Het is weer eens zo'n week vol mediageweld rond diëtisten, voedingsdeskundigen en voedingstypes. Ook op Foodlog. Daarom deze ontnuchterende TEDx-lezing van Sandra Aamodt. Misschien schrik je er nog meer van: diëten zorgt juist voor uitdijen.
Sandra Aamodt is neurowetenschapper. Ze legt de werking van ons brein in relatie tot eten uit in een video die al sinds 2014 circuleert. Volgens haar worden we dik en helpt afvallen niet omdat ons brein nu eenmaal - voor ons onbewust - het lichaam reguleert en zelfs de sterkste wilskracht weet om te zeilen. Je brein is sterker dan jij.
Onbewuste processen
Wilskracht, hoeveel je eet en hoeveel energie je verbrandt, bepalen maar deels hoeveel vet je lijf opslaat en dus hoe dik je wordt. Onze hersenen reguleren hoeveel honger we hebben en hoeveel energie we verbruiken. Die processen voltrekken zich volautomatisch. Behalve wetenschappers, heeft niemand er weet van.
Thermostaat
Het brein heeft een standaard 'instelling' van wat het als een normaal gewicht beschouwt, ongeacht wat je daar zelf van denkt. Dat heet je 'set point'.
Rondom je set point kan het gewicht zo'n 7,5 kilo schommelen. Chemische signaalstoffen uit de hypothalamus regelen je hongergevoel, activiteitenniveau en metabolisme al naar gelang de omstandigheden veranderen. Aamodt vergelijkt de regulerende werking van het brein met een thermostaat. Als je in de winter een raam open zet om de temperatuur in huis te beïnvloeden, zorgt de thermostaat dat de verwarming aanslaat om de temperatuur toch op oude hoge niveau te houden.
Evolutie
Dit onbewuste mechanisme is met ons mee geëvolueerd uit de tijd dat we nog in de natuur leefden. Eten was er meestal schaars en slechts af en toe in overvloed. Gewicht verliezen zorgt voor een hongersignaal en vertraagt het metabolisme. Het triggert lichaam om er alles aan te doen om weer op het 'normale' gewicht, het set point, te komen.
Aan de lijn doen en blijvend afvallen is een verloren zaak, zegt Aamodt. Erger nog, afvallen voorkomt obesitas niet, maar draagt er juist aan bij dat we steeds dikker worden. Toch heeft Aamodt een oplossing. "In één woord, mindfulness", zegt ze. Sta jezelf toe te eten alles te eten waar je zin hebt. Eet het heel langzaam en geconcentreerd. Vermijd afleiding en luister naar je lichaam om te bepalen of je nog honger hebt of verzadigd bent. Het kostte Aamodt een jaar om zo met eten om te leren gaan. Maar: het werkt. In tegenstelling tot alle diëten die ze de afgelopen 30 jaar volgde. Het geheim heet dus mindfulness. Het gaat er niet om wat je eet, maar hoe je eet. Zo dij je niet steeds verder uit.
Dit artikel afdrukken
Onbewuste processen
Wilskracht, hoeveel je eet en hoeveel energie je verbrandt, bepalen maar deels hoeveel vet je lijf opslaat en dus hoe dik je wordt. Onze hersenen reguleren hoeveel honger we hebben en hoeveel energie we verbruiken. Die processen voltrekken zich volautomatisch. Behalve wetenschappers, heeft niemand er weet van.
Thermostaat
Het brein heeft een standaard 'instelling' van wat het als een normaal gewicht beschouwt, ongeacht wat je daar zelf van denkt. Dat heet je 'set point'.
Rondom je set point kan het gewicht zo'n 7,5 kilo schommelen. Chemische signaalstoffen uit de hypothalamus regelen je hongergevoel, activiteitenniveau en metabolisme al naar gelang de omstandigheden veranderen. Aamodt vergelijkt de regulerende werking van het brein met een thermostaat. Als je in de winter een raam open zet om de temperatuur in huis te beïnvloeden, zorgt de thermostaat dat de verwarming aanslaat om de temperatuur toch op oude hoge niveau te houden.
