We willen allemaal wel gezond(er), slank(er), fit(ter) en mooi(er) worden. Vloeibare diëten beloven je dat dat kan. Werken ze echt, of gaat het om 'het nieuwe eten van de keizer?'
Sapvastenkuren, citroensapkuren, tarwegrassap, gewoon vasten, groene smoothies, 'detoxen': je kunt het zo gek niet bedenken of er doet wel een beroemdheid aan mee. Met in zijn - of meestal haar - kielzog massa's mensen die ook slank, mooi of gezond willen zijn. Maar doen dit soort diëten echt wat, of gaat het echt alleen maar om een hype?
In LiveScience bespreekt Liz Applegate, directeur sports nutrition van de University of California, de valkuilen en gevaren van de zogenoemde vloeibare diëten. Uitgangspunt één: het lichaam hoeft helemaal niet speciaal te ontgiften. Dat doen onze lever en nieren vanzelf al.
1. Weinig eiwitten en vezels
Bij veel vloeibare diëten krijg je geen of maar heel weinig eiwitten binnen. Maar voor een gezond immuunsysteem en spieropbouw heb je wel een dagelijks hoeveelheid eiwitten nodig. Bij sommige vloeibare diëten mag je een noten-'melk' drinken, zoals amandel- of cashewmelk. Dan krijg je in ieder geval nog iets aan eiwit en vetten binnen. Zolang het sapvasten niet langer dan drie dagen duurt, is er waarschijnlijk niets aan de hand, zegt Applegate. Maar ouderen moeten oppassen omdat hun eiwitreserves vaak toch al laag zijn. Dat kan ze vatbaarder maken voor infecties.
Daar komt nog bij dat het als sap drinken van fruit en groenten minder vezels oplevert. Ook dat is niet erg voor een paar dagen, maar houd er rekening mee dat je er minder verzadigd door raakt.
2. Weinig calorieën
Afhankelijk van het soort kuur dat je doet en hoeveel sap of vloeistof je drinkt, krijg je maar 800 tot 1.200 calorieën binnen. Als je 10 dagen lang zo weinig calorieën inneemt, kan je lichaam omschakelen op 'starvation mode'. Je metabolisme wordt langzamer omdat je lichaam zo min mogelijk calorieën wil verbruiken. Niet erg voor een paar dagen, en prima om een beetje af te vallen, aldus Applegate. Maar als je jezelf gedurende een aantal dagen op een streng dieet zet, heb je de neiging jezelf na afloop (extra) te belonen. En dan vliegt het kwijtgeraakte gewicht - overigens grotendeels water - er zo weer aan.
3. Je niet lekker voelen
Bijeffecten van een (sap)vastenkuur zijn vaak hoofdpijn, vermoeidheid, moeizamer nadenken, humeurigheid, maagpijn en hongersteken. Ook verandert je stoelgang en toiletbezoek, zegt Applegate. Het bij de citroensapkuur gebruikte cayennepeper kan voor sommige mensen tot darmirritatie leiden. En voor mensen met diabetes is een sapkuur al helemaal geen goed idee: hun bloedsuikerspiegel kan zodanig gaan fluctueren dat hun medicatie niet goed meer werkt. Volgens Applegate kunnen ook zwangere en borstvoedende vrouwen, mensen met zwakke immuunsystemen of zware hart-, lever- of nierproblemen maar beter geen sapkuur doen.
4. Een zware maar haalbare uitdaging
Drie dagen vasten of detoxen is extreem, maar haalbaar. Een deel van de aantrekkingskracht van de vloeibare diëten is mogelijk dan ook gelegen in de psychologische genoegdoening die het oplevert als je dat volhoudt, suggereert Applegate. Als je bovendien gelooft dat je je lichaam er mee ontgift, is dat een extra motivatie. Maar dat ontgiften valt nogal mee. Er is geen bewijs dat je lichaam zich daadwerkelijk van afvalstoffen ontdoet. Applegate vergelijkt het succes van de vloeibare diëten dan ook met het sprookje van de nieuwe kleren van de keizer. Niemand durft nog te zeggen dat hij of zij zich niet beter voelt, want dat past niet bij de hype.
5. Geen strafregime
Sapvasten wordt gepromoot als een manier om abrupt over te stappen op een nieuwe, gezonde leefstijl. Een paar dagen geen vast voedsel nemen, niet kauwen, alleen drinken zou je eetgewoonten 'resetten'. Een vloeibaar dieet kan voor mensen die (te) weinig groenten en fruit eten een prima manier zijn om er daar meer van binnen te krijgen - zelfs al is het in sap- of smoothievorm. Maar het moet niet doorslaan in een 'strafregime' om jezelf te straffen voor je slechte eetgewoonten of snoepverslaving.
