24 maart in de Media

Zelfs als boeren vandaag zouden stoppen met het bemesten met stikstof, zullen rivieren en meren nog decennialang extreme stikstofwaarden vertonen. Dat komt doordat stikstof zich diep in de bodem ophoopt. Dat ontdekten onderzoekers van de Canadese Universiteit van Waterloo.

De wetenschappers testen meer dan 2.000 bodemmonsters uit het stroomgebied van de Amerikaanse Mississippi-rivier, waar drinkwaterbedrijven moeite hebben de nitraatniveaus in het drinkwater tot aanvaardbare niveaus terug te brengen. In de lagere bodemlagen (25-100cm) troffen ze grote stikstofophopingen aan, in de bovenste lagen niet. Hoogleraar Nandita Basu: "Een groot deel van de als kunstmest gebruikte stikstof is de afgelopen decennia 'verdwenen'. Het feit dat de stikstof dieper in de bodem accumuleert, betekent dat het nog lang nadat boeren stoppen met bemesten voor hoge nitraatniveaus in het oppervlakte- en grondwater kan zorgen."

Hoge stikstofwaarden zijn schadelijk voor ecosystemen en de menselijke gezondheid. Een hoge stikstofwaarde in drinkwater kan bij mensen tot ernstige ziekten als methemoglobinemie of het blauwe baby syndroomleiden. Hoge concentraties stikstof in rivieren en meren zorgen voor algenbloei waardoor zuurstof uit het water verdwijnt en zogeheten “dead zones” ontstaan.

Zowel boeren als beleidsmakers werken er al sinds de jaren '70 aan om de hoeveelheid stikstof die van landbouwvelden uitspoelt naar het oppervlakte- en grondwater te verminderen. Basu: "Het bestaan van deze 'stikstof-nalatenschap' betekent dat het nog langer zal duren voor zelfs de beste beheersmaatregelen resultaat opleveren. Als we beleidsdoelstellingen gaan opstellen, is het cruciaal dat we deze stikstofophopingen en de vertraagde effecten kwantificeren.”

Vermoedelijk zijn de ontdekkingen heel relevant voor Nederland dat door intensief landbouwgebruik van de bodem strenge nitraatrichtlijnen kent.

OLA stopt met de productie van ‘het meest gelikte ijsje van Nederland’. De Raket zal vanaf mei niet meer te koop zijn. Om ‘budgettaire en productionele redenen’ schroeft Unilever, het moederbedrijf van Ola, het aantal internationaal verkochte ijssoorten terug van 450 naar 90. Het driekleurige waterijsje sneuvelt, omdat de Raket alleen in Nederland goed verkoopt. De Raket moet plaatsmaken voor ‘wereldwijde succesnummers’, volgens OLA.

Sinds zijn introductie in de jaren '60 is de Raket het meest populaire waterijsje van Nederland. OLA zegt het verdwijnen van de Raket te betreuren, maar ook kansen te zien. De Raket verdwijnt overigens niet helemaal, omdat veel huismerken een dergelijk ijsje in het assortiment hebben. Slechts één op de drie verkochte raketten komt van OLA. Dat schrijft het FD.

Update 18:15h: de NOS meldt dat het nieuws mogelijk een 1 april grap is.

Vers fruit is de grootste categorie binnen de totale online verkopen. Tot die verrassende conclusie komt marktonderzoeksbureau IRI Nederland op basis van het eerste onderzoek waarin de online verkopen binnen supermarkten werden gemeten op basis van verkoopgegevens.

In de winkel staat fruit op de vijfde plaats van meest verkochte producten. Verse groenten staan zowel in de winkel als online op de tweede plaats van meest verkochte producten. Wel is het totale aandeel in de online verkoop nog wel een stuk kleiner dan offline.

IRI stelde verder vast dat de zogenoemde 'bulk boodschappen' relatief vaak online gekocht worden. Promoties met merken - zoals gratis bezorging bij aankoop van een bulkverpakking - zorgen ervoor dat het marktaandeel van bijvoorbeeld Coca-Cola online bijna 10% hoger ligt dan binnen de reguliere supermarkt. Volgens IRI is dit een goed voorbeeld van wat "voorloper zijn in activaties in het online kanaal kan brengen voor een merk of fabrikant", schrijft Distrifood.

