Gisteren ontstond een felle discussie over de smaak van diervriendelijk vlees. De thread is inmiddels alweer zo lang dat hij onleesbaar wordt. Naar de voorpagina dus met het onderwerp om het nog eens helder te maken. Dat hopen we tenminste, want het is een complex onderwerp.
Marketingspecialisten van de WUR adviseren de beleidsmakers van het ministerie van LNV biovlees voortaan niet meer te verkopen omdat het goed zou zijn voor het milieu (zoals in de jaren '70 en '80 van de vorige eeuw) of omdat het logisch is (zoals het ging heten in de 21e eeuw), maar omdat het diervriendelijker is. Ze ontdekten bovendien dat de consument vlees van een varken uit een bedje van stro lekkerder vindt, ook al hadden ze dat nooit getest met een smaakproef.
Hoe dan ook, biovlees is communicatief kennelijk dood en moet de argumenten van de dierenbeweging maar overnemen. De specialisten denken dat het als vriendelijk vermomde biovlees dat op dit moment volgens hen geen commercieel bestaansrecht heeft dan wél wordt verkocht. Helaas is er het voorbeeld van de Volwaardkip, die tenminste niet bio is maar juist diervriendelijk én lekkerder. Toch pakt hij niet onder het publiek. Ondanks zijn razend lage prijspremium en daadwerkelijk uiterst knappe prijs/kwaliteit verhouding.
Geen woord daarover van de marketingspecialisten. Dat de burger diervriendelijkheid zo sympathtiek vindt, maar als ze als consument voor het schap aan haar portemonnee denkt, is voor de specialisten klaarblijkelijk irrelevant. Ook al koopt diezelfde consument wel een dure Gucci-tas, een Ray Ban zonnebril, ieder jaar het laatste mobieltje en laptopje met breedband ook al heeft ze die niet nodig. Dan hebben we het nog niet over een Ralph Lauren Polo of de Audi in plaats van een net zo goeie Skoda.
Dat vond de redactie raar. Ynte van Dam, van de marketingspecialisten uit Wageningen, vond de redactie stemming maken. Hopelijk geven deze paar overwegingen een beetje context. De redactie vindt nog meer raar. Bio moet om verkocht te worden diervriendelijk worden. Grappig. De activistische dierenbeweging gaat van diervriendelijkheid naar CO2-reductie om z'n zin te krijgen: ophouden met dieren eten. De dierenbeweging is logischerwijs tegen bio omdat het niet duurzaam is, want CO2 onvriendelijk. De onhandige voerconversie van dieren (grosso modo 10 kilo plant voor 1 kilo vlees) is bij bio nl. nog onhandiger. Allemaal aan de planten dus. Dat is het argument van Marianne Thieme's Meat the Truth. Ze krijgt er de kranten en dus het hoofd van de consument mee vol. Niettemin zien de marketingspecialisten die LNV adviseren in de gang van bio naar diervriendelijkheid de oplossing, terwijl de dierenbeweging kennelijk al ziet dat dat punt ook niet genoeg is om de consument diervriendelijk te krijgen. Vlees moet een vegetarische Prius worden. In die communicatiecontext, gaven de adviseurs hun advies.
Vraag: wat willen we nou eigenlijk? Biovlees verkopen terwijl het niet verkoopt en uit duurzaamheidsoverwegingen steeds lastiger te verkopen is dat je het überhaupt zou moeten eten in de hoeveelheden waarin we vlees eten? Of zijn we serieus over diervriendelijkheid?
Vlees blijven we eten, we willen het alleen niet weten. Daar zetten dit soort communicatie-adviezen mogelijk alleen maar meer toe aan.
Bio en diervriendelijkheid zijn 2 gescheiden werelden die geen fluit met elkaar te maken hebben. Intellectueel inhoudelijk niet. Maar dankzij de dierenbeweging ook voor het 'Volksempfinden' niet. Marketing en communicatie zijn 2 uiterst complexe vakken.
Andere vraag: is het de Taskforce menens met bio of wil het alleen nog maar zijn doelstellingen halen? Die 5% koopaandeel die al minstens 5 jaar achterloopt en blijft hangen rond de 2%. Voor vlees ligt dat percentage nog lager en da's natuurlijk lullig als je er verantwoordelijk voor bent.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 4 juni krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 4 juni krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
reactie@redactie
Wat willen jullie met deze blog? Een serieuze discussie of ongefundeerd schieten op andermans werk? Ik citeer:
“Marketingspecialisten van de WUR adviseren de beleidsmakers van het ministerie van LNV biovlees voortaan niet meer te verkopen omdat het goed zou zijn voor het milieu (zoals in de jaren '70 en '80 van de vorige eeuw) of omdat het logisch is (zoals het ging heten in de 21e eeuw), maar omdat het diervriendelijker is.” Nee – doe je huiswerk en lees de stukken die je bekritiseert – de beleidsmakers realiseren zich dat “goed voor het milieu” of “logisch” kennelijk onvoldoende zijn om biologisch te laten doorbreken, en vragen of “diervriendelijk” een meerwaarde kan hebben. Wij van WUR hebben uitgezocht of dat zou kunnen, en concluderen dat het de moeite waard kan zijn om daar verder op door te borduren.
