In december 2009 schreef ING - piepklein in de financiering van de glastuinbouwsector- een visie die ‘Kansen met Convenience’ heet maar nauwelijks aandacht kreeg. Heel anders verging het afgelopen week Rabobank die vond de tuinders het maar ‘Beter met minder’ moesten doen. De voltallige vakpers snelde naar Utrecht om de presentatie van het rapport bij te wonen. Een dag eerder liet LTO Glaskracht van zich horen dat ‘Samen marktgericht vooruit’ wil.
We bestudeerden de plannetjes die de wijze bobo's bedachten. Stel je voor dat ze allemaal verschillende afslagen nemen, wat moet je dan? Dat hadden we nou niet moeten vragen, want dat doen ze.
Je zou zeggen dat al deze visies op dezelfde wereld van gelijke strekking zouden zijn. Niets is minder waar. Waar Rabobank stelt dat de sector maar eens moet krimpen – een uitspraak die tot een jaar geleden ondenkbaar was – zegt LTO Glaskracht dat de sector na deze crisis weer vrolijk door zal groeien. Alsof je tegelijk links en rechtsaf kunt.
Het actieplan van LTO Glaskracht is tot stand gekomen nadat de bestuurders een rondje door de regio’s maakten. Het heeft veel actiepunten, van financiering tot ondernemerschap, van innovatie tot verduurzaming, van ruimte tot ICT. Nieuw is dat de standsorganisatie zich wil inzetten om de rebellerende tuinders en telersverenigingen bij elkaar te brengen. Dat behoort niet helemaal tot de doelstellingen, maar vooruit, het is crisis. Al lezend kom je al snel op de vraag of de genoemde problemen nieuw zijn. Ook zonder crisis behoren de verzamelde actiepunten gewoon tot het werk van deze club. Als dat nieuws is, moet je je afvragen waar ze altijd mee bezig zijn geweest.
Rabobank heeft onder druk van veel dwingende ogen ook gewerkt aan een visie. Je moet wel, want je moet als bank weten wie je wel en wie je niet financiert. Het is niet de bedoeling dat ook maar één accountmanager nog durft te praten over meer productie - groei - tegen lagere kosten. En dat is hoog tijd, want terwijl Rabobank afgelopen week in het Algemeen Dagblad telers waarschuwde om vooral niet voor de kilo’s te gaan en de waterbom weer tot leven te wekken, adviseerden lokale Rabobankiers afgelopen najaar nog veel tuinders dringend, zo niet dwingend om productierassen - waterbommenmakers dus - in te zetten. Ja, de hand van de bank reikt ver. Grootste zorg van Rabobank blijkt de grote verdeeldheid in de afzet. Als ondernemers nog langer ruziën over bundeling, zegt de bank, verliezen ze nog meer van hun ooit zo riante marktpositie. Desnoods maar franchiseformules maken, met dwingende afspraken. Oplossingen ziet de bank in concepten, bedacht door producent of zaadbedrijf.
Kijkend naar trends in Amerika denkt ING dat er in Europa meer kansen zijn voor convenience, gemaksvoeding. Waar de visies van Rabo en LTO stoppen, pakt ING de draad op. Deze bank constateert dat zowel telers als inkopers van
Elk van de drie geschriften laten veelvuldig de termen ‘luisteren naar de markt’, ‘innovatieve concepten’ en ‘toegevoegde waarde creëren’ vallen. Daarin papegaaien ze elkaar prima na, zonder deze begrippen van heldere voorbeelden te voorzien. Het heeft ook weinig nieuwswaarde. Daarom zou het verstandig zijn om óf deze begrippen van een goede definitie te voorzien óf ze helemaal weg te laten en te vervangen voor iets beters.
Wat is dat dan, iets beters? Daarvoor gaan we ongeveer twintig jaar terug in de tijd, want dat beters is er ooit geweest menen velen. Nederland exporteerde namelijk alleen klasse I producten naar het buitenland, in een houten kistje of kartonnen doos met Holland merk. Het Holland meisje stond symbool voor een kwaliteitsproduct. Klasse II ging in het bekende grijze en later blauwe poolfust de binnenlandse markt, dus letterlijk de markt, op. Een systeem met wat nadelen, maar heel veel voordelen. Het maakte van de Hollandse tuinders in de volksmond topproducenten.
Door veranderende Europese regelgeving is dat principe losgelaten. En met het loslaten is de eerste wildgroei ontstaan. Het is dus geen wonder dat tussen de regels van verschillende visies door subtiel wordt verwezen naar een merkproduct. Velen verlangen met weemoed naar het Holland meisje. Eens het symbool van een super-product.
