'Nu kun je niemand meer vertrouwen'
Wie gesnapt wordt, is zijn tent kwijt en staat voorgoed op de zwarte lijst. Dat ligt voor een klein bedrijf niet anders, terwijl de beperkte winst niet opweegt tegen zoveel risico.
Daarom is de oude pi-pa-paardentruuk om paardengehakt door het rundergehakt te mengen voor iedereen te riskant. Wie nu nog een zogenaamde integriteitsfraude met paardenvlees pleegt, zit óf financieel compleet klem óf is ronduit dom.
Toch? 'Ja', bevestigde één van mijn contacten in het vlees. En wie het doet wordt gelynched door zijn vakbroeders. Toch? Nog een ja. Wie is het? 'Van Hattem vermoed ik', zei de één. 'Dat vind ik echt heel moeilijk te geloven', zei de ander. Toen het nieuws gisteren na vieren eenmaal rondging, belde ik mijn ongelovige contact terug. 'Tsja, nu kun je dus echt niemand meer vertrouwen', was zijn reactie.
1Vandaag die het nieuws gisteravond op TV bracht, liet overtuigend zien dat er nog steeds stront aan het vleesfront is, al moet worden aangetekend dat Van Hattem nog slechts verdacht is. De NVWA is er bij monde van woordvoerder Benno Bruggink echter helder over: hier is zoveel rook, dat er wel vuur moet zijn. In de voorraad van Van Hattem is een fraudeleuze partij aangetroffen, terwijl bovendien de administratie niet klopt. Niet alle ingekochte kilo's paard, worden ook weer als paard verkocht.
Recente fraude
Europese rundvlees snippers - de grondstof voor gehakt - daalden het afgelopen jaar in prijs. Dat is gek, want de vraag naar gehakt (minced in vaktaal) vlees - de vorm waarin we al meer dan 50% van ons vlees binnenkrijgen - groeit. Relatief gezien dalen de zogenaamde luxe delen van de koe zelfs in waarde. Eén van de mogelijke verklaringen voor die tegenintuïtieve prijsontwikkelingen, is het wantrouwen van vleesverwerkers en maaltijdenmakers jegens Europese snippers. Als super, pizzamaker, lasagnekoker of hamburgerdraaier weet je na 'Selten' en 'Draap' niet meer of iemand paard voor rund verkoopt. Je weet wel dat als je erop gepakt wordt, de rapen gaar zijn. Daarom zijn de profi's minder happig op Europees rundvlees. Als dat waar is, is dat een teken aan de wand. Het zegt veel over de moraal en het onderling vertrouwen in de vleeshandel.
Daarom ook is de fraude bij Van Hattem zo gek. Het is een gerenommeerd bedrijf. Het heeft wat te verliezen. Het knalt niet met zijn kilo's. Je zou niet verwachten dat het zijn naam eraan waagt. De fraude is echter recent. De verdachte partij rundvlees met paarden DNA in Van Hattems voorraad stamt uit december 2013. Post-Selten-Paardenneppers zijn roekeloze diehards. Van Hattem lijkt niet in dat profiel te passen. Toch lijkt het erop dat hij echt een fraude heeft gepleegd waar net de doodstraf op is gezet. Er lijken dus nog steeds waaghalzen rond te lopen. Hoe het echt zit gaan we vast nog horen.
Het werkelijke nieuws
Ik hoorde uit betrouwbare bron dat de tip waarop 1Vandaag aansloeg van 'iemand uit het vlees' kwam. Dat is winst. Het toont aan dat de vleessector zijn rotte appels zelf uit de mand wipt. Middenin de media zodat het flink opvalt. NVWA-man Bruggink toont zich in de uitzending bescheiden maar duidelijk blij te kunnen bevestigen dat zijn NVWA een boef heeft weten te vangen. Hoeveel de NVWA er níet weet te vangen, weet niemand. Na die domme Alders, en zeker na vandaag is het wantrouwen in de vleessector verder vergroot. Zoals op Foodlog gisteren werd opgemerkt, wennen we al aan 'weer een vleesschandaal'. Kamerlid Sjoera Dikkers voelde die sfeer ook aan en twitte:
En ja hoor: weeeer een paardenvlees schandaal.