6. Geen wetenschappelijk bewijs en gewoon duur
Er is geen enkel wetenschappelijk bewijs dat detox-kuren iets doen voor je gezondheid. De veelgeprezen voordelen (ontgifting, rust voor de spijsvertering, versterking van het immuunsysteem, betere mentale focus) berusten slechts op verhalen. Applegate noemt het 'rust geven aan je spijsverteringssysteem' zelfs onzin. "Onze spijsvertering heeft helemaal geen rust nodig", zegt ze.
Een laatste 'valkuil' mag niet onvermeld blijven. Met name in de VS, waar grote namen de vloeibare diëten populair hebben gemaakt, kan een sapkuurtje ook erg kostbaar zijn. Slimme producenten voorzien je graag van de benodigde flesjes sap met de juiste samenstelling - à raison van $60 tot $75 per dag. Dat zul je een Nederlander er niet gauw voor zien over hebben, welke BN-er er ook bij zweert. Wij maken onze groene smoothie wel gewoon wel zelf.
Fotocredits: 'Green Goddess Smoothie', Jennifer
Dit artikel afdrukken
In LiveScience bespreekt Liz Applegate, directeur sports nutrition van de University of California, de valkuilen en gevaren van de zogenoemde vloeibare diëten. Uitgangspunt één: het lichaam hoeft helemaal niet speciaal te ontgiften. Dat doen onze lever en nieren vanzelf al.
1. Weinig eiwitten en vezels
Bij veel vloeibare diëten krijg je geen of maar heel weinig eiwitten binnen. Maar voor een gezond immuunsysteem en spieropbouw heb je wel een dagelijks hoeveelheid eiwitten nodig. Bij sommige vloeibare diëten mag je een noten-'melk' drinken, zoals amandel- of cashewmelk. Dan krijg je in ieder geval nog iets aan eiwit en vetten binnen. Zolang het sapvasten niet langer dan drie dagen duurt, is er waarschijnlijk niets aan de hand, zegt Applegate. Maar ouderen moeten oppassen omdat hun eiwitreserves vaak toch al laag zijn. Dat kan ze vatbaarder maken voor infecties.
Daar komt nog bij dat het als sap drinken van fruit en groenten minder vezels oplevert. Ook dat is niet erg voor een paar dagen, maar houd er rekening mee dat je er minder verzadigd door raakt.
2. Weinig calorieën
Afhankelijk van het soort kuur dat je doet en hoeveel sap of vloeistof je drinkt, krijg je maar 800 tot 1.200 calorieën binnen. Als je 10 dagen lang zo weinig calorieën inneemt, kan je lichaam omschakelen op 'starvation mode'. Je metabolisme wordt langzamer omdat je lichaam zo min mogelijk calorieën wil verbruiken. Niet erg voor een paar dagen, en prima om een beetje af te vallen, aldus Applegate. Maar als je jezelf gedurende een aantal dagen op een streng dieet zet, heb je de neiging jezelf na afloop (extra) te belonen. En dan vliegt het kwijtgeraakte gewicht - overigens grotendeels water - er zo weer aan.
3. Je niet lekker voelen
Bijeffecten van een (sap)vastenkuur zijn vaak hoofdpijn, vermoeidheid, moeizamer nadenken, humeurigheid, maagpijn en hongersteken. Ook verandert je stoelgang en toiletbezoek, zegt Applegate. Het bij de citroensapkuur gebruikte cayennepeper kan voor sommige mensen tot darmirritatie leiden. En voor mensen met diabetes is een sapkuur al helemaal geen goed idee: hun bloedsuikerspiegel kan zodanig gaan fluctueren dat hun medicatie niet goed meer werkt. Volgens Applegate kunnen ook zwangere en borstvoedende vrouwen, mensen met zwakke immuunsystemen of zware hart-, lever- of nierproblemen maar beter geen sapkuur doen.
4. Een zware maar haalbare uitdaging
Drie dagen vasten of detoxen is extreem, maar haalbaar. Een deel van de aantrekkingskracht van de vloeibare diëten is mogelijk dan ook gelegen in de psychologische genoegdoening die het oplevert als je dat volhoudt, suggereert Applegate. Als je bovendien gelooft dat je je lichaam er mee ontgift, is dat een extra motivatie. Maar dat ontgiften valt nogal mee. Er is geen bewijs dat je lichaam zich daadwerkelijk van afvalstoffen ontdoet. Applegate vergelijkt het succes van de vloeibare diëten dan ook met het sprookje van de nieuwe kleren van de keizer. Niemand durft nog te zeggen dat hij of zij zich niet beter voelt, want dat past niet bij de hype.
5. Geen strafregime
Sapvasten wordt gepromoot als een manier om abrupt over te stappen op een nieuwe, gezonde leefstijl. Een paar dagen geen vast voedsel nemen, niet kauwen, alleen drinken zou je eetgewoonten 'resetten'. Een vloeibaar dieet kan voor mensen die (te) weinig groenten en fruit eten een prima manier zijn om er daar meer van binnen te krijgen - zelfs al is het in sap- of smoothievorm. Maar het moet niet doorslaan in een 'strafregime' om jezelf te straffen voor je slechte eetgewoonten of snoepverslaving.
