29 maart in de Media

De Franse dierenrechtenorganisatie L214 legde reeds tweemaal onprofessionele, onnodige wreedheid in Franse slachthuizen vast. De eerste keer gebeurde dat in Alès. De tweede keer in Le Vigan. Beide slachthuizen bevinden zich in de zuid-Franse provincie Gard. Beide slachthuizen bedienen kleine slagers en lokale veehouders. Het tweede slachthuis was biologisch gecertificeerd. De abattoirs slachtten verschillende diersoorten op dezelfde slachtlijn. Beide zijn inmiddels gesloten

Ditmaal ontmaskert L124 opnieuw een kleinschalig slachthuis dat de lokale ambachtelijke markt bedient. Behalve biologisch gecertificeerd vlees, produceert dit slachthuis ook gecertificeerd vlees voor het kwaliteitslabel Label Rouge. Het gaat om het abattoir van Mauléon-Licharre in Frans Baskenland. Er werken 33 mensen.

Het slachthuis omschrijft zichzelf als 'volledig toegewijd aan kwaliteit.'

De beelden tonen onder meer gesmijt met dieren, het doodslaan of verdoven van dieren door middel van een metalen staaf vanwege mankerende elektrische verdoving, te wijde boxen voor het schieten van kalveren waardoor te vaak wordt gemist. Het bewegen van reeds verbloede dieren mag niet worden gezien als een reprise van bewustzijn, zoals de video abusievelijk vermeld.

De burgemeester en prefect hebben het slachthuis voor onbepaalde tijd gesloten. Minister van landbouw Stéphane le Foll heeft een regionaal onderzoek naar het naleven van de dierenwelzijns regels in de in Frans Baskenland gelegen slachthuizen gelast. Dat onderzoek moet binnen een maand worden gestart.

De beelden zijn niet plezierig om naar te kijken zegt de jonge schrijver Jean Baptiste Del Amo bij zijn introductie van de video die L124 exclusief ter beschikking stelde aan Le Monde. Hij is zelfs gestopt met het eten van lokaal, ambachtelijk, biologisch en Label Rouge vlees.

Bakkerij Wiltink uit Doetinchem gaat samen met Top BV uit Wageningen onderzoeken of het mogelijk is op grote schaal eiwitbrood te bakken dat (vrijwel) geen koolhydraten en gluten bevat. Wiltink en Top ontwikkelden een techniek die geschikt is om een eiwitbrood met een hoog gehalte aan groentevezels te produceren. Voorstudies toonden aan dat het brood met eiwit en vezels, maar zonder koolhydraten, in smaak en textuur vergelijkbaar is met gewoon brood.

Het 'brood 3.0' kan voor een doorbraak zorgen in de voedselindustrie. Er wordt een nieuwe eiwitbron in het voedingspatroon mee aangeboord, die 'zal concurreren met andere, vooral dierlijke eiwitten in de voeding', schrijft EVMI.

Via het subsidieprogramma Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) investeren de EU, het rijk en provincie Gelderland ruim €700.000 in het opschalingsonderzoek. De totale kosten bedragen een dikke €1,75 miljoen.

Bij veel mensen gaan automatisch de haren overeind staan als ze de term 'GMO' horen. Zo ook bij de studenten van de Iowa State University.

Eind 2014 werd hen gevraagd mee te doen met een experiment om te testen hoe effectief het eten van GMO-bananen met extra beta-caroteen is. Kritische studenten kregen nauwelijks antwoord op hun vraag of een GMO-banaan wel een goed is. In het kader van zijn serie over GMO's, dook Grist-auteur Nathanael Johnson in de kwestie - en liet zich overtuigen.

De bananen moeten vitamine A-tekorten bij Oegandese kinderen voorkomen. Jaarlijks worden wereldwijd 250.000-500.000 kinderen blind door een vitamine A-tekort. De helft van hen overlijdt, zegt de Wereldgezondheidsorganisatie. Zelfs de beste hulpprogramma's met supplementen of verrijkte levensmiddelen bereiken niet meer dan 70% van de doelgroep. Vitamine A-rijke voedingsmiddelen - eieren, melk, orgaanvlees - zijn vaak te duur. In grote delen van Afrika lopen succesvolle programma's om basisvoedsel zoals maïs en bataten te verrijken. Maar in Oeganda werken die programma's niet, omdat daar het stapelvoedsel een (bak)banaan is.

