Met een paar druppels 'Fersol' wast de jonge startup Ferr-Tech liters afvalwater schoon. De 'sterkste groene oxidant ter wereld' is 63 keer sterker dan chloor en maakt procesafvalwater zó schoon, dat fabrieken het kunnen hergebruiken of veilig kunnen lozen.
Fersol staat voor 'Ferraat(VI) in solution', vertelt Judith Le Fèvre. Zij is één van de 6 mede-eigenaren van het techbedrijf Ferr-Techs. Ferraat(VI) stond al jarenlang bekend als een potentieel middel om afvalwater mee te reinigen, maar het stofje was notoir instabiel. Al na enkele seconden viel het uit elkaar. "Het gebrek aan stabiliteit en houdbaarheid en de hoge prijs maakten het onmogelijk om ferraat(VI) toe te passen in de industrie", zegt materiaalkundige Sina Samimi Sedeh, een van de andere mede-eigenaren. Hij sleutelde jaren aan een elektrochemisch procedé waarmee het stabiliteitsprobleem opgelost werd. Hoe hij dat precies deed, is bedrijfsgeheim, maar het resultaat is spectaculair om te zien.

'Uitvlokken'
Gooi een kleine dosis Fersol in een afvalwatercocktail van zink, ijzer, sulfaat, fosfaat en chloor. Binnen een paar seconden begint de verontreiniging in de vorm van 'vlokjes' naar de bodem te zakken. Na een poosje resteert een bruinige drab op de bodem en is de rest van het afvalwater 'kristalhelder'. Schoon genoeg om te hergebruiken of veilig te lozen. Een praktijkvoorbeeld maakt de impact nog duidelijker. Een recyclingsbedrijf in het noorden van het land gebruikte "meer dan 60 liter chloor, zeep en ontschuimer" per uur, om weggegooide boterhamzakjes en vleeswarenverpakkingen te reinigen dat ze gerecycled konden worden. Met Fersol is nog maar 8 liter per uur nodig, kan de fabriek het afvalplastic koud wassen, is er minder transport nodig, komt er minder CO2-uitstoot vrij en slijten de fabrieksmachines minder snel doordat er minder schuim in de pompen terechtkomt.

Klanten van Ferr-Tech zijn onder meer de Nederlandse industrie, die jaarlijks zo'n 400 miljoen kubieke meter water proceswater gebruikt om producten te spoelen of machines te koelen. Dat water wordt nauwelijks hergebruikt. Maar ook een Amerikaanse hydroponic sla-kweker heeft Fersol ontdekt. "Voorheen was het water na twee teelten zo smerig van schimmels, fosfaten en andere verontreiniging dat ze hun hele bassin moesten vervangen, wat niet alleen heel veel water kost, maar ook enorm arbeidsintensief is," aldus Le Fèvre. "Sinds ze Fersol gebruiken hoeven ze het water niet te vervangen."

PFAS- en medicijnrestvrij drinkwater
En voor wie 'herbruikbaar proceswater' nog niet schoon genoeg is, is er nog meer Nederlands nieuws op watertechnologiegebied. Het Twentse bedrijf NX Filtration kan met 'slimme rietjes' zelfs microverontreinigingen uit het water halen, zoals PFAS (fluorhoudende verbindingen), medicijnresten, antibiotica en insecticiden. "Het water dat je overhoudt is technisch vergelijkbaar met drinkwater, zegt oprichter Eric Roesink in de NRC. "Maar zo mogen we het niet noemen."

De 'slimme rietjes' zijn aan de binnenkant voorzien van een nanocoating. Vies water stroomt onder druk door de buis en wordt door de poreuze wand van de rietjes heen naar buiten geperst, de vervuilende stoffen blijven achter. Waar normale filters verstoppen door de kleine deeltjes, is het membraan van NX Filtration vuilafstotend. Je kunt dus heel vies water direct door de membranen persen met hartstikke schoon water als resultaat. En inclusief de opgeloste mineralen als calcium en magnesium, die drinkwaterbedrijven nu nog toe moeten voegen als ze omgekeerde osmose (een andere bekende membraantechniek, red) toepassen.

Waarom wordt dan nog niet alle drinkwater door de NX Filtration-rietjes geperst? Simpelweg omdat dat nog niet hoeft. Er zijn nog geen wettelijke eisen voor PFAS- en medicijnrestenvrij drinkwater. En de bestaande, dure, zuiveringsinstallaties worden pas over tientallen jaren afgeschreven. Een nieuw type filter past niet zomaar in die bestaande infrastructuur.