Nog nooit waren de wereldwijde eierprijzen zo hoog. Dat is zorgwekkend, aldus de Rabobank, omdat eieren een belangrijk basisvoedsel en de meest betaalbare bron van eiwitten en voedingsstoffen zijn voor consumenten met lage inkomens. Dat kan zelfs 'grote sociale en gezondheidsrisico's met zich meebrengen', waarschuwt de bank.
Maak je je zorgen of je paasei in gevaar komt? Dan is er een perfect alternatief: schilder een aardappel, in plaats van een ei. Of maak een ei van aardappel.
Volgens de mondiale eierprijsmonitor van de Rabobank piekten de eierprijzen in het eerste kwartaal van 2023 op een nieuwe recordhoogte: de prijzen liggen 2,5 keer zo hoog als in het referentiejaar 2007. In een jaar werden eieren meer dan 100% duurder, in de Verenigde Staten en de Europese Unie respectievelijk 155 en 62%. Maar ook op andere markten stegen de prijzen tot historische hoogtes, zoals in Thailand, de Filipijnen, Israël, Nieuw-Zeeland, Nigeria, Kenia, Brazilië, Mexico en Argentinië. Dat werkt door in alle schakels van de eierketen - van eierproducenten tot afnemers in de detailhandel, de foodservice en de levensmiddelenindustrie - en zal ook in 2023 het geval blijven.

Zes vraag- en aanbodfactoren veroorzaken deze uitzonderlijke 'eiflatie':
  • stijgende voerkosten: tussen 2020 en 2022 verdubbelden de wereldwijde voerprijzen zonder dat producenten deze kosten konden doorberekenen aan klanten
  • impact van vogelgriepuitbraken: in de VS zijn meer dan 40 miljoen leghennen geruimd, in Japan meer dan 15 miljoen, in Europa nam het leghennenbestand af met 3 tot 5%
  • nasleep van marktverstoringen door corona
  • regelgeving: kostenverhoging als gevolg van de invoering van het verbod op het doden van eendagshaantjes in Duitsland en het kooiverbod in Nieuw-Zeeland deden de leghennenbestanden krimpen
  • veranderend consumentengedrag: zoektocht van consumenten naar goedkopere eiwitten leidt tot grotere vraag naar eieren
  • krap aanbod door onzekerheid: opzetten van nieuwe leghennen betekent een verbintenis van meer dan een jaar productie. Bij grotere onzekerheid nemen producenten minder risico en is er minder aanbod.
De grootste zorg die Rabobank signaleert ligt op een ander vlak. Voor consumenten met lage inkomens, met name in opkomende markten, zijn eieren een belangrijk basisvoedsel. Het is een betaalbare bron van eiwitten en voedingsstoffen zoals vitamine B6, B12 en D. Eieren zijn bovendien makkelijk te distribueren, omdat ze niet gekoeld hoeven te worden. "Als eieren duurder en minder beschikbaar worden voor deze consumenten, kan dit grote sociale en gezondheidsrisico's met zich meebrengen," waarschuwt de Rabobank.

Paasaardappel
Dan maar geen eieren met pasen? Afgeschrikt door de dure en schaarse eieren ging The Guardian-journalist Joel Snape op zoek naar een alternatief om met zijn 5-jarige zoon toch aan het 'paasknutselen' te kunnen slaan. Hij kwam uit op de... aardappel. Tot zijn verrassing bleek de paasaardappel onverwachte voordelen te hebben boven het paasei. Goedkoper natuurlijk, maar ook minder breekbaar en vooral creatief uitdagender. Niet alleen kun je al variëren met de basisvorm van de aardappel, ook kan iedere rimpel, vlek of pit je inspireren bij het beschilderen. "Het beschilderen van een aardappel, zo blijkt, heeft meer gemeen met de kunst van de abstracte expressionisten dan de precisie die een ei vereist," concludeert Snape.

'Aardappeltje-eitje'
En waarom geen ei gemaakt van aardappel? Daaraan werkt de Nederlandse coöperatie Royal Avebe, en het prototype is al klaar. Niet van echt te onderscheiden, de dooier incluis, volgens Change. De plantaardige 'eieren' zijn het symbool van de snelle groei van plantaardige eiwitten in voeding bij Avebe. Naast het aardappel-ei brengt Avebe, de grootste producent van aardappelzetmeel én aardappeleiwit ter wereld, al plantaardig vlees, kaas, zuivel en zoetwaren op de markt.