De Oegandese wetenschapper Wilberforce Tushemereirwe ontwikkelde een eigen programma. Hij legde contact met een Australisch team en de Bill Gates Foundation. Ze slaagden erin een bananensoort te 'engineeren' die dankzij een gen van een andere bananensoort wel caroteenrijk is. Bananen zijn extreem lastig traditioneel te veredelen, omdat ze zich niet seksueel voortplanten. Daardoor kunnen veredelaars soorten niet kruisen.

De voorwaarden rondom het Oegandese bananenproject zijn veelbelovend. De nieuw ontwikkelde banaan wordt niet gepatenteerd. Waarschijnlijk gaat Oeganda de GMO-bomen gratis aan boeren geven. De bananenbomen reproduceren zich door - genetisch gelijke - scheuten te maken. Die kunnen de boeren dus herplanten of verkopen. Er zit geen biotechnologie-bedrijf achter. Boeren staan welwillend tegenover de nieuwe soort, die ook resistent is tegen ziekten.

Johnson raadt de GMO-schuwe studenten dan ook aan verder te kijken dan het GMO-schrikbeeld van "uit winstbejag handelende bedrijven, grote agribusiness, eindeloze eenvormige maisvelden en stapels beperkende patenten. [..] In dit geval hebben we onafhankelijke wetenschappers die een gewas ontwikkelen dat de armen ten goede komt, een gewas dat in gemengde boerenbedrijven past en dat bottom-up in handen van de boeren is", zegt Johnson.

Belgische slagers, bakkers, restaurants en andere aanbieders van onverpakte voeding zijn onvoldoende in staat hun klanten te informeren over allergenen.

Sinds 2015 is allergeneninformatie bij onverpakte voedingswaren in België verplicht. Dit mag behalve schriftelijk ook mondeling aan de klant meegedeeld worden.

De naleving van deze wet valt echter tegen. Uit de 6.000 controles door het Voedselagentschap op schriftelijke overdracht van cruciale informatie, bleek dat in 60% van de gevallen de consument met een allergie met een gerust hart tot aankoop over kon gaan. Bij de 17.000 controles op mondelinge informatie-overdracht ging het maar in 34% van de gevallen goed, meldt Vilt.

De betrokken minister, Willy Borsus, erkent dat er na dit eerste jaar van invoering "verbetering nodig is, ondanks talrijke opleidingen en communicaties voor de inwerkingtreding van de nieuwe bepalingen" en dat "verdere opvolging noodzakelijk is" zodat consumenten met een allergie met een gerust hart een onverpakt voedingsproduct kunnen kopen.

Tot nu toe werd er nog geen proces-verbaal of waarschuwing uitgeschreven. Bij vervolg-inspecties zal dit veranderen.

Restaurantketens in de VS hoeven in ieder geval tot 2017 geen calorieën op hun menu’s te vermelden. Zes jaar geleden werd het wettelijk verplicht voor restaurantketens en andere bedrijven met meer dan 20 vestigingen die kant-en-klare voeding verkopen om het aantal calorieën in hun producten te vermelden. De Amerikaanse Food and Drug Administration heeft de uitvoering van de wet al diverse keren uitgesteld, nu tot in 2017.

Het uitstel is het gevolg van de protesten van supermarkten, buurtwinkels en andere verkopers die onder de regeling vallen tegen de regels. Robert Rosado van het Food Marketing Institute zegt dat het met name voor winkels die kant-en-klaar maaltijden verkopen, gecompliceerd is om de regels in te voeren. Het aanbod is groter dan in restaurants en de winkels zijn bang om het verkeerd te doen. Ze willen dat de regels eenvoudiger worden gemaakt en willen er zeker van zijn dat er geen straf volgt bij een onopzettelijke fout op een etiket.

Een aantal ketens zoals McDonalds, Panera, Starbucks en Au Bon Pain vermelden al wel de calorieën bij hun maaltijden. Andere bedrijven wachten op de deadline.

In het Franse dorpje Bessières bakt de 'Confrérie de l'omelette' al ruim 40 jaar met Pasen een reuzenomelet. Met het eierfestijn wil de Broederschap oude tradities in ere houden en lokale producten in het zonnetje zetten. Dit jaar kwamen circa 7.000 omeletliefhebbers uit de wijde omtrek op het gebeuren af.