6. Geen wetenschappelijk bewijs en gewoon duur
Er is geen enkel wetenschappelijk bewijs dat detox-kuren iets doen voor je gezondheid. De veelgeprezen voordelen (ontgifting, rust voor de spijsvertering, versterking van het immuunsysteem, betere mentale focus) berusten slechts op verhalen. Applegate noemt het 'rust geven aan je spijsverteringssysteem' zelfs onzin. "Onze spijsvertering heeft helemaal geen rust nodig", zegt ze.
Een laatste 'valkuil' mag niet onvermeld blijven. Met name in de VS, waar grote namen de vloeibare diëten populair hebben gemaakt, kan een sapkuurtje ook erg kostbaar zijn. Slimme producenten voorzien je graag van de benodigde flesjes sap met de juiste samenstelling - à raison van $60 tot $75 per dag. Dat zul je een Nederlander er niet gauw voor zien over hebben, welke BN-er er ook bij zweert. Wij maken onze groene smoothie wel gewoon wel zelf.
Fotocredits: 'Green Goddess Smoothie', Jennifer
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 4 juni krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 4 juni krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Wat kanttekeningen:
1. Als je ergens (onbewust) gevoelig/allergisch voor bent en je eet het niet meer door de sapkuur, kun je je beter voelen. Je geeft je spijsvertering dan rust van de anders kwalijk zijnde voedingsmiddelen. Dat kan koffie zijn, alcohol, maar ook brood, melk etc. Je weet na zo'n sapkuur echter nog niet wat het precies geweest is.
2. Wat ik er van meegekregen heb, ontgift je wel, maar dan voornamelijk dat opgeslagen gifstoffen uit je vetcellen vrijkomen (omdat dat vet voor energie gebruikt wordt vanwege de lage calorie-inname). Wat een verklaring kan zijn voor hoofdpijn en andere malaise: je lever krijgt opeens een hoge dosis gifstoffen voor z'n kiezen en draait overuren, waardoor die gifstoffen wat langer in je lijf circuleren.
Maar ja, er zijn inderdaad een boel valkuilen. Het is intrinsiek niet verkeerd, wel hoe het ingezet wordt. Goed om de valkuilen te benoemen! :)
Eens met het artikel en met Otto. Zolang je niet doorslaat is het best goed om te oden. Ikzelf heb geen juicer, alleen een blender, dus ik maak 3 tot 4x per week een smoothie als ontbijt, doet me goed, eet verder normaal met niet teveel dierlijke eiwitten en dat gaat prima. Een paar dagen zo'n sapkuur kan idd ook geen kwaad, maar wat sommige mensen doen door er 2 weken mee bezig te zijn kun je je idd afvragen of dat wel zo goed is.
Hoewel ik het ook heb gezien bij mensen die hoognodig moesten afvallen en geen idee hoe dat aan te pakken, die zijn gaan juicen voor een aantal weken, zijn daardoor veel verslavingen kwijtgeraakt en langzaamaan weer gezond vast voedsel erbij gaan nemen, ze werden slank, geen lichamelijke problemen meer en voelden zich goed. Het is dus wel afhankelijk van waar je het voor gebruikt, als je al gezond eet(gezond en slank bent) is het helemaal niet nodig om een langdurige kuur te doen.
Ik heb het 1x gedaan, moet zeggen dat ik mij de hele tijd goed voelde. Ik had wel een grote uitzondering gemaakt; ik maakte bouillons erbij voor het hartige, wat voor mij belangrijk is.
Nu doe ik dat niet meer, eerder soms smoothies, omdat ik denk dat vezels belangrijk zijn.
Maar in mijn 'sap'-tijd haalde ik ook de vaste bestanddelen uit de juicer om daarmee bijv. koekjes te maken of bijv. in maaltijdsoepen te verwerken.
Smoothies zijn niet nieuw. Ik maak ze al meer dan 45 jaar. Met de blender maak je tomatensap van rijpe tomaten, waar je een klein beetje limoensap (antioxidant) door roert met een biologische bleekselderstengel. Voor de smaak worden vaak nog enkele druppels ‘woester’saus een ietsjepietje tabasco en wat peper voor een rijke hoeveelheid mineralen. Als echt ‘schoonmaak/detox-middel’ de helft wodka er bij. Drie dagen lang 4x per dag. Grandioze detox voor een echt betere mentale focus !
Hans, prima dat je al 45 jaar waardering hebt voor een bloody mary maar het is niet met bewijslast onderbouwd dat je daar de begrippen 'schoonmaak/ detox' aan mag verbinden. Je verward hier je eigen mening met feiten en dat is erg ongewenst in deze toch al volledig uit de hand lopende smootiehype.