“Ze ontdekten bovendien dat de consument vlees van een varken uit een bedje van stro lekkerder vindt, ook al hadden ze dat nooit getest met een smaakproef.”. Nee – doe je huiswerk - ze ontdekten dat diervriendelijkheid leidt tot een andere kwaliteitsverwachting en een andere smaakverwachting, en adviseren dat met een smaakproef te testen.
“Bio en diervriendelijkheid zijn 2 gescheiden werelden die geen fluit met elkaar te maken hebben. Intellectueel inhoudelijk niet. Maar dankzij de dierenbeweging ook voor het 'Volksempfinden' niet.” Misschien dat de redactie deze bewering iets gedegener kan staven, want ik moet deze directe lijn naar het Volksempfinden ontberen. Dat is altijd de zwakke plek van de serieuze onderzoeker: “men” weet het beter, maar als je het wil navragen is “men” altijd onvindbaar. En ik kan me niet beroepen op wat “men” weet, ik moet altijd maar weer controleren wie die “men” nou eigenlijk is, en wat die “men” nu feitelijk beweert en waarom.
“Bio moet om verkocht te worden diervriendelijk worden. Grappig. De activistische dierenbeweging gaat van diervriendelijkheid naar CO2-reductie om z'n zin te krijgen: ophouden met dieren eten. De dierenbeweging is logischerwijs tegen bio omdat het niet duurzaam is, want CO2 onvriendelijk. De onhandige voerconversie van dieren (grosso modo 10 kilo plant voor 1 kilo vlees) is bij bio nl. nog onhandiger.” Is de kritische redactie hier minder kritisch? De activistische dierenbeweging loopt daar in een spagaat. Voerconversie en een “menswaardig bestaan” voor dieren gaan moeilijk samen. De bio-industrie heeft indertijd behoorlijk ingezet op voerconversie en kwam tot kistkalveren en plofkippen. Met de Hongerwinter van 1944 in het achterhoofd nog niet eens zo raar. Vrije uitloop en minder krachtvoer leidt tot lagere conversie en lager groeitempo. Wellicht dat je met vrije uitloop en vloeibaar voedsel de conversie weer wat kunt opkrikken, maar of het spijsverteringskanaal daar tegen kan weet ik niet. Is mijn vak niet.
Wil je de hele veehouderij maar verbieden – inclusief de op melkproductie doorgefokte Holsteiners? Maar je zult ook wel tegen kunstmest zijn denk ik, en dat is nou het mooie van die lage conversie: je houdt hele bruikbare en minder verzurende meststoffen over. En zonder die Holsteiners zul je naar sojamelk moeten overstappen. En zonder slachtvee zal dat eiwit wel uit sojaburgers moeten komen denk ik? Maar ik meen dat er ook nogal wat kritiek op Soja is (regenwouden, GMO’s), nog los van het feit dat de lokale productie maar niet van de grond wil komen.
Gewoon geen voedsel meer produceren, dan is het probleem heel snel opgelost. De wereldbevolking terugbrengen naar 100 miljoen nomadische knollenwroeters. Maar zullen we dan ook eerlijk zijn en zorgen dat wij daar met z’n allen niet bij mogen horen.
“Ynte van Dam, van de marketingspecialisten uit Wageningen, vond de redactie stemming maken. Hopelijk geven deze paar overwegingen een beetje context.”
Dit is mooie retoriek. Een paar zinnen van mijn studente uit z’n context halen en het verdraaid in je eigen context zetten en dan zeggen dat je het context geeft. Klasse. Een dikke 8 voor de technische uitvoering. Maar helaas niet overtuigend genoeg. Het blijft een zware onvoldoende voor diepgang. Een kritische instelling is goed, maar ongefundeerd schieten op uit hun context gerukte zinnen en je eigen verkeerde interpretatie van andermans werk is geen bewijs van een kritische instelling. En ook een slechte manier om een goede discussie op te starten. Wel een goede manier om een slechte discussie te krijgen.
Waarom reageer ik hier überhaupt serieus op? Omdat deze blog kennelijk gelezen en van reacties voorzien wordt door een paar mensen die ik hoog acht. Als ik meer tijd heb ga ik uitzoeken waarom ze dat doen.
reactie@redactie(2)
Duurzaamheid is voor sommigen een ver en ongrijpbaar doel. We zijn er nog lang niet, en zolang elke stap die mogelijk die richting in gaat wordt neergesabeld omdat het niet ver genoeg gaat, of omdat het niet perfect is komen we ook geen stap verder. Voor mij is duurzaamheid een proces. Geen doel maar een manier van reizen. Zoiets als geluk. Ik zie een wereld die razendsnel afstevent op een ecologische crisis. Ik zie ook een wereld waar de Lidl en de Aldi “bio-producten” verkopen, de Kwantum uitsluitend FSC tuinmeubelen verkoopt. Dat geeft dan toch weer hoop uit een onverwachte hoek.