— Sjoera Dikkers (@SjoeraDikkers) January 29, 2014
Het werkelijk nieuws is dan ook niet de vangst van deze slachter en slager. De tipgever laat zien dat de vleessector zichzelf reinigt. Alleen durf ik te wedden dat alleen mensen uit het vak dat zien. Daarbuiten zal de roep om maatregelen die de roekeloze gekken toch niet tegen kunnen houden nog verder toenemen. En het publiek zal blijven denken 'je wordt toch altijd genaaid'. Of zeggen
Denk er steeds serieuzer over na om van #flexetarier toch maar vegetariër te worden! "Opnieuw vleesschandaal in NL" http://t.co/Ns3KLOZBtD”
— Jaap-Jan (@Jaap_JanD) January 29, 2014
Naming & shaming
Mocht de NVWA de tipgeving in scène hebben gezet, dan zou ik dat een uiterst knappe mediatactiek vinden. Toch krijgen we het vertrouwen onder het publiek er niet mee terug. Als het een opzetje was van een of meerdere correcte vleesmannen om hun sector schoon te maken, dan laat het zien dat ze het herstel van de moraal in hun sector niet van de (al dan niet heruitgevonden) NVWA verwachten, maar van slim toegevoegde en hardhandige naming & shaming.
De uitzending van 1Vandaag van gisteravond is hier te bekijken:
Fotocredits: Van Hattem
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Tja, wat moet je hiervan nog zeggen... om moedeloos van te worden.
En flexi- of vegetariër. Hoe dom - of door supers afgeknepen - kun je zijn?
Er even van uitgaand dat het verhaal van de NVWA klopt, dan ben ik eigenlijk ook wel benieuwd hoe biologisch van Hattem's gecertificeerde rundvlees was.
En gezien de daling van de prijs van "runder"gehakt zou het me verbazen als van Hattem de enige paardenrundstunter zou zijn.
Wederom wordt het failliet aangetoond van keurmerken, procedures, certificaten en controle op afstand van slagers die hun eigen vlees keuren. Blijkbaar is het nodig dat er een dierenarts en NVWA-medewerker bij elke slachtlijn staat.
Zelfreinigend vermogen? De gelegenheid maakt de dief. Een calculated risk zolang tenminste de fraudewinst niet teruggehaald wordt en verantwoordelijken niet hoofdelijk aansprakelijk gesteld worden. Verklikkers van kartelafspraken bezorgen hun concurrenten ook forse sancties en komen er eveneens zonder kleerscheuren af.
Erst kommt das Fressen, dann kommt die Moral.
Vertrouwen is goed - dat deden we ook- , maar controle blijkt telkens weer nodig.
Opvallend is dat van Hattem op zijn site met geen woord rept over de paarden, die er naast runderen, geiten en schapen toch ook op reguliere basis geslacht en verwerkt werden. En het vlees bij de Vomar vond ik altijd al een dermate
overdreven felrood kleurtje hebben, dat ik er nooit wat kocht.
Dick, je kopt mijn voorspelling in en gaat voorbij aan de afrekening - ik kies dat woord bewust - die ik hierboven probeer neer te zetten. In het welbegrepen eigenbelang natuurlijk, maar dan kan ik geen kwaad in zien.
Bonafide vlees is en was er ook altijd al. Echt wel, zeiden ze vroeger al. Anders zouden die nu niet terugslaan. Wat hun motieven ook mogen zijn, want inmiddels hoor ik andere geruchten rond Van Hattem.
Wat voor geruchten, Dick?
Twee dingen vallen me in:
1) Waarom is fraude verleidelijk? Omdat de fraudeur denkt dat ie er mee weg komt. Weten we of dit een éénling is? Of is het een topje van meer? En zolang er een kans is dat je met fraude weg komt, zal het wellicht verleidelijk blijven. Omdat je als consument geen toetsmogelijkheid hebt (welke consument wist dat van Hattem onder meer Dekamarkt en Deen belevert) kun je niet op basis van vertrouwen met je voeten stemmen.
2) in lijn met Dick #1: We hadden het hier eerder over de invloed van prijsdruk vanuit de super op de productieketen. Kan dat hier een rol gespeeld hebben? Ik zag deze week een reclame waarin 500 gr. rundergehakt voor als ik me goed herinner €2,29 of €2,39 werd aangeboden. Kon mijn ogen niet geloven.
Het stond gewoon op het etiket, zegt Van Hattem.
[http://www.evmi.nl/voedselveiligheid-kwaliteit/van-hattem-paardenvlees-stond-op-etiket/?utm_source=rss&utm_medium=rss&utm_campaign=van-hattem-paardenvlees-stond-op-etiket]