We worden langzaam maar zeker een beetje dommer. De laatste 20 jaar neemt ons IQ jaar na jaar af. Onderzoekers willen weten hoe dat komt. En misschien nog belangrijker: kunnen we daar iets aan doen?
Tot de jaren ’90 nam de intelligentie uitgedrukt in IQ van de mensen in ontwikkelde landen jaarlijks met 3 tot 5 punten toe. Dit fenomeen staat in de psychodiagnostiek bekend als het Flynn-effect. Na de jaren ’90 is een bergafwaartse trend ingezet, waarvan het eind nog niet in zicht is. Momenteel zit het gemiddelde IQ weer op het niveau van de jaren ’80. Die trend is in meerdere landen te zien en is met name aangetoond in een onderzoek onder 500.000 Deense mannen. Van 1959 tot 2004 werd bij deze mannen bij de start van de militaire dienst het IQ gemeten. De eerste jaren nam het IQ toe, maar sinds het eind van de jaren ’90 neemt het IQ af. Het is gissen naar de verklaring voor het afnemende IQ, maar de schildklier en de hormoonhuishouding van de schildklier lijken een belangrijke rol te spelen.
Tekort aan jodium
De link tussen jodiuminname en de afname van het IQ wordt steeds duidelijker. Een gebrek aan jodium bij de moeder al vanaf de eerste week van de zwangerschap leidt tot een minder optimale ontwikkeling van het brein van haar kind. “Dit bewijs is vrij sterk,” vertelt Robin Peeters, hoogleraar schildklierziekten van het Erasmus MC. “Jodium is een essentieel onderdeel van het schildklierhormoon. Dit hormoon is heel belangrijk voor de ontwikkeling, met name van die van de hersenen. In de eerste helft van de zwangerschap is het kind volledig afhankelijk van schildklierhormoon en dus het jodiumgehalte van de moeder. Ook subtiele tekorten aan schildklierhormoon kunnen tot ontwikkelingsstoornissen leiden. Logischerwijs heeft dat ook te maken met jodium”, aldus Peeters.
Endocriene verstoorders
Een ander mogelijk probleem zijn hormoonverstorende stoffen. In Nederland is daar nog weinig aandacht voor, maar in het buitenland is er al wel oog voor. De televisiezender Arte besteedde hier aandacht aan in een documentaire over cretinisme als gevolg van schildklierproblemen; ook de Franse film “Demain, tous cretins?” belicht de negatieve effecten van endocriene verstoorders.
De Franse endocrinoloog Barbara Demeneix van het Centre national de la recherche scientifique doet onderzoek naar endocriene verstoorders. “Broom, chlorine en fluor hebben dezelfde structuur als schildklierhormonen en kunnen op die manier de hormoonstofwisseling verstoren”, vertelt Demeneix ons. “Deze stoffen zitten in allerlei producten als verf, kunststoffen, brandvertragende stoffen en pesticiden en zijn dus overal in onze omgeving aanwezig. Hoewel PCB’s verboden zijn sinds de jaren ’80, zijn ze nog terug te vinden in vlees, vis en de bodem.” Via onze omgeving komen deze stoffen in het menselijk lichaam terecht. “Zelfs in het vruchtwater zijn lage concentraties van endocriene verstoorders vastgesteld. Dit is een teken dat ze daar dus ook hun verstorende werking kunnen uitoefenen en via het schildklierhormoon de ontwikkeling van de hersenen kunnen verstoren”, vervolgt Demeneix.
Een hypothese van onderzoekers als Demeneix en Peeters is dat een tekort aan jodium -in Europa vooral te zien in landen als Frankrijk, Italië, Zwitserland en Groot-Brittannië- en de alomtegenwoordige endocriene verstoorders elkaar versterken en zo leiden tot meer autisme, gedragsstoornissen en een lager IQ.
“Er is overtuigend wetenschappelijk bewijs dat ons IQ 5 tot 10 punten is afgenomen door het gebruik van PCB’s. Verschillende overheden maken zich terecht zorgen, maar er zijn nog steeds mensen die het ontkennen.” Toch gaat Demeneix er vanuit dat ook dit probleem de aandacht krijgt die het verdient en dat pesticiden door al het wetenschappelijk bewijs op een gegeven moment verboden zullen worden. “Vijftig jaar geleden wilde ook niemand aan de relatie tussen longkanker een roken, en kijk eens hoe ver we daar nu in zijn gekomen.”
