Ter gelegenheid van Biodiversiteitsdag 2024 lanceerden IUCN NL, Naturalis Biodiversity Center, SoortenNL en Sovon Vogelonderzoek Nederland het Nationaal Dashboard Biodiversiteit. Het dashboard laat zien dat Nederland achterloopt op de biodiversiteitsdoelen voor 2030. Bovendien ligt geen enkel doel binnen bereik als er niets verandert.
"We hebben in Nederland meer dan honderd initiatieven om de biodiversiteitscrisis tegen te gaan", zegt Coenraad Krijger, een van de initiatiefnemers van het dashboard op de NOS. "Van de stikstofdoelen tot de bossenstrategie en van doelen voor natuurgebieden tot de bijenstrategie en burgerinitiatieven. We wisten alleen niet wat de optelsom van die initiatieven was; zijn we op de goede weg? Daar geeft dit dashboard antwoord op."
En dat antwoord is weinig bemoedigend. Geen van de 14 geïdentificeerde biodiversiteitsdoelen voor 2030 ligt binnen bereik zonder extra inspanningen.
De voor Nederland geselecteerde doelen van het Dashboard zijn gebaseerd op de wereldwijd gemaakte afspraken om de biodiversiteit voor 2030 te herstellen. Zo werd op de biodiversiteitstop van de Verenigde Naties in Montreal in 2022 afgesproken dat in 2030 ten minste 30% van land en zee op aarde beschermd moet zijn. Ook in de door Nederland gesteunde Europese biodiversiteitstrategie van de Europese Unie zijn die afspraken opgenomen.
Het dashboard biedt inzicht in 14 doelen op het gebied van biodiversiteit, verdeeld over 4 aandachtsgebieden:
De oplettende lezer zal het opgevallen zijn: niet één doelstelling is groen, of op koers om het doel te halen.
Lokaal zijn er hier en daar gelukkig wel succesvolle initiatieven, zoals in Nationaal Park Weerribben Wieden waar de biodiversiteit hoog is dankzij maatregelen die overtollige voedingsstoffen uit het water halen voordat dat het gebied in stroomt, legt ecoloog Michiel Wallis de Vries van SoortenNL uit.
In het NOS Radio 1 Journaal heeft Coenraad Krijger, directeur van IUCN Nederland, het onomwonden over de 'biodiversiteitscrisis'. Hij hoopt dat partijen als de overheid, de landbouwsector en natuurorganisaties het dashboard gaan gebruiken. "Partijen met grote invloed op de biodiversiteit in Nederland. Zij kunnen straks op één A4'tje zien welke doelen het belangrijkst zijn om op aan te sturen en hoe het daarmee staat. We hopen met dit dashboard op een betrouwbare manier aan te leveren wat bijvoorbeeld een nieuw kabinet nodig heeft om keuzes te maken en prioriteiten te stellen."
Ook de Nederlandse jongeren vragen vandaag aandacht voor de biodiversiteit. In een open brief aan de nieuwe coalitie en de Tweede Kamer vragen jongerenbewegingen om de Europese Natuurherstelwet alsnog te steunen. Ze roepen de nieuwe coalitie op om de belofte ‘hoop, lef en trots’ waar te maken en de natuur te redden.
Uiteraard moet worden opgemerkt dat het stellen van globale of Europese doelen, kan leiden tot lokale overschatting van haalbaarheden. Na het kleine Malta, heeft Nederland bijvoorbeeld de hoogste bevolkingsdichtheid van de EU. Dat wil niet zeggen dat doelen niet serieus hoeven te worden genomen, maar wel dat correctie voor de context nodig is om het niet halen van doelen correct te kunnen interpreteren.
Het dashboard is te raadplegen op dashboardbiodiversiteit.nl.
De open brief is ondertekend door: JV-Jongerenvertegenwoordigers Biodiversiteit en Voedsel, Global Youth Biodiversity Network Europe (GYBN), SoortenNL, WNF, Waddenvereniging, Natuurmonumenten, Vogelbescherming, Stichting De Noordzee en IUCN NL.
