De wereldbevolking wordt ouder. Maar we blijven niet altijd gezond tijdens die extra jaren. In The Lancet zijn de verschillen in doodsoorzaak tussen 1990 en 2010 in kaart gebracht.
Een in 1970 geboren vrouw kon verwachten zo'n 61 jaar oud te worden, in 2010 mag ze op ruim 73 jaar rekenen. De levensverwachting van mannen steeg van 56 naar 67 jaar in diezelfde periode. Maar we worden zieker aan het einde van ons leven. Het gehele decembernummer van The Lancet is gewijd aan levensverwachting, ziekte en doodsoorzaken. De jongste editie bevat maar liefst zeven artikelen over studies die de afgelopen vijf jaar zijn uitgevoerd door 486 onderzoekers aan 302 instituten in 50 landen: The Global Burden of Disease Study 2010.
De studie geeft zowel een schets in grote lijnen van de 7 miljard aardbewoners als een gedetailleerde ets van wat er zich in 187 individuele landen afspeelt. Er zijn maar liefst 235 doodsoorzaken in kaart gebracht.
Zowel in 1990 als in 2010 waren hart- en vaatziekten en beroertes de meest voorkomende doodsoorzaken. In die twintig jaar zakte ondervoeding van de 11e naar de 21 plaats op de lijst, en rukten diabetes, verkeersongevallen en longkanker alle drie op. In Afrika maakten en maken ziekten die aan armoede gekoppeld zijn nog altijd veel slachtoffers. AIDS, malaria, kinderziekten, ondervoeding, kindersterfte veroorzaken er driekwart van alle voortijdige sterfgevallen. Op de 27e plaats van de lijst staat moord en doodslag. Maar in Mexico, Centraal Amerika en Colombia staat dat op nummer 1 en net ten zuiden daarvan, in Brazilië en Paraguay op nummer 2. Zelfmoord staat wereldwijd op nummer 18. In Brunei, Japan, Singapore en Zuid-Korea staat het op nummer 5, en in Oost-Europa (inclusief Rusland) op nummer 6.
De belangrijkste krachten achter de verschuiving in het gezondheidsprofiel van de wereld waren de afgelopen 20 jaar de stijgende levensverwachting, afnemende armoede, meer toegang tot voedsel en kleinere gezinnen. Daarnaast hebben verbeteringen in medicijnen en de volksgezondheid daar ook nadrukkelijk aan bijgedragen. Betere behandeling en preventie voorkomen tegenwoordig veel voortijdige sterfgevallen ten gevolge van hartaanvallen en kanker.
Dat heeft, zeggen de wetenschappers, twee gevolgen. Ouderdomsziekten als Alzheimer en Parkinson rukken op als doodsoorzaak, zodat mensen worden nu oud genoeg worden om eraan te kunnen (over)lijden. Tevens lijden meer mensen aan ziekten waar ze niet dood aan gaan maar die het leven wel onaangenamer maken: ze zijn in de war, hebben gewrichtsaandoeningen, horen en zien slecht of moeten aan de dialyse. Van ieder jaar levensverwachting dat er sinds 1990 bij is gekomen, mag gerekend worden dat er 9 en een halve maand (voor vijftigplussers zelfs maar 7 maanden) in goede gezondheid doorgebracht worden. Deze trend wordt de 'morbiteitsexpansie' genoemd. Hoe er mee om te gaan, is waarschijnlijk een van de grootste uitdagingen van het gezondheidsbeleid in de komende decennia. In The Independent zegt Christopher J.L. Murray, de leider van de Global Burden of Disease Study: "We zijn op weg naar een wereld waarin invaliditeit van groter zorg wordt dan vroegtijdig overlijden."
De onderzoekers deden een verrassende ontdekking die waarschijnlijk tot discussie zal leiden onder epidemiologen en biostatistici. Een voedingspatroon met weinig fruit blijkt voor meer ziekte verantwoordelijk dan obesitas of lichamelijke inactiviteit. Die conclusie kwam uit de analyse van de gezondheidseffecten van verschillende dieetcomponenten en het eetpatroon van mensen. Murray: "Ik ben nogal een dieetscepticus. Maar het bewijs dat fruit een positief effect op ons dieet heeft, is net zo overtuigend als het feit dat je er dik van wordt." Teveel fruit - dat suikerrijk is - is niet goed, tegelijk zijn er dus aanwijzingen dat je er langer gezond van blijft.
NB: na registratie (gratis) is de artikelenserie in The Lancet vrij te openen en als PDF te downloaden.
Fotocredits: oude mensen, travelmeasia
Dit artikel afdrukken
De studie geeft zowel een schets in grote lijnen van de 7 miljard aardbewoners als een gedetailleerde ets van wat er zich in 187 individuele landen afspeelt. Er zijn maar liefst 235 doodsoorzaken in kaart gebracht.
