Even met de Yuka-app het etiket scannen en je weet hoe gezond en verantwoord het product is dat je in hand hebt. Superfijn voor consumenten, die zo zelf een bewustere en betere keuze kunnen maken. Maar een doorn in het oog van producenten, die de app in zijn 7-jarig bestaan al diverse keren voor het gerecht gesleept hebben.
Sinds de introductie in 2017 heeft Yuka, een van oorsprong Franse app, snel aan populariteit gewonnen. Inmiddels kent de app zo'n 40 miljoen gebruikers wereldwijd. Met de app kunnen producten zoals chocoladerepen en cosmetica door de consument beoordeeld worden op voedingswaarde, mogelijke gezondsheidsrisico's en sinds 2021 ook milieu-impact.
Een simpel stoplichtsysteem van rood tot groen laat zien of een voedings- of cosmeticaproduct 'uitstekend', 'goed', 'matig' dan wel 'slecht' scoort. Die scores komen tot stand op basis van een algoritme dat rekening houdt met de Nutri-Score van een product, het gebruik van additieven en of het product biologisch is.
Die scores beïnvloeden het koopgedrag van de Yuka-gebruikers. Volgens journalist Daphné Leprince-Ringuet in Sifted stopt 94% van de nogal bewuste Yuka-gebruikers met het kopen van bepaalde producten na het zien van de beoordelingen op de app.
En dat leidt tot actie bij producenten en supermarktketens: zo paste supermarktketen Intermarché de recepturen van 900 producten aan om 142 additieven te verwijderen. Maar ook tot kritiek van lobby-organisaties, zoals de Franse vleeswarenlobby FICT. Die sleepte Yuka voor de rechter omdat de app vleeswaren met nitriet en nitraten een slechte score gaf.
Nitriet wordt aan vleeswaren toegevoegd om ze te conserveren en om ziekten als botulisme - waar deze week nog een dode door viel - te voorkomen, maar ze zijn ook in verband gebracht met een verhoogd risico op darmkanker. Volgens FICT sloeg Yuka de plank mis en plaatste de app de wetenschappelijke informatie niet in context. FICT won de rechtszaak, maar verloor in hoger beroep.
Het kostte Yuka twee jaar en bijna een half miljoen aan kosten. Te veel om op te hoesten door de nog altijd betrekkelijk kleine en ideële organisatie waar 12 medewerkers afgelopen jaar €1,29 miljoen omzet genereerden. Een crowdfundingsactie die €400.000 opleverde, bracht soelaas.
Het was niet de eerste of laatste keer dat Yuka voor de rechter gesleept werd door lobbygroepen. Ook de Italiaanse mededingingsautoriteit klopte al eens op de deur na klachten van landbouwvereniging Confagricoltura en consumentengroep Codici, die beweerden dat de beoordelingen van Yuka de kwaliteit van een product niet nauwkeurig weergaven. En begin dit jaar ondernam ook de Europese lobby voor de biologische industrie (IFOAM) juridische stappen. IFOAM eist dat Yuka stopt met de Eco-score, omdat die 'oneerlijk' zou zijn voor de biologische productie. "Die zagen we niet aankomen," zegt mede-oprichter Julie Chapon, "omdat we altijd voorstanders zijn geweest van biologische productie. Biologische labels dragen allemaal bij aan het verbeteren van productbeoordelingen, zowel wat betreft gezondheids- als milieuscores. Daarom waren we boos over de aanval van de biologische lobby."
Sinds kort heeft Yuka een fulltime advocaat aangenomen om toekomstige juridische uitdagingen aan te gaan. De app wil zijn activiteiten uitbreiden in de Verenigde Staten, de snelstgroeiende markt voor mensen die voorgelicht willen worden bij hun voedselkeuze.
Een simpel stoplichtsysteem van rood tot groen laat zien of een voedings- of cosmeticaproduct 'uitstekend', 'goed', 'matig' dan wel 'slecht' scoort. Die scores komen tot stand op basis van een algoritme dat rekening houdt met de Nutri-Score van een product, het gebruik van additieven en of het product biologisch is.
Die scores beïnvloeden het koopgedrag van de Yuka-gebruikers. Volgens journalist Daphné Leprince-Ringuet in Sifted stopt 94% van de nogal bewuste Yuka-gebruikers met het kopen van bepaalde producten na het zien van de beoordelingen op de app.
En dat leidt tot actie bij producenten en supermarktketens: zo paste supermarktketen Intermarché de recepturen van 900 producten aan om 142 additieven te verwijderen. Maar ook tot kritiek van lobby-organisaties, zoals de Franse vleeswarenlobby FICT. Die sleepte Yuka voor de rechter omdat de app vleeswaren met nitriet en nitraten een slechte score gaf.
Nitriet wordt aan vleeswaren toegevoegd om ze te conserveren en om ziekten als botulisme - waar deze week nog een dode door viel - te voorkomen, maar ze zijn ook in verband gebracht met een verhoogd risico op darmkanker. Volgens FICT sloeg Yuka de plank mis en plaatste de app de wetenschappelijke informatie niet in context. FICT won de rechtszaak, maar verloor in hoger beroep.
Het kostte Yuka twee jaar en bijna een half miljoen aan kosten. Te veel om op te hoesten door de nog altijd betrekkelijk kleine en ideële organisatie waar 12 medewerkers afgelopen jaar €1,29 miljoen omzet genereerden. Een crowdfundingsactie die €400.000 opleverde, bracht soelaas.
Het was niet de eerste of laatste keer dat Yuka voor de rechter gesleept werd door lobbygroepen. Ook de Italiaanse mededingingsautoriteit klopte al eens op de deur na klachten van landbouwvereniging Confagricoltura en consumentengroep Codici, die beweerden dat de beoordelingen van Yuka de kwaliteit van een product niet nauwkeurig weergaven. En begin dit jaar ondernam ook de Europese lobby voor de biologische industrie (IFOAM) juridische stappen. IFOAM eist dat Yuka stopt met de Eco-score, omdat die 'oneerlijk' zou zijn voor de biologische productie. "Die zagen we niet aankomen," zegt mede-oprichter Julie Chapon, "omdat we altijd voorstanders zijn geweest van biologische productie. Biologische labels dragen allemaal bij aan het verbeteren van productbeoordelingen, zowel wat betreft gezondheids- als milieuscores. Daarom waren we boos over de aanval van de biologische lobby."
Sinds kort heeft Yuka een fulltime advocaat aangenomen om toekomstige juridische uitdagingen aan te gaan. De app wil zijn activiteiten uitbreiden in de Verenigde Staten, de snelstgroeiende markt voor mensen die voorgelicht willen worden bij hun voedselkeuze.