Vers vlees kopen consumenten daarentegen vooral offline in de supermarkt of bij de slager. IRI vermoedt dat dit komt doordat mensen de producten het liefst zelf zien en ruiken voor tot ze tot aankoop overgaan. Vleeswaren kopen mensen dan wel weer online, net als wijn, kaas, koffie en cola.

Uit recent shopperonderzoek door IRI blijkt dat het profiel van de online shopper afwijkt van dat van de reguliere shopper. De online shopper is beduidend jonger (vooral de categorie 25-39 jaar is oververtegenwoordigd), heeft vaker een gezin en een modaal of boven modaal inkomen. Bovendien blijkt de online shopper meer panklare (vlees)producten maar ook meer vegetarische producten te kopen, kiest hij of zij vaker voor de duurdere voorverpakte groentepakketten en voor bonen in plaats van voor gemalen koffie.

De universiteit Wageningen scoorde dit jaar het best van alle landbouwuniversiteiten volgens de QS-ranking. Als nummer twee en drie eindigen respectievelijk de Amerikaanse universiteit UC Davis en Cornell University.

QS maakt jaarlijks een algemene ranglijst van universiteiten en daarnaast 42 ranglijsten van universiteiten in verschillende academische vakgebieden. De makers ranken op basis van verschillende typen informatie. Ze analyseerden 28,5 miljoen wetenschappelijke artikelen, 113 miljoen citaties en vroegen het oordeel van 77.000 academici.

Op het gebied van landbouwwetenschappen scoorde Wageningen het best. Op het gebied van omgevingswetenschappen veroverde Wageningen de vierde plaats na de Amerikaanse universiteiten UC Berkeley, Stanford en MIT. In de algemene lijst reikte Wageningen tot de 135ste plaats. De Universiteit van Amsterdam is daar met de 55ste plaats de hoogst gerankte Nederlandse universiteit.

Oktober vorig jaar eindigde Wageningen ook volgens de US News-ranking op de eerste plaats, voor UC Davis en Cornell University.

Twee derde van alle aanbiedingen voor eieren in deze Paasperiode heeft betrekking op scharreleieren. Ongeveer 25% van de folderreclames betreft vrije-uitloopeieren en nog geen 10% promoot biologische eieren. Dat blijkt uit een analyse van Wakker Dier.

De Paasfolders zijn hierdoor 'dieronvriendelijker' dan in andere periodes, stelt Wakker Dier, aangezien scharreleieren eigenlijk schuureieren zijn. In de periodes buiten Pasen zijn juist de diervriendelijker geproduceerde eieren vaker in de aanbieding bij supermarkten. Gemiddeld gaat dan maar zo'n 20% van de ei-aanbiedingen over scharreleieren.

Drie supermarkten promoten helemaal geen scharreleieren rond Pasen: Plus, Coop en Aldi. Volgens Wakker Dier is de folder van Plus het meest legkipvriendelijk. De supermarktketen, gisteren nog uitgeroepen tot duurzaamste super van Nederland, promoot naast vrije-uitloopeieren ook eieren met drie Beter Leven sterren. Albert Heijn, Deen, Deka, Dirk, Emté, Hoogvliet, Jumbo en Vomar hebben alleen scharreleieren in de aanbieding; Lidl promoot naast scharreleieren ook vrije-uitloop eieren en biologische eieren.

Het CBL vindt de analyse van Wakker Dier 'vergezocht'. Volgens de supermarktkoepel hebben Nederlandse consumenten volop keuze in de eierschappen van de supers. "Ze kunnen uit onder meer biologische eieren, vrije-uitloopeieren en eieren met verschillende sterren kiezen. Pasen is een feest waar eieren bij horen, het is logisch dat supermarkten het hele eierassortiment onder de aandacht brengen", zegt Miranda Boer van de brancheorganisatie.

Mensen die zich arm voelen of ongelijk ten opzichte van anderen, blijken meer calorierijke voeding te consumeren. Hierbij spelen sociale en psychologische factoren een rol die zich niet laten remmen door een prijsverhoging. Dat melden onderzoekers van de University of St Andrews op basis van twee experimenten naar de verbanden tussen armoede, ongelijkheid en obesitas.