De taskforce heeft zichzelf een volstrekt onrealistisch doel gesteld om biologisch naar 5% te krijgen in een tijd dat het marktaandeel biologisch niet meetbaar was. En uitgedaagd door deze onhaalbare doelstelling is biologisch nu 2%, en wordt de helft via de reguliere supermarkten verkocht aan reguliere consumenten. Kan het beter? Natuurlijk. Moest het sneller? Zeker. Kon het sneller? Ik betwijfel het. Is er sprake van beleid? Ja. Zijn we op de goede weg? Misschien. Zijn we zoekende? Gelukkig wel: Niets is zo gevaarlijk als iemand die de waarheid en het gelijk gevonden heeft. Ook met betrekking tot duurzaamheid verkies ik verdraagzaamheid.
reactie@redactie(3)
Wat willen we nu eigenlijk met biologisch? Wat willen jullie nou eigenlijk met biologisch? Is biologisch geproduceerd voedsel alleen voorbehouden aan mensen die het uit duurzaamheidsmotieven willen kopen? Wat willen we eigenlijk met duurzaam consumentengedrag? Moet dat het exclusief voorrecht zijn van maatschappelijk bewuste intellectuelen die niets anders te doen hebben? Wil je de hele wereld vegetarisch laten eten? Of accepteren we dat we in een wereld leven waar al sinds mensenheugenis vlees gegeten wordt, melk gedronken wordt en kaas gemaakt wordt.
De meeste mensen doen geen boodschappen om de wereld te redden. Er zullen altijd wel een paar bevlogen types zijn die dat wel doen, en dat is hun goed recht. Er zijn echter veel meer mensen die tussen werk en keuken, of met een paar onhandelbare kinderen op sleeptouw naar de winkel moeten om hun voorraden aan te vullen. En dat is hun goed recht. Geloof me, als Jantje loopt te huilen, Marietje consequent verstoppertje speelt tussen de gangpaden, en Pietje zo veel mogelijk snoepgoed in je karretje probeert te dumpen denk je echt niet aan de dreigende klimaatcrisis. Dan is er een andere crisis veel dichterbij. Ja hoor het is zover: Jantje en Marietje hebben ruzie en Pietje is zo hysterisch dat hij de conservenblikken uit het schap smijt. Wat stond er ook alweer op dat etiket? Welke kip moet ik nu van mijn geweten kopen? Biologisch? Scharrel? Mais? Of toch maar kijken of ze vandaag wel een tofuburger lusten?
Eerst maar eens beginnen met Ynte's eerste reactie.
Willen we een ongefundeerde discussie? Nee, integendeel. Die zul je hier niet vaak vinden.
Je leest niet goed. Er staat dat jullie omdat het milieu- en het 'biologisch heel logisch' argument aan de verkoopcijfers te oordelen niet werken deze nwe benadering voorstellen. Precies zoals je zegt.
Verwachting/perceptie/realiteit - de redactie leest de vlgde zin uit de samenvatting van het rapport: "Uit de data analyse kan geconcludeerd worden dat light-users inderdaad van mening zijn dat de vleeskwaliteit beïnvloed wordt door het welzijn van dieren, en dan vooral de smaak van vlees."
Kijk bovendien hoe de pers het oppakt. Ligt misschien niet aan jullie, maar het staat er toch wel degelijk zoals het er staat.
Over het 'men': dat is aanwijsbaar. Kijk naar de fora over Meat the Truth en aanverwante onderwerpen. Ze zijn overigens niet heel ingewikkeld te analyseren. Gelukkig zijn er protestanten. De reactie van foodlog.nl is vooral geen advocaat van de maag aan de kapstok. Dat maak jij ervan. De redactie had het slechts over de communicatiecontext waarin dit advies als relevant naar buiten wordt gebracht.
Redactie, ik wil toch even reageren, vooral omdat ik degene ben die Ynte heeft uitgenodigd om te reageren. Iets wat hij vol vuur en met veel oog voor detail heeft gedaan, overigens. De zin die je aanhaalt - "Uit de data analyse kan geconcludeerd worden dat light-users inderdaad van mening zijn dat de vleeskwaliteit beïnvloed wordt door het welzijn van dieren, en dan vooral de smaak van vlees." - daar kan ik niets anders uit lezen dat mensen denken dat de smaak beinvloed wordt door het dierenwelzijn. Dat zegt dus niets over het proeven en over de echte smaak.
Als je het hebt over de communicatiecontext, dan vind ik dat Foodlog daar zelf ook een deel van uitmaakt. De oorspronkelijke teksten in de 'media' (promotieinternetsite Meat@Meal en het persbericht van de taskforce) berichten wat mij betreft heel voorzichtig over het onderwerp. In het bijdrage van gisteren wordt het op Foodlog ineens in een veel scherper kader gesteld. De vraag is of het onderzoek van Frederieke dat rechtvaardigt. Ook onderzoek moet je op zijn waarde schatten en een plek geven.
Je kunt niet van een studentenonderzoek verwachten dat het antwoorden geeft op vragen die zelfs de marketeers van de grootwinkelbedrijven met hun grote portemonnee niet kunnen beantwoorden, namelijk waarom de burger anders is als de consument.