Ter afsluiting van zijn serie over het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid interviewt Samuel Levie staatssecretaris van Landbouw Henk Bleker. Zijn laatste gesprekspartner maakt hem duidelijk wat Nederland wil. Toch zijn er aanwijzingen dat Nederland iets anders wil.
Volgens Bleker moet het Europese Landbouwbeleid dat in 2013 van kracht wordt, gebaseerd zijn op wettelijke normen en niet op subsidies en inkomensgaranties. De consument moet betalen voor de dingen die NGO's op de agenda hebben gezet, zoals duurzaamheid, dierwelzijn en landschapsschoon.
De facto zegt Bleker tegen zijn boeren dat ze het vanaf 2013 zelf moeten uitzoeken. Waar de overheid traditioneel een basis in hun bedrijven heeft gelegd door middel van garantieprijzen en inkomenssteun, is dat nu voorbij. Ze moeten gaan ondernemen en zelf de krenten in hun pap gaan verdienen. Het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid vanaf 2013 is er om een omslag te maken. Boeren moeten echte ondernemers worden in plaats van alleen maar producenten die niet nadenken over hun afzet. Tevens moeten ze nog even pootje bijtrekken op wat punten van de NGO-agenda's. Het budget van 2013 is bedoeld om die twee doelstellingen te realiseren: het uitfaseren van de overheid als garantie-instituut en het installeren van de boer als door de overheid betaalde landschaps- en natuurbeheerder in gebieden waar we het graag mooi willen hebben maar waarvoor geen rendabele exploitatie kan worden gevonden.
Terwijl Bleker's critici pleiten voor een kleinschalige landbouw, stelt hij dat Europa, en dus ook Nederland, voor de wereldmarkt moet produceren. Daarin hebben we een verantwoordelijkheid te nemen, zegt hij. Er zijn binnenkort immers 9 miljard mensenmonden te voeden. Zoals hij onlangs verklaarde moet er hier en daar wat natuur worden beschermd, maar moet er voorts flink aan de stoomfluit worden getrokken. Dat kan alleen maar betekenen dat de Europese landbouw verder moet industrialiseren. De prijzen van landbouwproducten worden immers bepaald door de goedkoopste aanbieders op de wereldmarkt, zoals bijvoorbeeld Brazilië. Dat land is in staat om tegen lage prijzen, grote volumes tegen naar industrienormen hoge duurzaamheidswaarden te produceren. Europa kan achterstanden in kostprijs alleen compenseren door nog slimmere en nog intensievere methoden van landbouw toe te passen, zolang het er niet in slaagt zijn productie onderscheidend te laten zijn en de voorkeur van zijn consumenten te laten hebben.
Dit verklaart dan ook dat het Natuurbeleid van Bleker onder vuur ligt. Gisteren werd het bijvoorbeeld door de Staten van Brabant, een belangrijke boerenprovincie, afgewezen.
De vraag is of Nederland wil, wat Bleker wil. Na de stemming in Brabant wordt ook hij gedwongen zich dat af te vragen.
Dit artikel afdrukken
De facto zegt Bleker tegen zijn boeren dat ze het vanaf 2013 zelf moeten uitzoeken. Waar de overheid traditioneel een basis in hun bedrijven heeft gelegd door middel van garantieprijzen en inkomenssteun, is dat nu voorbij. Ze moeten gaan ondernemen en zelf de krenten in hun pap gaan verdienen. Het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid vanaf 2013 is er om een omslag te maken. Boeren moeten echte ondernemers worden in plaats van alleen maar producenten die niet nadenken over hun afzet. Tevens moeten ze nog even pootje bijtrekken op wat punten van de NGO-agenda's. Het budget van 2013 is bedoeld om die twee doelstellingen te realiseren: het uitfaseren van de overheid als garantie-instituut en het installeren van de boer als door de overheid betaalde landschaps- en natuurbeheerder in gebieden waar we het graag mooi willen hebben maar waarvoor geen rendabele exploitatie kan worden gevonden.
Terwijl Bleker's critici pleiten voor een kleinschalige landbouw, stelt hij dat Europa, en dus ook Nederland, voor de wereldmarkt moet produceren. Daarin hebben we een verantwoordelijkheid te nemen, zegt hij. Er zijn binnenkort immers 9 miljard mensenmonden te voeden. Zoals hij onlangs verklaarde moet er hier en daar wat natuur worden beschermd, maar moet er voorts flink aan de stoomfluit worden getrokken. Dat kan alleen maar betekenen dat de Europese landbouw verder moet industrialiseren. De prijzen van landbouwproducten worden immers bepaald door de goedkoopste aanbieders op de wereldmarkt, zoals bijvoorbeeld Brazilië. Dat land is in staat om tegen lage prijzen, grote volumes tegen naar industrienormen hoge duurzaamheidswaarden te produceren. Europa kan achterstanden in kostprijs alleen compenseren door nog slimmere en nog intensievere methoden van landbouw toe te passen, zolang het er niet in slaagt zijn productie onderscheidend te laten zijn en de voorkeur van zijn consumenten te laten hebben.
Dit verklaart dan ook dat het Natuurbeleid van Bleker onder vuur ligt. Gisteren werd het bijvoorbeeld door de Staten van Brabant, een belangrijke boerenprovincie, afgewezen.
De vraag is of Nederland wil, wat Bleker wil. Na de stemming in Brabant wordt ook hij gedwongen zich dat af te vragen.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Ben geen fan van Bleeker, en toch heeft hij gelijk denk ik. De 'critici' die een kleinere landbouw 'willen' wil ik suggereren om vooral als consument te gaan handelen. Kortom, koop die 'specialties' gewoon, als je een kleiner beleid wilt. Grote oplossingen -en dat lijkt GLB- is ook niet meer van deze tijd. grote ontwerpen is iets van de jaren 60 en 70 van de vorige eeuw. Kleine stapjes en echt ondernemerschap, daar draait het nu meer dan ooit om.
Het argument 'voeden' van de wereld is overigens een kul argument wat mij betreft. Europa voeden is al een beter standpunt. Maar dan nog. Waarom wel een iPad uit China halen, een auto uit Japan, software uit Amerika en geen stukje vlees uit Z-A?
Wat trouwens echt een goed idee zou zijn? Als een paar duizend of zelfs tienduizend bulk-boeren zich zouden gaan fuseren tot een grote multinationals. Beter voor de prijsstelling en de machtsverhoudingen in de keten. De boer gewoon als werknemer gaan zien. Why not? Ruimte voor diversiteit aan de randen is er altijd. En eens in de zoveel tijd zal een zeer innovatieve kleine ondernemers, snel groot kunnen worden en een nieuwe factor worden.
Boeren moeten meer ondernemer worden volgens Bleker. Maar dan mag het wettelijk kader voor een boerenondernemerschap ook wel wat uitgebreid worden. Er bestaan op wettelijk gebied nog te grote verschillen tussen het ondernemerschap van een boer en van het ondernemerschap buiten de landbouw.
@Piet, kan je voorbeelden geven?
Ik denk dat er in de industrie meer eisen zijn dan in de landbouw. Op het gebied van voedselveiligheid bijvoorbeeld loopt de industrie voor. Verder is de industrie al 'commercieel' en gaat er vooral (te)veel steun naar de primaire sector. Laat de prijzen maar oplopen; dan krijgt voedsel vanzelf meer waarde.