Uit het eerste experiment bleek dat mensen die zich arm voelden 54% meer van de hen voorgezette snacks aten dan mensen die zich rijk voelden. Het tweede experiment richtte zich meer op ongelijkheid; de onderzoekers vertelden de deelnemers dat ze rijker of armer waren dan de rest van de groep. Dit bleek bij de proefpersonen tot 'sociale stress' te leiden, waardoor de mensen die graag bij de groep wilden horen, meer calorieën gingen eten.

Volgens onderzoeker Boyka Bratanova reageren mensen op dezelfde manier als dieren in tijden van schaarste; ze gaan preventief meer eten. Daarnaast spelen sociale factoren als angst om buiten de groep te vallen een rol. Mensen blijken voedselinname te gebruiken om zichzelf gerust te stellen als ze zich niet gelijk voelen ten opzichte van anderen. “Deze sociale stress proberen mensen te onderdrukken door grotere hoeveelheden voeding te eten die rijk is aan suiker en vet,” aldus Bratanova. “Mensen die zich arm voelen, stoppen niet zomaar met het eten van voeding met veel calorieën, omdat ze zich er beter door voelen. Een hogere prijs voor deze producten door invoering van een sugar tax verandert waarschijnlijk niets aan hun gedrag, maar brengt ze nog dieper in armoede.”

In Frankrijk is een geval van gekkekoeienziekte (BSE) ontdekt. Dat bevestigt het Franse ministerie van Landbouw, nadat eerder deze week de verdenking rees bij het vroegtijdig overlijden van een koe in de Franse Ardennen.

Onderzoek door het EU-laboratorium heeft vastgesteld dat de 5-jarige koe inderdaad aan BSE is overleden. Het is het derde geval van deze vorm van BSE die sinds 2015 in Europa ontdekt zijn. In alle gevallen gaat het om geïsoleerde gevallen. De Franse minister van Landbouw, Stéphane Le Foll, vraagt de Europese Commissie de Europese voedselveiligheidsinstantie EFSA en het Franse Anses (Agence nationale de sécurité sanitaire) op te dragen uit te zoeken hoe deze geïsoleerde ziektegevallen bij jonge runderen kunnen ontstaan.

De ontdekking heeft "geen enkel gevolg voor de consument", aldus het ministerie. Het vlees is niet in de consumptieketen terecht gekomen maar via de destructor vernietigd.

In de jaren '80 en 90 kreeg Europa te maken met een grootschalige BSE-uitbraak. Dat leidde indertijd tot de preventieve slachting van 4,4 miljoen runderen. Frankrijk kreeg vorig jaar van de wereldorganisatie voor diergezondheid OIE de status 'verwaarloosbaar risico' voor BSE-besmetting. Nederland kreeg die status al in 2013.

Zalmrokerij H. van Wijnen ziet zijn export instorten en omzet verdampen, Dat is het gevolg van het uit de roulatie halen van gerookte zalm afgelopen februari. De zalm was besmet met de listeriabacterie.

De gevolgen van de affaire die volgens voedselveiligheidsdeskundige IJsbrand Velzeboer dodelijk had kunnen aflopen, vallen het bedrijf zwaar. Het bedrijf verliest klanten. Ook de houdbaarheidsbeperking die de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit doorvoerde, raakt het bedrijf gevoelig omdat klanten het links laten liggen.
Dat vertelt directeur Dick van Prooijen van het zalmbedrijf aan VMT.

Het is vandaag Europese Dag van het Ambachtelijke IJs. Sinds 2012 viert Europa jaarlijks met deze dag de start van het nieuwe ijsseizoen.

De Nederlandse ambachtelijke ijsbranche maakt vandaag bekend waar de beste ijssalon van Nederland te vinden is. Er zijn 5 genomineerden, geselecteerd op basis van landelijke vakwedstrijden en bezoeken van mystery guests: Alfons IJscreaties in Rijsbergen, IJssalon Paul Wilderink in Haaksbergen, IJssalon de Hoop in Blaricum, IJs- & Koffiesalon De Zoete Inval in Bodegraven en IJssalon Luciano in Wassenaar. Vanmiddag wordt bekend wie de titel IJssalon van het Jaar 2016 wint.