Het kostte ruim 50 vrijwilligers anderhalf uur om de 15.000 eieren te breken. Na een processie door het dorp werd op een houtskoolvuur 50 kilo eendenvet verhit in een pan van 4 meter doorsnee. Daarna gingen de met peper, zout en piment d'espelette gekruide eieren erbij. De eiermassa wordt met enorme 'roerspanen' voortdurend in beweging gehouden en is na zo'n 3 kwartier klaar.

De Confrérie van Bessières begon in 1973 als een lokaal initatief, maar inmiddels navolging gevonden in België, Canada, de VS en Argentinië. De reuzenomelet haalde zelfs de pagina's van Time.

In de ruim 7 maanden dat Albert Heijn actief is in de maaltijdboxenmarkt, heeft de super een marktaandeel van 14% weten te veroveren. Marktleider is en blijft HelloFresh, met een aandeel van 70%.

Retail Intelligence Lab ondervroeg 1.084 Nederlandse consumenten. Na HelloFresh en de Allerhandebox hebben de kleinere maaltijdboxaanbieders, zoals Streekbox, Mathijsmaaltijdbox en Marleyspoon, marktaandelen tussen de 3 en 5%. De omzet in de maaltijdboxenmarkt ligt rond de €225 miljoen.

Albert Heijn begon in augustus met de Allerhande Box. Sinds februari kunnen klanten de Box ook in de winkels af komen halen, of gratis thuis laten bezorgen. Volgens het onderzoek "profiteert Albert Heijn van zijn sterke merknaam en associatie met goede kwaliteit". Ook supermarktketen Jumbo werkt aan een eigen maaltijdbox, maar is daarmee nog niet de markt op.

Italiaanse architecten ontwikkelden een watertoren om in waterschaarse gebieden drinkwater te produceren uit mist, dauw en regen.

De Warka Water-toren bestaat uit een watertank om het geproduceerde drinkwater en regenwater op te slaan en een uit goedkope materialen als bamboe, hennep en recyclebaar bioplastic samengestelde condensator. Bij een pilotproject in Ethiopië bleek de constructie gemiddeld 50 tot 100 liter drinkwater per dag op te leveren.

De toren kan zonder gebruik van machines direct op locatie gebouwd worden, heeft geen elektriciteit nodig en biedt bovendien schaduw en een ontmoetingsplek voor lokale bewoners. De ontwerpers, architectenbureau Architecture and Vision, wonnen met de Warka Water-toren recent de prestigieuze World Design Impact Prize. Ze willen de Warka Water in 2019 grootschalig kunnen toepassen en werken aan uitbreiding van de constructie met een gemeenschappelijke tuin, waar lokale bewoners aan tuinbouw kunnen doen.

Dat zegt de Canadese nierarts Jason Fung. Hij denkt dat veel mensen met overgewicht te kampen hebben met insulineresistentie. In zijn nieuwe boek, The Obesity Code, stelt hij voor die insulineresistentie aan te pakken door regelmatig te vasten.

Fung noemt vasten het ‘belangrijkste missende puzzelstukje om de puzzel van gewichtsverlies op te lossen.’ Fung benadrukt dat vasten niet per definitie betekent dat iemand dagen of wekenlang nauwelijks mag eten. Een lange nacht zonder eten kan al genoeg zijn om hetzelfde effect te bereiken.

Door na het avondeten niets meer te nemen tot een gezond ontbijt ’s ochtends, ontstaat al een vastenperiode van ongeveer 12 uur. Die kan af en toe tot 16 uur verlengd worden door ook het ontbijt over te slaan en pas bij de lunch weer te eten. Door één of twee keer per week 24 uur lang niets te eten, krijgt het lichaam nog een extra boost. Daarnaast zijn een ontspannen dag en minstens 7 uur slaap per nacht noodzakelijk voor een ‘reset van het hormoonsysteem’, aldus Fung.

De Oekraïense landbouwminister Oleksiy Pavlenko biedt liefst zo snel mogelijk grote stukken grond aan buitenlandse investeerders aan, meldt het FD. Komend jaar begint hij met 'een voorzichtige privatisering' van 3,6 miljoen hectare. Ter vergelijking: het areaal landbouwgrond van Nederland is 2 miljoen hectare groot.

