De eerste online verkoop van tuinbouwbedrijven houdt de gemoederen bezig. Op twitter sprong het nieuws over een veiling heen en weer en ook de kranten staan er inmiddels vol van. Het is een signaal dat de markt op slot zit. En fors ook.
Afgelopen week werd bekend dat DTZ Zadelhoff in opdracht van Rabobank negen glastuinbouw bedrijven via een online veiling gaat proberen te verkopen. Dat is iets nieuws. Tot op heden gaat agrarisch vastgoed van de een op de ander via agrarische makelaars, gewoon door middel van loven en bieden.
Dat het nu tot een openbare veiling komt is confronterend. Een blik in de verkoopbrochure leert dat het niet om oude, te kleine en afgeschreven tuinen gaat, maar grotendeels goed geoutilleerde bedrijven van flinke omvang. Bedrijven die tot een paar jaar geleden als warme broodjes over de toonbank gingen. De een mag niet door van de bank, de ander is de strijd gewoon moe. Vrijwillige verkoop, zo noemt Rabobank het. Een methode om nieuw publiek te zoeken.
De agrarische makelaars zijn sceptisch. DTZ Zadelhoff is immers buitenstaander in hun wereldje, vinden zij. Internet is een veel te snel medium voor een zware keuze als een heel tuinbouwbedrijf met man, muis en paprika kopen. Zo’n veiling via internet zal dus naar hun verwachting te weinig opleveren ten opzichte van bemiddeling via een makelaar. Maar achter dat gemopper gaat een reële angst schuil. Wat als de biedingen te laag zijn en de prijs keldert? Dan holt de waarde van alle Nederlandse kassen achteruit en zou wel eens pijnlijk duidelijk kunnen worden wat eigenlijk niemand wil, maar wel weet. Dat je na jarenlang hard werken niet eens zeker bent van een fatsoenlijk pensioen.
Goede ondernemers
Een volgende vraag rijst al snel. Krijgen de kopers op zo’n veiling de financiering rond voor hun vers bemachtigde aankoop? Natuurlijk wel, meent de bank. Er zijn nog steeds goede ondernemers die ondanks zware tijden rendement halen. Kijk, zo’n uitspraak doet zeer en maakt onzeker. De tuinders die nu gedwongen vrijwillig moeten verkopen zijn in de ogen van hun collega’s helemaal geen slechte ondernemers, maar mensen met pech. Zij investeerden net als iedereen in expansie van hun bedrijf op veel te duur betaalde grond en precies op het verkeerde moment. Net voor de crisis. Met hun zware lasten zijn zij de eersten die sneuvelen, na jarenlang slechte prijzen en een Ehec-crisis op de koop toe.
Tijd tekort
Er is ook tekort tijd geweest om een andere weg in te slaan. Zomaar overschakelen van bulkproductie naar een andere aanpak vergt tijd en nieuwe vaardigheden. Veel ondernemers deden een serieuze poging om bijvoorbeeld speciale, goed smakende tomaten te telen. Dat hielden ze een tijdje vol, maar onder druk van te lage opbrengsten en stijgende kosten moesten zij toch weer overschakelen op de grote tomaten die Wouter Klootwijk niet te eten vindt. En nu valt voor verschillende tuinders definitief het doek.
Of de bedrijven dit jaar met bosjes failliet gaan? Nee, dat lijkt ondanks bange vermoedens alweer niet te gebeuren. Een woordvoerder van ABN AMRO liet uit zijn mond vallen dat hij in ieder geval weer volop oogstkrediet uitdeelt. Bij Rabo zal het niet veel anders zijn. Binnenkort worden er dus weer gewoon heel veel paprika’s, komkommers en tomaten gezaaid voor het nieuwe seizoen. Of dat de bedrijfseconomische gezondheid en kredietwaardigheid van de Nederland tuinbouwland bevordert waag ik te betwijfelen.
Inmiddels toch zin gekregen om een glastuinbouwbedrijf te runnen? Doe eens een bod. Keus genoeg.
Dit artikel afdrukken
Dat het nu tot een openbare veiling komt is confronterend. Een blik in de verkoopbrochure leert dat het niet om oude, te kleine en afgeschreven tuinen gaat, maar grotendeels goed geoutilleerde bedrijven van flinke omvang. Bedrijven die tot een paar jaar geleden als warme broodjes over de toonbank gingen. De een mag niet door van de bank, de ander is de strijd gewoon moe. Vrijwillige verkoop, zo noemt Rabobank het. Een methode om nieuw publiek te zoeken.
De agrarische makelaars zijn sceptisch. DTZ Zadelhoff is immers buitenstaander in hun wereldje, vinden zij. Internet is een veel te snel medium voor een zware keuze als een heel tuinbouwbedrijf met man, muis en paprika kopen. Zo’n veiling via internet zal dus naar hun verwachting te weinig opleveren ten opzichte van bemiddeling via een makelaar. Maar achter dat gemopper gaat een reële angst schuil. Wat als de biedingen te laag zijn en de prijs keldert? Dan holt de waarde van alle Nederlandse kassen achteruit en zou wel eens pijnlijk duidelijk kunnen worden wat eigenlijk niemand wil, maar wel weet. Dat je na jarenlang hard werken niet eens zeker bent van een fatsoenlijk pensioen.
