In voorbereiding op de LTO jaardag op 1 maart in Rijswijk leggen Nieuwe Oogst en Foodlog steeds een stelling voor aan hun lezers. Dit keer gaat het over de financierbaarheid van het grondgebonden boerenbedrijf.
Omdat boeren doorgaans prijsnemers zijn, hebben hun bedrijven geen goodwill. De overname van een boerenbedrijf is daarom volledig afhankelijk van de balans van de potentiële koper. Die moet na de aankoop nog voldoende eigen vermogen houden om niet onderuit te gaan in slechte jaren.
Boeren die hun bedrijven over willen doen, komen door deze financiële logica in de knel. Hun zonen en dochters hebben zelden eigen geld. Dat betekent dat ze alleen kunnen verkopen aan grotere boeren. De opkopers moeten in goede jaren bovendien zoveel verdienen dat ze hun nieuwe aankopen kunnen aflossen. Lukt hen dat niet, dan komen ook de grote overnemers met zodanig uitgeholde balansen te zitten dat banken een streep zullen trekken.
Niet interessant van verschaffers van risicodragend vermogen
Dat doen banken omdat ze niet het risico willen lopen zelf boer te moeten worden.
Als deze trend klopt voor grondgebonden Nederlandse boerenbedrijven, komt hun financierbaarheid in het gedrang. De nodige ouders moeten immers in de komende 20 jaar hun bedrijven overdragen. Zij kunnen hun zoons en dochters moeilijk hun deel in de erfenis onthouden ten gunste van het kind dat het bedrijf wil voorzetten. Toch dwingt de financieringslogica af dat ze een deel van hun vermogen moeten laten zitten in het bedrijf van de zoon of dochter die het voortzet. Behalve voor speculanten in onroerend goed is het boerenbedrijf immers te weinig rendabel voor verschaffers van risicodragend vermogen.
Vandaar onze stelling:
De financierbaarheid van grondgebonden boerenbedrijven neemt zienderogen af.
Fotocredits: Vader & zoon, Nieuwe Oogst
-- POLL --
Dit artikel afdrukken
Behalve voor speculanten in onroerend goed is het boerenbedrijf immers te weinig rendabel voor verschaffers van risicodragend vermogenUitgeholde balansen
Boeren die hun bedrijven over willen doen, komen door deze financiële logica in de knel. Hun zonen en dochters hebben zelden eigen geld. Dat betekent dat ze alleen kunnen verkopen aan grotere boeren. De opkopers moeten in goede jaren bovendien zoveel verdienen dat ze hun nieuwe aankopen kunnen aflossen. Lukt hen dat niet, dan komen ook de grote overnemers met zodanig uitgeholde balansen te zitten dat banken een streep zullen trekken.
Niet interessant van verschaffers van risicodragend vermogen
Dat doen banken omdat ze niet het risico willen lopen zelf boer te moeten worden.
Als deze trend klopt voor grondgebonden Nederlandse boerenbedrijven, komt hun financierbaarheid in het gedrang. De nodige ouders moeten immers in de komende 20 jaar hun bedrijven overdragen. Zij kunnen hun zoons en dochters moeilijk hun deel in de erfenis onthouden ten gunste van het kind dat het bedrijf wil voorzetten. Toch dwingt de financieringslogica af dat ze een deel van hun vermogen moeten laten zitten in het bedrijf van de zoon of dochter die het voortzet. Behalve voor speculanten in onroerend goed is het boerenbedrijf immers te weinig rendabel voor verschaffers van risicodragend vermogen.
Vandaar onze stelling:
De financierbaarheid van grondgebonden boerenbedrijven neemt zienderogen af.
Fotocredits: Vader & zoon, Nieuwe Oogst
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 2 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 2 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Langdurig negatieve rente zou kunnen zorgen voor een veel betere financierbaarheid. Dat wordt steeds waarschijnlijker, en kan heel vreemde en ingrijpende gevolgen hebben.
Waar in de wet staat geschreven dat een erfenis in gelijke delen over de erfgenamen moet worden verdeeld?