Oekraïne beschikt over 33% van 's werelds 'zwarte aarde' (chernozem). Dat vruchtbare areaal blijft echter onderbenut. Pavlenko: "Met de inzet van moderne kennis kan de Oekraïense oogst in vier jaar tijd verdrievoudigen". Om dat te bereiken ziet Pavlenko, die korte tijd aan Universiteit Nyenrode studeerde, liefst Nederlandse investeerders hun kans grijpen. "Wij hebben de grond, jullie hebben de kennis. Samen kunnen we de wereld voeden", is zijn boodschap, die hij tijdens zijn bezoek aanstaande woensdag, net voor het refererendum over het EU-associatieverdrag, opnieuw zal uitdragen.

Om het investeringsproces te vergemakkelijken heeft Kiev een aantal procedures versimpeld en vergunningseisen en importheffingen verlaagd. Pavlenko ziet liever buitenlandse investeerders, zoals Nederlanders, dan de 'gehate oligarchen die alles voor een habbekrats opkopen en nog meer monopolies bemachtigen'. Als het maar geen Russen zijn.

De Nederlandse ambassadeur Kees Klompenhouwer ziet nog andere kapers op de kust: "De Chinezen azen hier heel actief op". Volgens Klompenhouwer zouden Nederlandse landbouwinvesteerders in Oekraïne juist 'spekkoper' zijn, gezien de lage prijzen en lage wisselkoers.

De Belgische bewustwordingscampagne ‘Dagen Zonder Vlees’ telde dit jaar een recordaantal van 90.225 deelnemers. In totaal bespaarden de deelnemers volgens de website 10.680.639 m2 op de ecologische voetafdruk van België. Dat is evenveel water als bijna 8 miljoen baden of evenveel broeikasgassen als bijna 15 miljoen km autorijden.

De deelnemers konden dit jaar in 40 categorieën strijden om de hoogste plaats. De winnaar was provincie Antwerpen die met 453 leden 168.673 m2 op de ecologische voetafdruk bespaarde. Dat komt neer op gemiddeld 372 m2 per persoon. De grootste bespaarder was Universiteit Gent die met 1.562 leden in totaal 459.281 m2 bespaarde. Dat is gemiddeld 294 m2 per lid.

De organisatie zegt bijzonder tevreden te zijn met deze editie. “De uiteenlopende acties tijdens de campagne komen uit verschillende hoeken en krijgen almaar meer een blijvend karakter,” aldus woordvoerder Marieke Dilles. “Vele Vlamingen beslissen ook na de campagne gewoon door te gaan met minder vlees eten." Het kookboek "Dagen Zonder Vlees" stond wekenlang in de top tien van meest verkochte non-fictieboeken en is aan een derde druk toe, meldt Knack.

'Beef is back', zegt het Amerikaanse ministerie van Landbouw. Na decennia waarin de consumptie van rundvlees gestaag afnam, eten de Amerikanen naar verwachting dit jaar voor het eerst sinds 2006 weer méér rundvlees. Naar schatting eet een Amerikaan gemiddeld dit jaar 24,7 kilo rundvlees, een half pondje meer dan vorig jaar. Dat is veel minder dan in 1976, toen de gemiddelde Amerikaan 42,7 kilo rundvlees verorberde.

De grotere honger naar rundvlees is te danken aan lagere prijzen door een groter aanbod, aanbiedingen van restaurantketens en de populariteit van eiwitrijke diëten, zoals het Paleo dieet en andere voedingshypes die minder koolhydraten en suikers promoten. "Er is absoluut sprake van een belangrijke trend om meer vlees en meer dierlijke eiwitten te eten", zegt analist Altin Kalo op Bloomberg. "En ineens is daar dat extra aanbod, dat we op de een of andere manier zullen moeten opeten."

In 2014 was de Amerikaanse rundveestapel op het laagste niveau in 60 jaar aanbeland, na jaren van droogte. Dat zorgde voor hoge rundvleesprijzen. Maar sindsdien zijn veehouders weer meer runderen gaan fokken en inmiddels is de omvang van de veestapel op het hoogste punt in 5 jaar. Dat zorgt voor lagere prijzen. Restaurantketens gebruiken de lagere prijzen om nieuwe rundvleesgerechten te promoten. Sommige kiezen daarbij voor regelrechte aanbiedingen, andere zoeken het in exclusiviteit of bijzondere smaken, zoals een burger met burger pancetta, brie en een in bourbon gepocheerde peer.

"Rundvlees zal een belangrijk deel uit blijven maken van het Amerikaanse voedingspatroon", zegt Edithann Ramey, vice-president marketing van hamburgerketen Chili's.