Goede ondernemers
Een volgende vraag rijst al snel. Krijgen de kopers op zo’n veiling de financiering rond voor hun vers bemachtigde aankoop? Natuurlijk wel, meent de bank. Er zijn nog steeds goede ondernemers die ondanks zware tijden rendement halen. Kijk, zo’n uitspraak doet zeer en maakt onzeker. De tuinders die nu gedwongen vrijwillig moeten verkopen zijn in de ogen van hun collega’s helemaal geen slechte ondernemers, maar mensen met pech. Zij investeerden net als iedereen in expansie van hun bedrijf op veel te duur betaalde grond en precies op het verkeerde moment. Net voor de crisis. Met hun zware lasten zijn zij de eersten die sneuvelen, na jarenlang slechte prijzen en een Ehec-crisis op de koop toe.
Tijd tekort
Er is ook tekort tijd geweest om een andere weg in te slaan. Zomaar overschakelen van bulkproductie naar een andere aanpak vergt tijd en nieuwe vaardigheden. Veel ondernemers deden een serieuze poging om bijvoorbeeld speciale, goed smakende tomaten te telen. Dat hielden ze een tijdje vol, maar onder druk van te lage opbrengsten en stijgende kosten moesten zij toch weer overschakelen op de grote tomaten die Wouter Klootwijk niet te eten vindt. En nu valt voor verschillende tuinders definitief het doek.
Of de bedrijven dit jaar met bosjes failliet gaan? Nee, dat lijkt ondanks bange vermoedens alweer niet te gebeuren. Een woordvoerder van ABN AMRO liet uit zijn mond vallen dat hij in ieder geval weer volop oogstkrediet uitdeelt. Bij Rabo zal het niet veel anders zijn. Binnenkort worden er dus weer gewoon heel veel paprika’s, komkommers en tomaten gezaaid voor het nieuwe seizoen. Of dat de bedrijfseconomische gezondheid en kredietwaardigheid van de Nederland tuinbouwland bevordert waag ik te betwijfelen.
Inmiddels toch zin gekregen om een glastuinbouwbedrijf te runnen? Doe eens een bod. Keus genoeg.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Tuinders, bankiers en andere bij de tuinbouw betrokken mensen die hier willen reageren, maar het niet kunnen vanwege het account- en sterrensysteem, kunnen dat laten weten via redactie@foodlog.nl.
Nieuwsgierig ben ik vooral naar de aspirant kopers van deze bedrijven.
- Tuinders, dus ondernemers die zelf het risico dragen;
- Handelshuizen, die er een (oud)teler op zetten;
- Speculanten, in afwachting van betere tijden;
- Telersverenigingen, die alsnog een extra stuk productie veilig stellen;
- Banken, die de prijs niet onderuit willen laten gaan (zoiets gebeurde niet lang geleden bij een veiling van binnenvaartschepen);
-
Of zijn er meer ludieke voorstellen, zoals de projectontwikkelaar die een nieuwe bestemming voor kassen bedenkt als een overdekte camping, visvijver of trimparkoers. Lijkt me leuker dan een fietsberg in de Flevopolders. Of wat te denken van overdekte volkstuincomplexen, die behalve recreatieve doeleinden ook nog eens nuttig kunnen zijn.
Een online veiling is natuurlijk onmogelijk. Natuurlijk vindt de aankondiging plaats via internet maar zal een koper altijd zelf ter plekke de zaak gaan beoordelen. Het goede nieuws is dat de rol van makelaars minimaal is, wie namelijk niets toevoegt hoeft er ook niet van te eten. Verder
Mooie zin van Pieternel :"..stoppende tuinders zijn in ogen collega's geen slechte ondernemers maar mensen met pech". Tuinders, collega's, ondernemers of mensen. In ieder geval laatste categorie.
Hamvraagstukken zijn:
- Leidt de verkoop (eigelijk in algemeen) tot verdere schaalvergroting en waar leidt dat toe?
- Hoe vrijwillig is een dergelijke gedwongen verkoop?
- Wie komt ervoor in aanmerking en welke selectie criteria worden voor en achter de schermen gehanteerd?
- Zijn het de BV's of de eenmanszaken. Die laatste blijven dan met flinke persoonlijke restschuld.
- Is de bank de uiteindelijke koper?
- Vormen die laatste 2 een interessante balanskwestie voor banken?
Reactie op Dhr Dechering: Mooie zin van Pieternel :"..stoppende tuinders zijn in ogen collega's geen slechte ondernemers maar mensen met pech".
Dat klopt, maar dat neemt niet weg dat bij de stoppende tuinders zelf de gedachte knaagt: "Ben ik in de ogen van mijn collega's niet een slechte ondernemer met pech?"
Internetveilingen van hele bedrijven. Het doet me denken aan het verhaal vanuit de USA waar tijdens de landbouwcrisis begin jaren '80 op bedrijven verkopingen werden georganiseerd waar alles werd verkocht. Al bracht een nieuwe trekker bij wijze van spreken maar $1 op. Tot er een veiling was waar alle buren op kwamen dagen, maar vervolgens weigerden om op wat dan ook te bieden en de bank de veiling afgelastte.
Dit verhaal is meen ik in een film terecht gekomen ("The real dirt on farmer John"? of een andere)
U wilt het vast weten: nee, geen tuinder zonder sterren die zich bij de redactie heeft gemeld. Doodse schrijfstilte dus. Ik hoor van Pieternel en zie echter dat het stukje gelezen wordt. Er wordt over gepraat. Niet geschreven. Ssssshht.