Negen Europese landen doen mee aan de Dag van het Ambachtelijke IJs. Dit jaar mochten de Waalse ijsmakers de smaak bepalen van het ijs dat in alle 9 landen bij de aangesloten ijsmakers verkrijgbaar is. Het is 'Poire Royale' geworden: perenijs met Luikse siroop en speculoos-chips.

Bij Human Concern, het Centrum voor Eetstoornissen in Utrecht, kunnen mensen zelf ervaren hoe het is om te leven met een eetstoornis. De GGZ-instelling laat tijdens voorlichtingsbijeenkomsten mensen door middel van Virtual Reality-films zelf in de schoenen stappen van iemand met bijvoorbeeld anorexia.

De instelling maakte de Virtual Reality-films samen met (oud-)cliënten en therapeuten om een zo waarheidsgetrouw mogelijk beeld te geven van het leven met een eetstoornis. De naasten van mensen met een eetstoornis kruipen dankzij een 3-D videobril en koptelefoon letterlijk in het hoofd van iemand met bijvoorbeeld anorexia of boulimia. Ze beleven de onderliggende gedachtes en gevoelens mee en kunnen zich beter voorstellen hoe het is om een eetstoornis te hebben.

Directeur van Human Concern Carmen Netten legt uit dat mensen met een eetstoornis zich onbegrepen en geïsoleerd voelen. Ze horen vaak dat ze gewoon weer moeten gaan eten. "Het is belangrijk dat we deze technologie toepassen, zodat mensen met een eetstoornis wél empathie gaan ontvangen", aldus Netten.

Studenteam Blue Jay opent in het kader van het 60-jarige bestaan van de TU Eindhoven in april een pop-up drone-café, meldt Misset Horeca.

In dit café bestel je bij de besteldrone en komt de bezorgdrone je drankje aan tafel afleveren. De barman schenkt als vanouds de drankjes in. Hij krijgt door de drones meer tijd om een goede gastheer te zijn.

Zes drones vliegen in het café via een vaste, geprogrammeerde route. Volgens de bedenkers is het een complexe operatie. De routes zijn te vergelijken met de plattegrond en dienstregelen van een treintraject, maar dan binnenshuis in de lucht. Om ongelukken te voorkomen mogen gasten niet op de droneroutes komen.

Het pop-up drone-café is een initiatief van een multidisciplinair studententeam, Blue Jay Eindhoven. De Blue Jay-drones moeten laten zien welke mogelijkheden drones ook indoor kunnen bieden. Zo zouden de drones ook ingezet kunnen worden als hulp in huis, bij het blussen van een brandje of om medicijnen rond te brengen in een ziekenhuis. Het team hoopt middels crowdfunding het benodigde geld op te halen voor het pop-up drone-café, dat gepland staat van 22 tot en met 24 april.

L'Auberge de la Feniere vlak bij Lourmarin (Provence), is waarschijnlijk het eerste glutenvrije restaurant ter wereld met een Michelinster.

"Ik heb gewoon glutenhoudende gastronomie vervangen door glutenvrije, en iedereen gaat daarin mee... van het een naar het ander zonder het te merken", zegt de vrouwelijke chefkok Reine Sammut. Reine's dochter, Nadia (35), kreeg een aantal jaren geleden te horen dat ze coeliakie had. Opgeleid als chemica zette zij vervolgens samen met haar moeder een zoektocht in gang naar glutenvrije ingrediënten om op hoog niveau mee te koken. L'Auberge de la Feniere heeft al sinds 1995 een Michelinster.

"De basisingrediënten zijn niet gemakkelijk te vinden, maar Nadia wist ze te achterhalen. Ik hoefde ze alleen maar te testen", aldus Sammut. Zo slaagde ze erin met kastanje- en quinoameel niet van het origineel te onderscheiden, behalve dan glutenvrij, truffels in bladerdeeg te maken. Voor het signature nagerecht 'Paris-Lourmarin', een variant op de traditionele Paris-Brest (een met pralineroom gevulde ring van soesjesdeeg), gebruikt Sammut pompoenmeel en amandelextract. Het glutenvrije brood van L'Auberge wordt volgens een methode van de oude Egyptenaren in potten van aardewerk gebakken.

Om zeker te weten dat hun ingrediënten en keuken glutenvrij zijn, zeggen moeder en dochter Sammut uitsluitend gebruik te maken van ingrediënten die 100% traceerbaar zijn.