Is dit een effect van de kredietcrisis?
Hoe word jij geraakt door de crisis? - is eigenlijk de vraag, maar ik wilde even stilstaan bij het boerenaspect van de crisis. Daarom schreef ik een commentaar bij het artikel van Koelewijn waarin ik stel dat de kredietcrisis een fundamenteler probleem blootlegt. Er is iets nogal misgegaan in het systeem tussen de boer en de winkel waar we uiteindelijk kopen wat hij verbouwt of teelt.
Is de geschiedenis van Reitsma extreem? In zijn megabedrijf, gingen megasommen om. Dat laat het extremer klinken dan in het kleinschaliger Nederland. De zakelijk bepaalde persoonlijke problemen zijn er in Nederland niet minder om. Ook in ons land komen boeren in deze ‘verleiding’. Als de krant de verhalen wil horen, help ik daar graag aan mee.
De analyse mag nog een slag dieper worden gemaakt. Boeren zijn de eerste stap in de voedselketen die leidt tot de supermarkt. Daartussen zitten verschillende andere stappen. Handel en slachterijen (die de aardappels, de koeien en het graan van boeren op- en doorverkopen), verwerkers (die er iets van maken, als brood, vleeswaar en pakken soep), tussenhandel en grote merken en tot slot winkeliers. Van de laatste groep zijn de supermarkten dominant.
In Nederland gaan de producten van 75.000 boeren via 6 inkooporganisaties naar 16 miljoen consumenten. In die verhouding zit iets fundamenteel scheef. Het is geen oorzaak van de kredietcrisis, maar van al veel eerder totaal uit verhouding geraakte onderhandelingsposities tussen producenten en eindverkopers. De kredietcrisis legt dat fenomeen bloot. Het was er allang.
Boeren en verwerkers hebben zeer kapitaalintensieve bedrijven, maar zijn winstarm.
Boeren en verwerkers kunnen dat niet. Door hun slechte onderhandelingspositie verdienen ze net genoeg om te kunnen overleven. Daar zorgen hun afnemers uiteraard graag voor, omdat ze anders het risico voor hun kapitaalintense bedrijven zelf zouden moeten nemen.
Dit wordt bepaald door de te grote inkoopmacht van supers. Het gevolg is dat banken die dit onevenwichtige systeem mede - net als overheden, belangenorganisaties van boeren, supers en de (merk)producenten, landbouwuniversiteiten en economische denktanks - hebben laten ontstaan reeds ’schuldig’ waren; ‘kortzichtig’ is een beter woord, dat laat zien dat we allemaal ook maar mensen zijn. De functie van een bank is maatschappelijk en kan niet gericht zijn op het maken van winst alleen. Daar zijn ze te dominant voor in de samenleving; failleren zij dan ontwrichten ze daarmee immers het financiële systeem dat het economische chassis van onze samenleving vormt.
Aanmerkelijk meer dan andere bedrijven, hebben banken de plicht om te zorgen voor duurzame waardecreatie. Duurzaam is hier heel letterlijk te nemen: gericht op het vermijden van mogelijke ontwrichtingen van het systeem.
De crisis legt in het voedselsysteem een fundamentele en zelfs heel risicovolle onbalans bloot die er al was. De crisis laat zien hoe onhoudbaar die is. Dat is hopelijk de winst.
Ik hou tenslotte van marketing en zie altijd graag het halfvolle in het half lege glas.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 4 juni krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 4 juni krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Dick,boven het stuk staat Jannetje Koelewijn. En het is vogens mij Janneke Wesseling.Zij is kunst-criticus.
Dank. Nee hoor, het is Jannetje Koelewijn! Ze heeft onlangs een paar geweldige interviews met bankiers gedaan over de bankenbubbel.
Die naamsverwisseling zit kennelijk in m'n onderbewuste. Weet ook niet waarom. Is inmiddels aangepast. En nou weer naar het onderwerp, want dat is meer dan een beetje serieus genoeg.
Dick, als nu de banken allemaal stichtingen worden komen we al een heel eind lijkt me.
@ Ailko,
Dat is nu een zeer wijdverspreid misverstand. Als je zogenaamd geen winstoogmerk hebt dan wordt alles beter. Er zijn twee manieren om geen winst te maken. (1) veel kosten maken, (2) weinig inkomsten. Er zijn redelijk veel stichtingen waar de directie een zeer hoog salaris heeft (ook bij NGO's!), hierdoor worden veel kosten gemaakt en er dus geen winst. Ons bedrijf is een duurzame-bv. Ja we maken (beperkt) winst en ja we herinvesteren dit weer in duurzame innovatie. Het is het leiderschap dat bepalend is; niet de governance-structuur.
Ik begrijp je opmerking overigens wel. De vraag is hoe kunnen we instellingen (banken) intrensiek duurzaam en gemotiveerd maken. Wat is een acceptabele winst? Hoe kunnen we de prikkels weer op langere termijnen krijgen? (niet alleen banken, ook bedrijven en consumenten).
In mijn ogen ligt de oplossing niet in de huidige voorgestelde oplossingen : (1) meer geld lenen en in de economie pompen, of (2) meer subsidie, of (3) meer non-profit. Subsidie maakt zaken duurder niet goedkoper (denk aan de hypotheekrente aftrek of de uurtarieven bij TNO); met lenen (indien besteed aan korte termijn consumptie) zadelen we de generatie hierna met groter problemen op (= niet duurzaam); en non-profit prikkelt de duurzame vooruitgang niet (denk aan de wet van ohm, er moet een verschil zijn voordat er iets gaat stromen)
@ sorry Dick voor deze wat vreemde wending :-)
PS alles wat je aandacht geeft groeit.
@ Dick goede posting, ik hoop op erg veel discussie. Mijn mening ken je (ik heb geen tijd voor een uitgebreid antwoord).