Dit vraag ik me af na aanleiding van de zin "Zij kunnen hun zoons en dochters moeilijk hun deel in de erfenis onthouden ten gunste van het kind dat het bedrijf wil voorzetten."
Ja er zijn gevallen te noemen waar hele familie's ontwricht zijn door een overname van een bedrijf.
De gevallen die ik ken zijn echter vaak ingegeven door de 'koude'-kant en komen bovendien pas bovendrijven als pa en ma wijlen zijn.
Het merendeel gaat goed. Door open, gedegen en vooral tijdig te communiceren is veel van het bovenstaande leed te voorkomen.
Als tip (dit schrijf ik als ervaringsdeskundige, ik heb 2 broers en 2 zussen) zou ik potentiële overnamekandidaten adviseren om na het voortzetten van het ouderlijk bedrijf niet al te geheimzinnig te doen over het financiële reilen en zeilen van je bedrijf.
Dit wil niet zeggen dat je ieder jaar het accountantsrapport moet overleggen aan je broer(s)/zus(sen) maar, en nu komt ie weer, open en gedegen uitleggen wat het inhoud om de toko te runnen met de benodigde risico's en valkuilen die het boerenvak kent.
Verder voor diegene die nog aan de gezinsplanning moeten beginnen en een boerderij zonder geouwehoer willen laten overnemen door hun kroost een tip: één kind politiek toepassen ;-)
Maar goed, dit gezegd hebbende mijn antwoord op de vraag: Is een boerenbedrijf nog financierbaar in 2030?
Ja. (ik heb overigens niet gestemd)
Waarom? Als er niet gefinancierd wordt omdat de grond te duur is, gaat er vanzelf lucht uit de grondprijzen. Kijk naar Denemarken en wat de grondprijzen daar het laatste decennium gedaan hebben!
Interessanter vindt ik dan ook de vraag waarom prijzen zo hoog zijn?
En kom nu niet met de dooddoener: grond in NL is schaars.
Maak je geen zorgen, Henric. Die negatieve rente is voorbehouden aan grote partijen die in deze onzekere tijden dankzij QE tegen de plinten klotsend geld veilig bij DNB willen stallen. Banken vinden zelf geld uitlenen aan MKB-ers als jij nu dermate riskant, dat ze zich op het organiseren van crowdfunding hebben gestort. Non-earmarked geld zat om nieuwe bubbles te genereren, maar niet om het MKB te helpen de economie en de werkgelegenheid weer op stoom te helpen.
Nog steeds komen banken weg met niet meer dan 3 a 4 procent eigen vermogen
(hoeveel EV wil een bank van jou, Henric?), hetgeen in combinatie met nieuwe risicovolle hefbomen tot opnieuw omvallende banken lijkt te gaan leiden.
Hopelijk is Dijsselbloem intussen zo wijs geworden om de bewezen succesvolle IJslandse methode te volgen: lekker laten omvallen en knoeiers achter slot en grendel zetten.
Laat de gokkers op eigen blaren zitten, dan blijven de binnenlandse bestedingen in elk geval op peil, zodat de economie niet inklapt.
Lastig, een bedrijf voortzetten met meerdere kinderen. Ben benieuwd hoe jij dat geregeld hebt, Jarno. Er bestaat toch zoiets als een legitieme portie?
Dick, de jaarseuribor is sinds deze week negatief en dalend. Maandseuribor is -0,23%.
Het overnemen van een grondgebonden bedrijf is al jaren een groot probleem. De grondprijs is al jaren hoog. Helemaal als je kijkt naar de gemiddelde prijs van producten. Als je dit combineert hoef
je geen groot econoom te zijn naar het rendement van deze bedrijven. Ik zit zelf ook in de overname van ons bedrijf. En ook al draait het goed, het valt niet mee om het over te nemen. En inderdaad de hoge grondprijs zit iedere agrarische ondernemer mee. Wat mij op valt is dat de grotere bedrijven de grond laten financieren door beleggers en hiervan te pachten hierdoor blijft prijs hoog in Nederland. Deze investering in grond is geen grote geldmaker voor een belegger maar geeft wel een rendement van 3 a 4 procent per jaar. Een mooie basis voor veel beleggers.