Wat valt eraan te doen?
Peeters maakt zich vooral zorgen over de verminderde broodconsumptie van bepaalde bevolkingsgroepen in Nederland. “Ernstig jodiumtekort komt in Nederland nauwelijks meer voor door het toevoegen van jodium aan bakkerszout. Maar er zijn groepen mensen die brood uit hun voedingspatroon schrappen. Dat is een groep waar we ons wel echt zorgen over maken. Die mensen zou ik toch dringend aanraden om een voedingssupplement met jodium te nemen, zeker als ze zwanger willen worden of zwanger zijn.”
Ook Demeneix benadrukt de rol van een gezond voedingspatroon. “Zeker vrouwen moeten echt zorgen voor voldoende jodium. Dat doe je met een gebalanceerd dieet, waar ook brood en zuivel in zitten, want dat zijn belangrijke bronnen van jodium. Kook je eigen eten op basis van verse producten en gebruik zout waar jodium aan toegevoegd is, dus geen zeezout. Kies verder voor biologische producten, omdat daar minder bestrijdingsmiddelen in zitten en vermijd voedsel wat in plastic is verpakt, vanwege stoffen als BPA.”
Ondertussen houden de wetenschappers zich bezig met het verzamelen van meer bewijs om meer inzicht te krijgen in de exacte biologische werking van de stoffen en criteria vast te stellen. Dan wordt het probleem steeds tastbaarder en kunnen er maatregelen genomen worden. Peeters: “Want dat iemand 2 of 3 punten inlevert op het IQ merk je op individueel niveau niet. Maar als de intelligentie van een gehele bevolking afneemt, heeft dat grote gevolgen voor de maatschappij en wordt het wel problematisch.”
Dit artikel afdrukken
Jodiumgebrek en hormoonverstorende stoffen zouden de hersenontwikkeling van een ongeboren kind remmen, waardoor de kans groter is dat een kind een lager IQ heeftEr zijn allerlei theorieën in omloop waarom het IQ afneemt. Mogelijk hebben we gewoon de top van onze evolutie bereikt en kan de mens simpelweg niet intelligenter worden. Maar er zijn ook hypotheses dat onze voeding en omgevingsstoffen een rol spelen. Jodiumgebrek en hormoonverstorende stoffen zouden de hersenontwikkeling van een ongeboren kind remmen, waardoor de kans groter is dat een kind een lager IQ heeft.
Tekort aan jodium
De link tussen jodiuminname en de afname van het IQ wordt steeds duidelijker. Een gebrek aan jodium bij de moeder al vanaf de eerste week van de zwangerschap leidt tot een minder optimale ontwikkeling van het brein van haar kind. “Dit bewijs is vrij sterk,” vertelt Robin Peeters, hoogleraar schildklierziekten van het Erasmus MC. “Jodium is een essentieel onderdeel van het schildklierhormoon. Dit hormoon is heel belangrijk voor de ontwikkeling, met name van die van de hersenen. In de eerste helft van de zwangerschap is het kind volledig afhankelijk van schildklierhormoon en dus het jodiumgehalte van de moeder. Ook subtiele tekorten aan schildklierhormoon kunnen tot ontwikkelingsstoornissen leiden. Logischerwijs heeft dat ook te maken met jodium”, aldus Peeters.
Endocriene verstoorders
Een ander mogelijk probleem zijn hormoonverstorende stoffen. In Nederland is daar nog weinig aandacht voor, maar in het buitenland is er al wel oog voor. De televisiezender Arte besteedde hier aandacht aan in een documentaire over cretinisme als gevolg van schildklierproblemen; ook de Franse film “Demain, tous cretins?” belicht de negatieve effecten van endocriene verstoorders.
De Franse endocrinoloog Barbara Demeneix van het Centre national de la recherche scientifique doet onderzoek naar endocriene verstoorders. “Broom, chlorine en fluor hebben dezelfde structuur als schildklierhormonen en kunnen op die manier de hormoonstofwisseling verstoren”, vertelt Demeneix ons. “Deze stoffen zitten in allerlei producten als verf, kunststoffen, brandvertragende stoffen en pesticiden en zijn dus overal in onze omgeving aanwezig. Hoewel PCB’s verboden zijn sinds de jaren ’80, zijn ze nog terug te vinden in vlees, vis en de bodem.” Via onze omgeving komen deze stoffen in het menselijk lichaam terecht. “Zelfs in het vruchtwater zijn lage concentraties van endocriene verstoorders vastgesteld. Dit is een teken dat ze daar dus ook hun verstorende werking kunnen uitoefenen en via het schildklierhormoon de ontwikkeling van de hersenen kunnen verstoren”, vervolgt Demeneix.
