast’ heet, laat zien dat boeren hun stikstof- en klimaatdoelen niet zullen halen door volop in te zetten op technische maatregelen. Die zullen de stikstofuitstoot halveren maar zijn weinig effectief omdat maar een klimaatwinst van zo'n 25% opleveren. Dat is niet genoeg voor de afgesproken reductie van 50% die in 2050 moet zijn gerealiseerd. Bovendien rekende het team van De Vries in dit scenario met de optimistische schattingen van de leveranciers van die technieken. In de praktijk, zegt de hoogleraar, werkt de apparatuur vaak net iets minder goed en investeren niet alle boeren voor 2030 in emissiearme technieken, zeker niet als ze duur zijn. Daarom heeft hij een tweede scenario uitgewerkt met realistischer cijfers. Technische maatregelen zijn daarin goed voor ongeveer 30% van de stikstofreducties maar verminderen slechts 15% van de broeikasgassen.
Omdat techniek alleen niet genoeg is, moet de veestapel kleiner. Maar halvering, zoals Tweede Kamerlid Tjeerd de Groot voorstelt, levert minder op dan je zou verwachten. Dat laten de modellen zien. Halvering van de veestapel levert maar 35% reductie van de uitstoot van stikstof en 21% van die van broeikasgassen op. Dat komt onder meer doordat Nederland mest exporteert. Halvering van de veestapel laat minder reducties op ons conto komen zodat de boekhoudkundige winst verdwijnt en de mestreductie en stikstofwinst in Nederland lager uitvalt. Minder melkkoeien verlaagt bovendien de uitstoot van broeikasgassen in het veenweidegebied niet; de oxidatie van het veen gaat onverminderd door en stoot klimaatgassen uit. Als weidegrond in akkers wordt omgezet stijgt de CO2-uitstoot, zodat de helft minder vee negatief uitpakt.
Combinatiescenario
De Vries geeft de voorkeur aan een scenario waarin haalbare technische maatregelen worden gecombineerd en de veestapel met kwart krimpt. Daarmee kan volgens hem een ammoniakreductie van bijna 50% worden gerealiseerd en daarnaast een 25% lagere uitstoot van broeikasgassen. Zo komt de landbouw in de buurt van de ammoniakopgave en wordt de klimaatopgave voor 2030 gerealiseerd. De klimaatopgave in 2050 (-50%) blijft buiten bereik, maar die 50% minder gaat ook niet bereikt worden bij halvering van de veestapel in combinatie met technische maatregelen, denkt De Vries.
De Vries doet zijn uitspraken in de jongste uitgave van Wageningen World.
Dit artikel afdrukken
Alles uit de Kast
Een eerste scenario dat ‘Alles uit de Kast’ heet, laat zien dat boeren hun stikstof- en klimaatdoelen niet zullen halen door volop in te zetten op technische maatregelen. Die zullen de stikstofuitstoot halveren maar zijn weinig effectief omdat maar een klimaatwinst van zo'n 25% opleveren. Dat is niet genoeg voor de afgesproken reductie van 50% die in 2050 moet zijn gerealiseerd. Bovendien rekende het team van De Vries in dit scenario met de optimistische schattingen van de leveranciers van die technieken. In de praktijk, zegt de hoogleraar, werkt de apparatuur vaak net iets minder goed en investeren niet alle boeren voor 2030 in emissiearme technieken, zeker niet als ze duur zijn. Daarom heeft hij een tweede scenario uitgewerkt met realistischer cijfers. Technische maatregelen zijn daarin goed voor ongeveer 30% van de stikstofreducties maar verminderen slechts 15% van de broeikasgassen.
Als weidegrond in akkers wordt omgezet, stijgt de CO2-uitstoot zodat de helft minder vee op dat aspect negatief scoortVariant De Groot
Omdat techniek alleen niet genoeg is, moet de veestapel kleiner. Maar halvering, zoals Tweede Kamerlid Tjeerd de Groot voorstelt, levert minder op dan je zou verwachten. Dat laten de modellen zien. Halvering van de veestapel levert maar 35% reductie van de uitstoot van stikstof en 21% van die van broeikasgassen op. Dat komt onder meer doordat Nederland mest exporteert. Halvering van de veestapel laat minder reducties op ons conto komen zodat de boekhoudkundige winst verdwijnt en de mestreductie en stikstofwinst in Nederland lager uitvalt. Minder melkkoeien verlaagt bovendien de uitstoot van broeikasgassen in het veenweidegebied niet; de oxidatie van het veen gaat onverminderd door en stoot klimaatgassen uit. Als weidegrond in akkers wordt omgezet stijgt de CO2-uitstoot, zodat de helft minder vee negatief uitpakt.
Combinatiescenario
De Vries geeft de voorkeur aan een scenario waarin haalbare technische maatregelen worden gecombineerd en de veestapel met kwart krimpt. Daarmee kan volgens hem een ammoniakreductie van bijna 50% worden gerealiseerd en daarnaast een 25% lagere uitstoot van broeikasgassen. Zo komt de landbouw in de buurt van de ammoniakopgave en wordt de klimaatopgave voor 2030 gerealiseerd. De klimaatopgave in 2050 (-50%) blijft buiten bereik, maar die 50% minder gaat ook niet bereikt worden bij halvering van de veestapel in combinatie met technische maatregelen, denkt De Vries.
De Vries doet zijn uitspraken in de jongste uitgave van Wageningen World.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 2 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 2 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Ik ben toch wel benieuwd wat de variant dagontmesting + vergistimg opleverd. Methaan uitstoot uit de veestapel behoort tot de korte kringloop maar de hoeveelheid fossiele energie die bespaard behoord leidt niet tot verdere verhoging van de concentraties. Daar zit de klimaatwinst.