De 'kraak' van een zoutje bestaat uit een heleboel krakjes achter elkaar, ontdekt culinair journalist Hiske Versprille in een hilarisch artikel over de stiekem van smaak veranderde Hamka's.
Toen begin jaren '50 aardappels steeds minder in trek bleken bij de Nederlanders, zetten een aantal aardappelboeren in Broek op Langedijk de eerste chipsfabriek van het Europese vasteland op - de Britten (Smith) hadden de chips al eerder ontdekt.
Chips maken is minder eenvoudig dan het lijkt, omdat de kwaliteit, vorm en aanbod van die verse grondstof voortdurend veranderen. Vandaar dat slimme fabrikanten het anders aanpakten. Met de juiste machines kun je met aardappelzetmeel, en ook met mais- en tarwezetmeel, veel constanter, goedkoper en gemakkelijker 'zoutjes' maken dan aardappelchips.
Dat kan op 3 manieren: zetmelig deeg dun uitstrijken, uitsteken en frituren, of gedroogde 'pelletzoutjes' in de frituur poffen, of extrusie en afbakken. Het resultaat ken je uit de supermarkt terug: een explosie van zoutjes in allerlei vormen en smaken.
De onweerstaanbaarheid ontlenen de zoutjes aan hun 'kraak': de sensatie waarmee "talloze korstjes, gevormd rond evenzoveel belletjes, allemaal achter elkaar breken onder onze tanden." Hard krakende snacks zoals Hamka's en Doritos hebben grote bellen en zijn hard afgebakken. Brosse zoutjes als Chipito's hebben piepkleine belletjes en tere randjes. Versprille benoemt nog andere varianten (Nibbits: 'hecht zich direct als een kwaaie zeepok aan je tong' en Pombär: 'smelt in de mond tot lammetjespap') maar het principe is duidelijk. Zoutjes zijn eigenlijk schuimpjes, concludeert Versprille. Het zijn belletjes lucht met daaromheen een laagje geweven en gefrituurde geraffineerde suikers (zetmeel in dit geval) met verschillende types 'kraak' voor dat lekkere mondgevoel.
Lees alles over reageren in de gespreksregels.