Een hypothese van onderzoekers als Demeneix en Peeters is dat een tekort aan jodium -in Europa vooral te zien in landen als Frankrijk, Italië, Zwitserland en Groot-Brittannië- en de alomtegenwoordige endocriene verstoorders elkaar versterken en zo leiden tot meer autisme, gedragsstoornissen en een lager IQ.
Dat iemand 2 of 3 punten inlevert op het IQ merk je op individueel niveau niet. Maar als de intelligentie van een gehele bevolking afneemt, heeft dat grote gevolgen voor de maatschappij en wordt het wel problematischOntkenning
“Er is overtuigend wetenschappelijk bewijs dat ons IQ 5 tot 10 punten is afgenomen door het gebruik van PCB’s. Verschillende overheden maken zich terecht zorgen, maar er zijn nog steeds mensen die het ontkennen.” Toch gaat Demeneix er vanuit dat ook dit probleem de aandacht krijgt die het verdient en dat pesticiden door al het wetenschappelijk bewijs op een gegeven moment verboden zullen worden. “Vijftig jaar geleden wilde ook niemand aan de relatie tussen longkanker een roken, en kijk eens hoe ver we daar nu in zijn gekomen.”
Wat valt eraan te doen?
Peeters maakt zich vooral zorgen over de verminderde broodconsumptie van bepaalde bevolkingsgroepen in Nederland. “Ernstig jodiumtekort komt in Nederland nauwelijks meer voor door het toevoegen van jodium aan bakkerszout. Maar er zijn groepen mensen die brood uit hun voedingspatroon schrappen. Dat is een groep waar we ons wel echt zorgen over maken. Die mensen zou ik toch dringend aanraden om een voedingssupplement met jodium te nemen, zeker als ze zwanger willen worden of zwanger zijn.”
Ook Demeneix benadrukt de rol van een gezond voedingspatroon. “Zeker vrouwen moeten echt zorgen voor voldoende jodium. Dat doe je met een gebalanceerd dieet, waar ook brood en zuivel in zitten, want dat zijn belangrijke bronnen van jodium. Kook je eigen eten op basis van verse producten en gebruik zout waar jodium aan toegevoegd is, dus geen zeezout. Kies verder voor biologische producten, omdat daar minder bestrijdingsmiddelen in zitten en vermijd voedsel wat in plastic is verpakt, vanwege stoffen als BPA.”
Ondertussen houden de wetenschappers zich bezig met het verzamelen van meer bewijs om meer inzicht te krijgen in de exacte biologische werking van de stoffen en criteria vast te stellen. Dan wordt het probleem steeds tastbaarder en kunnen er maatregelen genomen worden. Peeters: “Want dat iemand 2 of 3 punten inlevert op het IQ merk je op individueel niveau niet. Maar als de intelligentie van een gehele bevolking afneemt, heeft dat grote gevolgen voor de maatschappij en wordt het wel problematisch.”
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Een negatief Flynn Effect in Finland aangetoond: A negative Flynn Effect in Finland. (pdf)
en in Frankrijk: A negative Flynn Effect in France. (pdf)
ARTE D): Umwelthormone - verlieren wir den Verstand(youtube, 55 min.)
Trailer (Engels): Brains in Danger (vimeo, 4 min.)
-----
From the producer:
'Today, 44% of European children are born with iodine deficiency. Beyond the lack of iodine, our thyroid glands are surrounded by a lot of chemical products produced by human activity. The problem? Many of those molecules present a structure close to iodine’s. So close that the thyroid gland can’t distinguish them, creating a disruption of the brain development.
Long-term studies have shown a correlation between maternal exposure to these molecules, and a lower IQ score, as well as an increase of the autism incidence in their children.
Driven by the voice of scientists at the forefront of research, the film Losing our minds intends to influence the public debate and focus on a disturbing phenomenon which no one, yet, seems to have taken the measure.'