Evolutie
Dit onbewuste mechanisme is met ons mee geëvolueerd uit de tijd dat we nog in de natuur leefden. Eten was er meestal schaars en slechts af en toe in overvloed. Gewicht verliezen zorgt voor een hongersignaal en vertraagt het metabolisme. Het triggert lichaam om er alles aan te doen om weer op het 'normale' gewicht, het set point, te komen.
Het 'set point' kan in de loop der jaren wel omhoog verschuiven (dikker wordt het nieuwe 'normaal'), maar het gaat nooit omlaagOmdat het brein denkt dat je verhongert, ben je voortdurend hongerig. Je lichaam staat in een spaarstand, waardoor je minder energie verbruikt - en voor de rest van je leven ook minder moet blijven verbruiken. Want het set point kan in de loop der jaren wel omhoog verschuiven (dikker wordt het nieuwe 'normaal'), maar het gaat nooit omlaag.
Aan de lijn doen en blijvend afvallen is een verloren zaak, zegt Aamodt. Erger nog, afvallen voorkomt obesitas niet, maar draagt er juist aan bij dat we steeds dikker worden. Toch heeft Aamodt een oplossing. "In één woord, mindfulness", zegt ze. Sta jezelf toe te eten alles te eten waar je zin hebt. Eet het heel langzaam en geconcentreerd. Vermijd afleiding en luister naar je lichaam om te bepalen of je nog honger hebt of verzadigd bent. Het kostte Aamodt een jaar om zo met eten om te leren gaan. Maar: het werkt. In tegenstelling tot alle diëten die ze de afgelopen 30 jaar volgde. Het geheim heet dus mindfulness. Het gaat er niet om wat je eet, maar hoe je eet. Zo dij je niet steeds verder uit.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Eerst zegt ze dat je setpoint nooit meer omlaag kan krijgen, en even later kan het opeens wel door gewoon "mindful" te eten, op basis van n=1 experiment op haarzelf.
Ik denk dat ik maar eens ga afvallen door elke dag een doos bonbons mindful op te eten.
#1 , dat zegt Aamodt nou net niet. Ze zegt dat ons brein zijn eigen 'idee' heeft van wat je zou moeten wegen. Dat is het set point.
Val je meer af dan de range van zo'n 7,5 kilo daaromheen, dan haalt het brein alles uit de kast om, zonder dat je je daar bewust van bent, terug te komen naar het set point. Dat zijn onwillekeurige lichaamseigen processen, waar met wilskracht en jouw eigen idee van wat je zou moeten of willen wegen niet tegenop te boksen valt. Daarom zijn afvalpogingen tot mislukken gedoemd.
Volgens Aamodt is er wel een manier om op één lijn met je brein te komen. Dat is haar mindfulness-oplossing. Eten al naar gelang je honger hebt. Daarmee kom je in ieder geval in een stabiele situatie rond je set point terecht, al is dat mogelijk niet het door jouw gewenste streefgewicht.
Aha, ik begreep "oplossing" als een manier om dat setpoint weer omlaag te krijgen, maar het is dus alleen bedoelt om te zorgen dat je gelukkig wordt van eten.
Maar goed, ik ben nog steeds niet erg onder de indruk van het verhaal. Ze doet een paar wilde uitspraken, maar verwijst verder niet naar onderzoek, behalve haar eigen n=1 situatie. Waarop is de uitspraak gebaseerd dat setpoint alleen omhoog kan, en nooit meer omlaag ? En waarom werkt het bij sommige mensen wel om hun gewicht te verlagen en jarenlang vol te houden ?
Hier een studie waarbij mensen op een low-carb dieet na 2 maanden 13 kilo zijn afgevallen, en na 1 jaar gemiddeld 20 kilo, met behoud van spiermassa.
http://link.springer.com/article/10.1007/s12020-014-0192-3
Dan is het setpoint toch verlaagd, lijkt me.
Tom #3 , dit is de enige mij bekende metastudie die laat zien dat er evidence is voor de werking van paleo/low carb.
Als je goed tussen je oogharen doorkijkt, duikt er een theorie op: het verkleinen van de insulinepieken helpt je op weg terug, cq. houdt je weg van op je punt blijven.