Stoffen als lecithine, xanthaangum, polysorbaten of carrageen noemen we meestal bij hun verzamelnaam: emulgatoren. Ze helpen de textuur én de houdbaarheid van talloze voedingsmiddelen te verbeteren door stoffen die van nature niet met elkaar binden, toch bij elkaar te houden. Denk maar aan mayonaise, dat is het schoolvoorbeeld van een emulsie. Ze worden gebruikt om onder meer vetarme, vetvrije en glutenvrije producten te kunnen maken.
Uit nieuw onderzoek lijkt te komen dat juist deze veelgebruikte hulpstoffen niet onschadelijk zijn. Mogelijk spelen een tot nu toe nog niet onderkende rol in het opkomend tij aan moderne welvaartsziekten als obesitas, metabool syndroom en darmontstekingen. Die rol speelt zich af in de darmen, waar emulgatoren de werking van het microbioom verstoren.
Opkomend tij van metabool syndroom en darmontstekingen
Onderzoekers van de Georgia State University vroegen zich af waarom steeds meer mensen last krijgen van het metabool syndroom en chronische darmontstekingen. Het metabool syndroom omvat een scala aan verschijnselen. Ze variëren van obesitas, een verhoogd risico op diabetes 2 tot hart- en vaatziekten. Dat zijn allemaal gezondheidsproblemen die ook geassocieerd zijn met veranderingen in onze darmflora. Daarom gingen de wetenschappers op zoek naar omgevingsfactoren die een rol zouden kunnen spelen, met name in de 'moderne toevoegingen aan ons voedsel'. Zo kwamen ze uit bij emulgatoren.
Overeten en milde of chronische darmontstekingen
Voor hun eigen onderzoek gaven de wetenschappers muizen emulgatoren te eten, opgelost in water of voedsel. Ze gebruikten polysorbaat 80 en carboxymethylcellulose. Sommige muizen kregen de emulgatoren in lagere hoeveelheden dan voor toepassing in etenswaren zijn toegestaan, andere groepen muizen kregen een 'afspiegeling' van wat een mens binnen zou krijgen als hij of zij veel bewerkt voedsel zou eten. Muizen met een normaal immuunsysteem kregen door de emulgatoren milde darmontstekingen. Hun metabolisme raakte daardoor verstoord en ze gingen overeten, waardoor ze obees, hyperglycemisch en insulineresistent werden. Muizen met een afwijkend immuunsysteem (met een zwakker darmbioom), ontwikkelden zonder mankeren chronische darmontsteking (colitis).
'Kettingreactie'
Onderzoeksleider Andrew Gewirtz legt uit dat de ontstekingsreacties een uitwerking lijken te hebben op het verzadigingsmechanisme. Muizen met darmontstekingen gaan overeten en worden dik. "Het is een kettingreactie", zegt Gewirtz in Time. De emulgatoren verstoren zowel de normale darmflora als de slijmlaag die de darmwand beschermt. Iets in de chemische opmaak van de emulgatoren lijkt het microbioom te beïnvloeden en ook de manier waarop deze bacteriën met de ingewanden zelf interacteren. De combinatie vormt de ideale voedingsbodem voor een ontstekingsreactie.
Gewirtz wijst er meteen op dat deze hulpstoffen niet 'de enige oorzaak van de obesitasepidemie of darmontstekingsgolf zijn'. Maar ze spelen mogelijk wel een rol bij overeten. Ook zijn emulgatoren de laatste decennia "heel gebruikelijk' geworden in ons eten en dat toegenomen gebruik loopt "in grote lijnen parallel aan de opmars van deze chronische ziekten". Gewirtz en de zijnen willen hun onderzoek nu uitbreiden naar andere emulgatoren, en naar mensen. Het onderzoek is verschenen in Nature.
Fotocredits: 'oil and water', craig Cloutier
Dit artikel afdrukken
Uit nieuw onderzoek lijkt te komen dat juist deze veelgebruikte hulpstoffen niet onschadelijk zijn. Mogelijk spelen een tot nu toe nog niet onderkende rol in het opkomend tij aan moderne welvaartsziekten als obesitas, metabool syndroom en darmontstekingen. Die rol speelt zich af in de darmen, waar emulgatoren de werking van het microbioom verstoren.
Opkomend tij van metabool syndroom en darmontstekingen
Onderzoekers van de Georgia State University vroegen zich af waarom steeds meer mensen last krijgen van het metabool syndroom en chronische darmontstekingen. Het metabool syndroom omvat een scala aan verschijnselen. Ze variëren van obesitas, een verhoogd risico op diabetes 2 tot hart- en vaatziekten. Dat zijn allemaal gezondheidsproblemen die ook geassocieerd zijn met veranderingen in onze darmflora. Daarom gingen de wetenschappers op zoek naar omgevingsfactoren die een rol zouden kunnen spelen, met name in de 'moderne toevoegingen aan ons voedsel'. Zo kwamen ze uit bij emulgatoren.
Overeten en milde of chronische darmontstekingen
Voor hun eigen onderzoek gaven de wetenschappers muizen emulgatoren te eten, opgelost in water of voedsel. Ze gebruikten polysorbaat 80 en carboxymethylcellulose. Sommige muizen kregen de emulgatoren in lagere hoeveelheden dan voor toepassing in etenswaren zijn toegestaan, andere groepen muizen kregen een 'afspiegeling' van wat een mens binnen zou krijgen als hij of zij veel bewerkt voedsel zou eten. Muizen met een normaal immuunsysteem kregen door de emulgatoren milde darmontstekingen. Hun metabolisme raakte daardoor verstoord en ze gingen overeten, waardoor ze obees, hyperglycemisch en insulineresistent werden. Muizen met een afwijkend immuunsysteem (met een zwakker darmbioom), ontwikkelden zonder mankeren chronische darmontsteking (colitis).