-----
Ik vraag mij af hoeveel herstel er direct na de geboorte nog kan plaatsvinden, want gifstoffen uit het leefmilieu verwijderen (ook alle plastic) lijkt mij niet meer mogelijk.
Joep #1 "Ik vraag mij af hoeveel herstel er direct na de geboorte nog kan plaatsvinden, want gifstoffen uit het leefmilieu verwijderen (ook alle plastic) lijkt mij niet meer mogelijk."
Weinig, dan zul je een generatie moeten wachten. Als je eenmaal gebrekkig geboren bent kun je hoogstens erger voorkomen.
Overigens heb ik in mijn leven twee IQ-tests gedaan, een jaar of 7 uit elkaar. Op de tweede scoorde ik 10 punten hoger. Dat was een jaar nadat ik het paleo-dieet was gaan volgen, met veel verse groenten, vis, noten, eieren, en geen tot weinig brood. Op de vraag of zo'n grote stijging verband zou kunnen houden met de wijziging van eet/leefstijl, antwoordde de psycholoog dat dat m niet zou verbazen, maar bewijzen kon hij het niet. Meer voedingswaarde kan je 'slimmer' maken, heeft Linus Pauling al eens over geschreven mbt voedingssupplementen.
Verder weer hetzelfde riedeltje: in brood zit van nature geen/nauwelijks jodium, dat wordt er als voedingssupplement ingestopt. Zeewier, vis, spirulina of een jodiumtabletje ontneemt je de zorg van stapels brood eten om aan je jodium te komen. Helemaal omdat de meeste supermarktbroden niet de beste keus zijn voor je gezondheid.
Otto #2,
Tijdens de eerste jaren van ontwikkeling kan er nog veel worden gecorrigeerd, wat later veel moeilijker zo niet onmogelijk blijkt. Niet alleen jodiumgebrek tijdens de prenatale fase, maar ook vitamine D en ongetwijfeld veel meer stoffen die onontbeerlijk zijn voor een goede ontwikkeling kunnen zich uiten in een minder volmaakt ontwikkeld kind. Bij schadelijke stoffen tijdens de prenatale fase denken we wel aan alcohol en roken, maar doen alsof de rest niet bestaat. Het aantal lichaamsvreemde stoffen waar we dagelijks mee in aanraking komen neemt snel toe. Op de (mogelijke) gevolgen op langere termijn zoals o.a. in deze hypothese wordt geschetst, kan niet getest worden omdat daar teveel tijd overheen zou gaan. De controle op aangeboren afwijkingen beperkt zich daarom tot wat we nu kunnen meten (zoals hielprik).
Hoe zit het dan met het jodium in zuivelproducten? Want als ik het Voedingscentrum mag geloven bevatten die producten ook jodium. Dat iemand brood schrapt hoeft niet te betekenen dat die persoon dan ook meteen zuivelproducten schrapt.
Zoveel is zeker, in Denemarken zijn 500 duizend mannen na hun 20ste dommer geworden.
O ja, is dat zeker?
En nog zoiets. Kinderen worden dommer geboren als moeders niet voldoende dit of dat aan de ongeboren baby leveren.
In een enkel bericht op Foodlog worden deze twee oorzaken van nieuwe achterlijkheid op een hoopje gegooid. Jodiumgebrek en bestrijdingsmiddelen.
Optimist in deze ben ik niet en verstand er van heb ik helemaal niet. Maar stel toch eens wat vragen, Foodlogverslaggever.
Ik heb er tien.
Maar eerst iets wat er op lijkt. In Groningen en Maastricht werd wetenschappelijk vastgesteld dat kinderen, geboren uit moeders die tijdens zwangerschap vette vis aten, betere, wat zullen we het noemen, betere motoriek hadden en slimmer waren met allerlei handicapspelletjes. Patatkinderen, nee ik moet zeggen, kindjes uit patatmoeders waren aantoonbaar (?) minder behendig.
Het lag werkelijk aan de vis, zei mij de hoogleraar in Groningen, die dolenthousiast was over de gevonden resultaten. Het moest trouwens wel vette vis zijn. Ik merkte in onnozelheid op dat dus kinderen in landen waar moeders veel vis eten een betere motoriek hebben. Hoogleraar wuifde het weg. Daar, in de landen van visjesvreters, kunnen weer heel andere factoren tellen.
Zo lust ik er nog wel drie.