1 min
Wijnzeikers van foodlog, hoe smaakt vanille?Jij kan als culinair publicist toch wel vertellen hoe een koningskrab smaakt, zei de verslaggeefster.
Ik ben niet in het bijzonder culinair publicist, ik ben gewoon verslaggever. Maar ik maak een tv-serie over vis en andere spul uit de zee en dus moet ik me verantwoorden tegenover collega-verslaggevers. Raar, ik zou zelf nooit een collega-journalist interviewen.
Maar het moest. Ik vertelde haar, verslaggeefster, over de vangst van kingcrabs en hoe we die kookten aan boord, hoog in het noorden, boven de poolgrens.
Nooit eerder, zei ik, at ik zo iets lekkers uit de zee.
Verslaggeefster: hoe smaakte dat dan?
Ik kon en kan het niet zeggen. Ze kon het niet geloven. Het kostte me veel uitleg en overtuigingskracht: de handicap van mensen is dat ze (we) smaken en geuren niet kunnen benoemen.
U, lezer, bent nu even beledigd, want u klepzeikt op dit weblog graag een eind weg over wijn, maar als u de smaak van een wijn beschrijft heeft u onder veel meer kiezel nodig en vanille. Wijn heeft kiezel en een toon van vaninille. Ja maar hoe smaakt kiezel? Hoe smaakt vanille? Geef me de woorden, u gaat het niet redden want u hebt ze niet.
Eerst moet je iets proeven en wat je proeft moet je onthouden en als je het terug vindt in iets anders ben je blij want dan kan je zeggen dat er een toon van vanille in je wijn zit. Wijnzeiker, je kunt nog steeds niet zeggen hoe vanille smaakt.
Ik kom met het intense geluk van een gekookte poot van een koningskrab dan ook niet verder dan wauw wat lekker of te gek wat goed. Delicaat zou Diny Schouten zeggen, al even hulpeloos als ze de smaak van iets wat ze lekker vindt moet omschrijven.
Beseft u, lezer, dat we niets kunnen zeggen over smaken maar smaken alleen vergelijken met iets wat we kennen? Realiseert u zich dat we geen enkel woord voor een smaak hebben behalve de universele begrippen, zoet, zout, zuur en bitter? Is het niet weer eens tijd voor schaamte en bescheidenheid, wijnkakko?
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Ik had al eens de vraag gesteld, wat zit er van meneer Bayer in een fles wijn, die de wijn zo donker rood maakt?
Een aardig antwoord heb ik zo juist gelezen onder punt 7.
toen ik op het conservatorium zat, wilde ik toch echt de muziekstukken zelf voorop stellen en niet de uitvoering (en ging er dus ook daarom weg). Ik laat me ook nu niet zozeer afleiden door een mindere uitvoering.
Inderdaad een goede vraag, hoe zit dat bij proeven/eten? is het nog wel te scheiden, de compositie en de uitvoering?
Ik geloof wel dat (bij scholing getrainde) inspanning van de genieter zelf helpt bij genieten.
@ Jacobus, niet helemaal. Afhankelijk van wat je wilt weten. De meeste proevers worden opgeleid in een systeem waarin men leert de 'fouten' in wijn te herkennen. Ik weet nog dat ik na de vinologenopleiding geen wijn meer kon zien zonder deze bijvoorbaat al kritisch te bekijken en te analyseren alvorens ik hem geproefd had. Dus hiermee wil ik zeggen dat kennis niet altijd een voordeel hoeft te zijn. Deze kennis is nodig om te weten wat er allemaal fout kan gaan en hoe je moet kijken naar het product wijn. Er gaat een behoorlijke tijd overheen om dit los te kunnen laten en een soort metaniveau te bereiken in het proeven. Je moet dan wel veel proeven en je vakliteratuur bijhouden....
Onbevooroordeeld proeven kunnen echte proevers erg moeilijk omdat alles binnen een bepaald kader gebeurt waar ze dan hun bakens in uitzetten of uitgezet hebben. De blinde proeverij wil nog wel eens onbevooroordeeld zijn maar ook daar zijn trucjes voor om die in een bepaalde hoek te drukken.
Je proeft het beste door dat juk juist af te werpen en te ervaren wat je proeft aan de hand van de wijn in het glas. Op het einde telt alleen of het een lekker glas wijn was. En het moeilijkste van alles is eigenlijk het simpelste tegelijk: durf eerlijk te zijn tegen jezelf.
Ik ervaar mijn scholing in muziek vaak als een beperking. Ogen dicht en "jammer, die eerste viool zat er nét naast qua stemming, een kicksje door de derde hoornist, een foutje hier". Onbevangen luisteren is een moeilijke opdracht. Dat zal met proeven niet anders zijn?
smaak (geur) is geen taal, maar smaak (en geur). Om fijn erover te kunnen praten (bloggen, of om je er (sneller) in te 'bekwamen', luister je naar taal die een ander uitkraamt terwijl het over smaak (geur) gaat. En dan gaat het onherroepelijk gierend fout zoals WouterK hierboven illustreert.
Toch willen mensen het proberen: een gedefinieerde woordenschat, hoe goed of kwaad als dat gaat, en zelfs een grammatica, universele factoren / regels voor harmonie e.d.
De estetica ontleed. Prachtige ambitie,
en ik geeft toe, ofschoon ikzelf niet een groot proever ben (en er ook niet veel over weet te zeggen, ken ik het fenomeen weer wel van (klassieke) muziek: "die modulatie daar, die Brahms-achtige syncope, enz." Kakko misschien, maar ik geloof wel dat als je het taaltje zelf met een korrel zout neemt, je met 'scholing' meer (ingebeelde!, maar what the hack) diepte vindt in je belevenissen.