In die tijd was het begrip ‘toegevoegde waarde’ nog niet toegevoegd aan het bestuurdersjargon. Toen mocht een paprika nog gewoon een goeie paprika zijn. Nu hebben we alleen nog hoogdravende woorden waarvan niemand weet wat hij er mee moet. We moeten en zullen op 'toegevoegde waarde' reis. Op zoek naar het Meisje van toen?
Het is vast schrikken als je haar nu tegenkomt. Zo gaat dat met oude liefdes. Er is nieuw bloed nodig.
Wat valt er te maken van de ideeën van al die banken en bestuurders?
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Toeval. Gisteravond kreeg ik van een marketingblad een aantal vragen voorgelegd. Gerard Rutte, een nogal uitgesproken supermarktkenner, had zich weer eens duidelijk uitgesproken over Nederlandse telers. Of ik even antwoord wilde geven op de volgende vragen:
1. Rutte verweet de aanwezige telers geen enkel gevoel te hebben met de markt en niet goed in te spelen op de kansen die er liggen. Onderschrijft u zijn observatie? Wat is er juist en/of onjuist aan?
2. Rutte, maar ook andere sprekers wezen er verschillende keren op dat 'meedenken met retail' door versproducenten nodig is, en nu nog te weinig gebeurt. Wat is ervoor nodig om een dialoog op gang te krijgen, of is die er wel (of beperkt zich dat wellicht tot bepaalde sectoren?). Nemen producenten marketing wel serieus genoeg?
3. Zouden versproducenten er niet beter aan doen 'over de hoofden van retailers' te communiceren met consumenten, zoals veel FMCG-fabrikanten dat doen, zodat producten 'door het kanaal' worden getrokken? (en ter verduidelijking van de vraag: niet om ruzie te krijgen met retail, maar omdat de betere versmerken dat ook doen)...
4. Retail, en met name supermarkten, als afzetkanaal is voor veel versproducenten het énige kanaal waar zij hun producten terugzien. Is het denkbaar of werkbaar dat versproducenten zelf retailkanalen gaan opzetten (zoals dat bij veelbejubeld visretailer Bart van Olphen van Fishes gebeurde, die vanuit de tussenhandel retail is gaan bedrijven)?
5. Is het in uw ogen inderdaad een duidelijke trend is dat de leverancier dienstverlener wordt, zoals bij Plus en Hollander? Het lijkt bij sterke samenwerkingsverbanden tussen leverancier en retailer (producten) steeds om kleine niches, producten of volumes te gaan.
Ik weet nooit wat ik met zulke vragen moet, want het antwoord is al van te voren gegeven: er zijn veel te veel marketeers die zich met tuinders bemoeien. De vraag is veeleer waarom tuinders zich niet met de verkoop van hun eigen product bemoeien en er ook niks mee willen. Tot dat 'ns opgehelderd is, blijft het lullen over, maar niet met.
Weet u hoeveel uur een tuinder draait in de zomer om bijvoorbeeld veel te veel komkommers te maken?
Zo te zien zeggen ze allemaal hetzelfde:
Samen marktgericht vooruit met minder maar wel makkelijk ;-)
De koffie weer op, vragenlijstje op zak, hup weer naar de aardbeien. Heb ik tenminste wat te doen tijdens het schoffelen.
De vraag is niet wat ze willen of moeten. De vraag lijkt mij "wat kan er".
Nou, niet veel, de machtsbasis ontbreekt omdat de wil lijkt te ontbreken buiten het eigen erf samen te werken. Precies wat Jan Peter zegt.
Mij lijkt dat om te beginnen de boeren de zeggenschap over de verkoopkanalen terug moeten pakken. Dus - zoals Dick ook zegt - de marketeers (en handelaren) terugfluiten en zorgen dat zij hun collectieve belangen niet langer kunnen verkwanselen. Dat kan alleen via de bracheorganisaties. Daar moeten de leden eens hard met de vuist op tafel slaan. Wie is daar eigenlijk de baas.
Tot die tijd is iedere andere discussie m.i. zinloos. Financiering, minder glas, grotere schaal, merken, meisjes, productontwikkeling hou maar op. Geen (schijn van) kans op succes.
Zijn we nu al klaar Pieternel (vraagteken)
Nou Harold,
Je zou zeggen van wel, maar het ligt waanzinnig gecompliceerd. Ik wil graag wat tuinders uitnodigen om aan deze discussie mee te doen.