2
Fotocredits: 'Drought', Daeron, Pixabay

Flash PerspectiefDroogte Zuid-Europa ligt niet aan regentekort

Aan de regen ligt het niet zozeer. In Zuid-Europa valt namelijk maar iets minder neerslag dan normaal. Waarom is er dan toch sprake van een 'historische' droogte in Spanje en Frankrijk? Hydroloog Ryan Teuling (WUR) legt het uit in Trouw. Vier factoren spelen een rol en versterken elkaar:

1. Hoe warmer de lucht, des te sneller gaat de verdamping van water uit de bodem. Dat gaat zelfs exponentieel sneller. In Spanje is het al warmer dan bij ons, en de vroege hitte verergerde dat nog eens;
2. Het omslagpunt van sneeuw naar regen: sneeuw is vertraagde neerslag. Valt er geen sneeuw in de Spaanse Sierra Nevada omdat het warmer is dan normaal, dan volgt een droge lente omdat er geen smeltwater naar beneden stroomt;
3. Een droge bodem koelt niet: de hete droge lucht uit de Sahara koelt minder af zodra die boven Spanje komt. Daarom rukken de extreem hoge temperaturen steeds verder naar het noorden op en trekken ze de Pyreneeën over;
4. Mensen raken gewend, zeg maar verwend, aan de beschikbaarheid van water en gaan daardoor meer gebruiken. We legden bijvoorbeeld stuwmeren aan om te irrigeren en er tomaten mee te oogsten, te douchen en zwembaden te vullen terwijl daar eigenlijk al te weinig water voor was. Bij droogte is het dan ook echt op.

Het probleem is niet de historische droogte, maar de warmte en ons onachtzame gebruik van water.

Trouw - Regen heeft Europa wel, maar het water wordt niet vastgehouden, 8 mei 2023
  • Waardeer dit artikel door het te delen:
Laden...
Ton Terlouw
Ton Terlouw Bodemvruchtbaarheid, plantweerbaarheid
  • #2
  • 8 mei '23
  • 18:30

Toevallig beluisterde ik vandaag een podcast over een ander fenomeen dat met de droogte te maken heeft.

In hete droge zomers scheiden bossen meer co2 uit dan ze opnemen. En dat is best verontrustend. Elke bioloog weet dat fotosynthese bestaat uit opname van CO2 door huidmondjes en omzetting daarvan door bladgroen.

Maar die huidmondjes sluiten ook als het droog en warm is. Dat gebeurt om verdamping tegen te gaan van water uit de plant. Ook dat weet elke bioloog. Toch is hier pas recent wetenschappelijk op gestudeerd.

We compenseren ons een ongeluk als we vliegschaamte hebben, en steunen zo bos aanplant om CO2 op te slaan. Maar wat gebeurt er als het omgekeerde plaatsvindt.

Een interessante podcast van behaarde apen gaat hier dieper op in.

Frank Eric van der Meer
Frank Eric van der Meer tuinman met biodiversiteit
  • #1
  • 8 mei '23
  • 8:30

"In Zuideuropa valt namelijk maar iets minder neerslag dan normaal".
Bij Barcelona (en een heel groot gebied daaromheen) wachten ze nu al een hele tijd op iets wat op regen lijkt?
Verder lijkt neerslag ook anders te gaan vallen. Zoals in het stuk opgemerkt vaker als regen ipv sneeuw op de sierra's in Spanje, en ook de Alpen (water wordt dan niet vastgehouden), maar ook anders in de tijd en intensiteit: vaker als hoosbuien en -regens, die niet in de grond doordringen, veel verwoesting kunnen geven, en dan bijvoorbeeld jaren weer niks: statistisch gezien zie je dan dat er 'wat minder regen valt'. Of, voor Nederland, meer regen 'swinters, maar minder 'zomers: na een droge lente ligt de weg dan open voor hittegolven vanuit het zuiden, de Sahara.
"Daarom trekken extreem hoge temperaturen steeds verder naar het noorden op, en trekken ze de Pyreneeen over". Klopt, doen ze al: Londen 40°C 2022, Gilze-Rijen 40,7°C 2019. Daarbij wordt de droge warme lucht tijdens zijn traject naar het noorden nog wat bijgewarmd. Harry Otten van het KNMI zei dat het destijds niet veel scheelde, of het was 42°C geworden in Nl.
Wat er ook bij komt de laatste jaren, lijkt mij, is dat de toegenomen CO2 de lucht sneller opwarmt; dat die warme lucht ervoor zorgt dat bodem en natuur uitdrogen, dat dat ook sneller gaat, en dat dat de baan vrijmaakt voor hittegolven 'hors-catégorie'.
Wat ik ook zie is 'landgebruik' of vegetatie, als factor. In Spanje is weinig bos; als regenzones erover trekken, verpieteren ze daar, want er wordt geen vochtigheid afgegeven (je ziet bijvoorbeeld de onweersbuien actief worden boven spaans baskenland, wat bebost is, maar naar het zuiden niet), waardoor de droogte zich versterkt. Misschien dat het ook meer waait ipv regent, wat ook weer meer uitdroogt en opwarmt (menging), dwz dat de meteo zelf ook gaat bijdragen aan droogte en hitte. De spanjaarden hebben hun land kaal gegeten, zo lijkt het. Er is de roep voor een radicaal andere landbouw, voor wat betreft het waterbeheer, maar 'hoe', daar heb ik nog niks over gelezen.
Intussen is veel bos in Frankrijk, wat veel beboster is dan Spanje (veel boeren hebben in Fr de sleutel aan de poort gelegd, hun land raakte bebost), nu door droogte en hitte aan het verslechteren, ook in het noorden, wat de cyclus van 'geven en nemen' van regen kan gaan verslechteren.
Er is ook nog iets met het verstoord zijn van de cyclus van 'groen water', een planetaire grens.
Ik kijk vanuit mijn positie (ZW-Frankrijk) naar Spanje en westelijke Sahara. Een samenballing van hitte in de westelijke Sahara was aanleiding voor de vroege hitte in het al uitgedroogde Spanje; die hitte kwam nog net niet in zuidelijk Frankrijk (wat ook al uitgedroogd is), anders was het daar in april al 35°C met wat geluk.

Ik vind een reactie niet ok

Help de schrijver de juiste toon te vinden waarop je naar hem of haar wilt luisteren.
Klik op de naam van de schrijver en gebruik het "Stuur een mail" veld op zijn of haar profiel om je bericht te versturen.

sluit

Log in om te reageren en duimen uit te delen. Nog geen account? Meld je nu aan!

Lees alles over reageren in de gespreksregels.