In de jaren '50 van de vorige eeuw verlichtten de tefalpan en de vloerbedekking met scotchguard het huisvrouwenbestaan. De ene na de andere water- en vetafstotende coating gebaseerd op per- en polyfluoralkylstoffen (pfas) werd als 'wondermiddel' op de markt gebracht. Tegenwoordig zitten de chemische bedrijven die pfas produceerden, zoals Chemours in Dordrecht en 3M in Zwijndrecht, in het verdomhoekje.
De nieuwste nagel aan de doodskist van de chemiebedrijven is het initiatief van ruim 50 institutionele beleggers, verenigd in het Investor Initiative on Hazardous Chemicals (IIHC). Het IIHC vertegenwoordigt $10.000 miljard aan geïnvesteerd vermogen (ruim €9 biljoen), aldus het FD.
De beleggers roepen de 50 grootste beursgenoteerde chemiebedrijven - overzichtelijk bijeen gezet in de ChemScore 2023 - op om te stoppen met de productie van pfas en deze stoffen te vervangen door veiligere alternatieven.
Niet omdat die zulke gezondheidsrisico's met zich meebrengen, maar omdat "fabrikanten en gebruikers van pfas-chemicaliën worden blootgesteld aan grote aansprakelijkheids- en verzekeringsrisico's die doen denken aan de risico's die in verband worden gebracht met asbest." Ofwel: pfas-producerende bedrijven krijgen te maken met een toenemend aantal juridische claims, die een forse impact kunnen hebben op de aandelenkoersen. Dat vinden beleggers niet fijn. In de Verenigde Staten zijn inmiddels de eerste miljardenclaims toegekend. In Nederland gaat het vooralsnog om miljoenen.
"Wij denken dat de volledige omvang van de dreiging nog niet in de aandelenkoersen is verwerkt," zegt ChemScore-auteur Sonja Haider. "Analisten zien de toenemende juridische claims, maar hebben weinig idee hoe wijdverspreid en kritiek het probleem is."
Lees alles over reageren in de gespreksregels.