'Kettingreactie'
Onderzoeksleider Andrew Gewirtz legt uit dat de ontstekingsreacties een uitwerking lijken te hebben op het verzadigingsmechanisme. Muizen met darmontstekingen gaan overeten en worden dik. "Het is een kettingreactie", zegt Gewirtz in Time. De emulgatoren verstoren zowel de normale darmflora als de slijmlaag die de darmwand beschermt. Iets in de chemische opmaak van de emulgatoren lijkt het microbioom te beïnvloeden en ook de manier waarop deze bacteriën met de ingewanden zelf interacteren. De combinatie vormt de ideale voedingsbodem voor een ontstekingsreactie.
Gewirtz wijst er meteen op dat deze hulpstoffen niet 'de enige oorzaak van de obesitasepidemie of darmontstekingsgolf zijn'. Maar ze spelen mogelijk wel een rol bij overeten. Ook zijn emulgatoren de laatste decennia "heel gebruikelijk' geworden in ons eten en dat toegenomen gebruik loopt "in grote lijnen parallel aan de opmars van deze chronische ziekten". Gewirtz en de zijnen willen hun onderzoek nu uitbreiden naar andere emulgatoren, en naar mensen. Het onderzoek is verschenen in Nature.
Fotocredits: 'oil and water', craig Cloutier
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Interssant. Hier heb ik een vraag over. Ik neem aan dat biologische producten over het algemeen geen emulgatoren bevatten, omdat ze lastig natuurlijk te maken zijn, dus niet los verkrijgbaar in bio variant. Persoonlijk eet ik altijd alles bio, maar op vakantie en bij vrienden niet. Nu kan ik tegenwoordig bijna niet meer elders eten, zonder daar vreemdsoortig last van te krijgen. Allerlei reacties van de darmen, ik bespaar jullie de details. Ik verbaas mij dus over wat andere mensen zonder problemen kunnen eten, maar ik als biofreak niet. Kan het dus zijn dat als je nooit emulgatoren eet, en je doet het een keertje wel, dat je darmflora niet aangepast is op deze verstoring, en dus extremer reageert? Kan iemand dit eens onderzoeken?
Ik heb ook een vraag, hierboven wordt een lijstje genoemd met verdikkingsmiddelen en emulgatoren allebei denk ik? Lecitine is een emulgator en carrageen een verdikkingsmiddel; deze stoffen zijn beiden biologisch toegestaan, omdat ze uit natuurlijke bronnen komen. Toevallig zag ik laatst op het coeliackieforum dat veel mensen bijvoorbeeld last hebben van carrageen (ook al is iets natuurlijk dan kun je nog wel allergisch ervoor zijn); en dit schijnt in toenemende mate in vrijwel alle, ook in biologische, producten te zitten.
Irene, het is best lastig uit te zoeken, maar misschien moet je een voor een toch gaan zoeken, waarvoor je allergisch bent.
#1 Irene. Hoe naief kan je zijn. Biologisch betekent niet automatisch onbewerkt. Lees je nooit etiketten? Natuurlijk zitten er in bewerkte biologische producten óók emulgatoren en verdikkers. Soja lecithine werd zelfs een tijdlang in het reformhuis als voedingssupplement verkocht. Of dat nog zo is weet ik niet.
Goed dat FOODLOG deze studie onder de aandacht brengt.
JAMMER dat dat gebeurt met een titel die NIET door de studie gedekt wordt.
De titel van de studie in NATURE luidt: "Dietary emulsifiers impact the mouse gut microbiota promoting colitis and metabolic syndrome". De titel van het begeleidende nieuwsbericht waarop Foodlog het huidige bericht baseert luidt: "Food preservatives linked to obesity and gut disease".
DUS, het echte verhaal zegt dat er een VERBAND is gevonden bij muizen tussen consumptie van 2 specifieke emulgatoren carboxymethylcellulose en polysorbaat-80, en het optreden van darmontsteking. De laatste leidde BIJ MUIZEN ertoe dat zij meer gingen eten (overigens werden er 15 typen onderzocht en traden er bij 13 andere emulgatoren geen effecten op). De FOODLOG titel emulgatoren maken ONS dik is dus onjuist. 1) het gaat hier om muizen , 2) het werd waargenomen bij 2 uit 15, 3) dat emulgatoren bij MENSEN tot darmontsteking leiden is niet aangetoond, 4) indien dat zo zou zijn zou dat met grote waarschijnlijkheid niet bij iedereen zo zijn, 5) niet industrieel bewerkte - natuurlijke- producten bevatten ook emulgatoren, 6) in ons eigen lichaam worden ook emulgatoren geproduceerd.7) etc.... Met andere woorden, de huidige studie zal reden moeten zijn voor verdere studie naar de vraag of deze 2 specifieke emulgatoren OOK BIJ MENSEN leiden tot darmontsteking en microbiota verandering en daardoor ook leiden tot meer eten. Zolang er geen bevestigend antwoord is op die vraag is de stelling "emulgatoren maken ONS dik" jumping to conclusions.
Fred, dat kan ik alleen maar volledig met je eens zijn. De titel staat weliswaar tussen aanhalingstekens, wat duidt op een bewering die nog geen feit hoeft te zijn, maar de bewering is incorrect omdat het slechts een muizenstudie als opmaat naar verdere feitelijke kennisvergaring over hoe het bij - dan moet ik toch het woord gebruiken - 'ons' werkt.
Wat zou een goede titel zijn die het oog van mensen toch even naar zo'n artikel trekt? Het is altijd weer de uitdaging die te vinden.