En dat antwoord is weinig bemoedigend. Geen van de 14 geïdentificeerde biodiversiteitsdoelen voor 2030 ligt binnen bereik zonder extra inspanningen.
De voor Nederland geselecteerde doelen van het Dashboard zijn gebaseerd op de wereldwijd gemaakte afspraken om de biodiversiteit voor 2030 te herstellen. Zo werd op de biodiversiteitstop van de Verenigde Naties in Montreal in 2022 afgesproken dat in 2030 ten minste 30% van land en zee op aarde beschermd moet zijn. Ook in de door Nederland gesteunde Europese biodiversiteitstrategie van de Europese Unie zijn die afspraken opgenomen.
Het dashboard biedt inzicht in 14 doelen op het gebied van biodiversiteit, verdeeld over 4 aandachtsgebieden:
- Biodiversiteit
- ecosysteemdiensten verduurzamen (rood)
- achteruitgang bestuivers ombuigen (rood)
- waterleven verbeteren (oranje)
- ecosysteemherstel (rood)
- soortenherstel (rood)
- bestrijdingsmiddelengebruik verminderen (rood)
- nutriëntenoverschot terugdringen (oranje)
- stikstofuitstoot verminderen (oranje)
- waterbeschikbaarheid verbeteren (rood)
- investeren in natuur (data nog niet beschikbaar)
- schadelijke subsidies afschaffen (data nog niet beschikbaar)
- consumptie en productie verduurzamen (rood)
- beschermde gebieden uitbreiden (oranje)
- biodiversiteit in de landbouw vergroten (oranje)
Drukfactoren
Systeemverandering
Ruimte voor natuur
De oplettende lezer zal het opgevallen zijn: niet één doelstelling is groen, of op koers om het doel te halen.
Lokaal zijn er hier en daar gelukkig wel succesvolle initiatieven, zoals in Nationaal Park Weerribben Wieden waar de biodiversiteit hoog is dankzij maatregelen die overtollige voedingsstoffen uit het water halen voordat dat het gebied in stroomt, legt ecoloog Michiel Wallis de Vries van SoortenNL uit.
In het NOS Radio 1 Journaal heeft Coenraad Krijger, directeur van IUCN Nederland, het onomwonden over de 'biodiversiteitscrisis'. Hij hoopt dat partijen als de overheid, de landbouwsector en natuurorganisaties het dashboard gaan gebruiken. "Partijen met grote invloed op de biodiversiteit in Nederland. Zij kunnen straks op één A4'tje zien welke doelen het belangrijkst zijn om op aan te sturen en hoe het daarmee staat. We hopen met dit dashboard op een betrouwbare manier aan te leveren wat bijvoorbeeld een nieuw kabinet nodig heeft om keuzes te maken en prioriteiten te stellen."
Ook de Nederlandse jongeren vragen vandaag aandacht voor de biodiversiteit. In een open brief aan de nieuwe coalitie en de Tweede Kamer vragen jongerenbewegingen om de Europese Natuurherstelwet alsnog te steunen. Ze roepen de nieuwe coalitie op om de belofte ‘hoop, lef en trots’ waar te maken en de natuur te redden.
Uiteraard moet worden opgemerkt dat het stellen van globale of Europese doelen, kan leiden tot lokale overschatting van haalbaarheden. Na het kleine Malta, heeft Nederland bijvoorbeeld de hoogste bevolkingsdichtheid van de EU. Dat wil niet zeggen dat doelen niet serieus hoeven te worden genomen, maar wel dat correctie voor de context nodig is om het niet halen van doelen correct te kunnen interpreteren.
Het dashboard is te raadplegen op dashboardbiodiversiteit.nl.
De open brief is ondertekend door: JV-Jongerenvertegenwoordigers Biodiversiteit en Voedsel, Global Youth Biodiversity Network Europe (GYBN), SoortenNL, WNF, Waddenvereniging, Natuurmonumenten, Vogelbescherming, Stichting De Noordzee en IUCN NL.