Zowel in 1990 als in 2010 waren hart- en vaatziekten en beroertes de meest voorkomende doodsoorzaken. In die twintig jaar zakte ondervoeding van de 11e naar de 21 plaats op de lijst, en rukten diabetes, verkeersongevallen en longkanker alle drie op. In Afrika maakten en maken ziekten die aan armoede gekoppeld zijn nog altijd veel slachtoffers. AIDS, malaria, kinderziekten, ondervoeding, kindersterfte veroorzaken er driekwart van alle voortijdige sterfgevallen. Op de 27e plaats van de lijst staat moord en doodslag. Maar in Mexico, Centraal Amerika en Colombia staat dat op nummer 1 en net ten zuiden daarvan, in Brazilië en Paraguay op nummer 2. Zelfmoord staat wereldwijd op nummer 18. In Brunei, Japan, Singapore en Zuid-Korea staat het op nummer 5, en in Oost-Europa (inclusief Rusland) op nummer 6.
De belangrijkste krachten achter de verschuiving in het gezondheidsprofiel van de wereld waren de afgelopen 20 jaar de stijgende levensverwachting, afnemende armoede, meer toegang tot voedsel en kleinere gezinnen. Daarnaast hebben verbeteringen in medicijnen en de volksgezondheid daar ook nadrukkelijk aan bijgedragen. Betere behandeling en preventie voorkomen tegenwoordig veel voortijdige sterfgevallen ten gevolge van hartaanvallen en kanker.
Dat heeft, zeggen de wetenschappers, twee gevolgen. Ouderdomsziekten als Alzheimer en Parkinson rukken op als doodsoorzaak, zodat mensen worden nu oud genoeg worden om eraan te kunnen (over)lijden. Tevens lijden meer mensen aan ziekten waar ze niet dood aan gaan maar die het leven wel onaangenamer maken: ze zijn in de war, hebben gewrichtsaandoeningen, horen en zien slecht of moeten aan de dialyse. Van ieder jaar levensverwachting dat er sinds 1990 bij is gekomen, mag gerekend worden dat er 9 en een halve maand (voor vijftigplussers zelfs maar 7 maanden) in goede gezondheid doorgebracht worden. Deze trend wordt de 'morbiteitsexpansie' genoemd. Hoe er mee om te gaan, is waarschijnlijk een van de grootste uitdagingen van het gezondheidsbeleid in de komende decennia. In The Independent zegt Christopher J.L. Murray, de leider van de Global Burden of Disease Study: "We zijn op weg naar een wereld waarin invaliditeit van groter zorg wordt dan vroegtijdig overlijden."
De onderzoekers deden een verrassende ontdekking die waarschijnlijk tot discussie zal leiden onder epidemiologen en biostatistici. Een voedingspatroon met weinig fruit blijkt voor meer ziekte verantwoordelijk dan obesitas of lichamelijke inactiviteit. Die conclusie kwam uit de analyse van de gezondheidseffecten van verschillende dieetcomponenten en het eetpatroon van mensen. Murray: "Ik ben nogal een dieetscepticus. Maar het bewijs dat fruit een positief effect op ons dieet heeft, is net zo overtuigend als het feit dat je er dik van wordt." Teveel fruit - dat suikerrijk is - is niet goed, tegelijk zijn er dus aanwijzingen dat je er langer gezond van blijft.
NB: na registratie (gratis) is de artikelenserie in The Lancet vrij te openen en als PDF te downloaden.
Fotocredits: oude mensen, travelmeasia
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
En hoe gaat dit rapport de modaliteit van wetenschappelijk onderzoek beinvloeden. Een focus op mortaliteit heeft het voordeel dat je lijken kunt tellen. Harde eindpunten. Morbiditeit heeft die niet. Vandaar Hugenholtz' Hugenholtz' focus op surrogaat eindpunten. Binnenkort post ik meer info over het onderzoek daarover dat in Februari aanvangt inzake polyphenolen en het effect daarvan op het endotheel en op gezonder ouder worden. Of gezonder doodgaan.
@Peter, je werkt zeker samen met Kris Verburgh ... ;-)
Nee, Wouter, ik werk niet met Kris Verburgh, wel met -inmiddels een aantal- gepokt en gemazelde cardiologen die het gedotter en gesnij een beetje zat zijn omdat bewijs voorhanden lijkt te zijn dat polyphenolen een positieve invloed hebben op de kwaliteit van de vaatwand.
@Peter,
Volgens mij zijn het nog altijd voedingsmiddelen die rijk zijn aan polyphenolen die hiermee in verband worden gebracht. En niet polyphenolen als losstaand iets.
Het lijkt me dan belangrijk om die voedingsmiddelen te benoemen waarbij dit effect is aangetoond.
@Peter, weet je uiteindelijk zou ik het alleen maar geweldig vinden als een brede beweging pro-gezonde voeding zou zijn. De laatste paar mm zijn minder interessant dan de grote lijnen denk ik.