De West-Europese en Nederlandse boer verkeren in crisis. Boerenvakblad Boerderij laat professor Jan Douwe van der Ploeg (WUR) aan het woord. De rebelse maar inmiddels grijs geworden criticus van de 'plankgas'-boeren legt uit waarom volgens hem zuinige boeren de toekomst hebben maar een 'vaktribune van deskundigen' hen van de wijs brengt.
Van der Ploeg legt uit dat grote monoboeren zoveel tijd en geld besteden aan groei, dat ze geen tijd meer nemen om te letten op hun kas en onafhankelijkheid. Daarom groeien ze zoals hun bank en toeleveranciers dat willen: met hoge schulden en grote afhankelijkheden. Volgens Van der Ploeg hebben 'zuinige boeren' de toekomst.
Die definieert hij als volgt: “Ze zijn zo veel mogelijk zelfvoorzienend. Ze telen eigen voer, de eigen mest gaat naar het land, ze fokken hun eigen vee op, de kringlopen staan centraal. Ze werken aan de vorming van eigen vermogen. Hun variabele en vaste kosten zijn laag. Het vakmanschap is zeer hoog.”
Boerderij schrijft: Volgens het handboek van de economie moet je groeien. Stilstand is achteruitgang.
'Speelruimte'
Van der Ploeg zegt terug: “Het zit in elke boer om zijn bedrijf door te ontwikkelen. Dat is verkleefd met zijn boerentrots. Maar het gaat om de manier waarop. Groei kan, maar dan stap voor stap, of spant voor spant en niet stal voor stal. Groei moet je het liefst realiseren met eigen financiële middelen. Het is eigenlijk ouderwets werken. Zorg eerst dat de boel op orde is en zet er dan een spant bij. Groei je met veel geleend geld, dan investeer je in kwetsbaarheid. Je speelt een zeer riskant spel.
'Vaktribune'
De boeren die hun speelruimte hebben opgeofferd, zijn volgens Van der Ploeg ten prooi gevallen aan de "vaktribune van deskundigen." Hij preciseert wat hij daarmee bedoelt: "een combinatie van ministerie, agribusiness, coöperaties, banken, Wageningen en vooral LTO. Dat is onderhand de actiegroep voor grote boeren. Van de industrie begrijp ik die voorkeur voor groot wel. Je hebt als bedrijf liever een grote leverancier dan een stel kleinere. Die vaktribune brengt boeren van de wijs.”
Fotocredits: Jan Douwe van der Ploeg, tussenboerenbuur.nl
Dit artikel afdrukken
Groei je met veel geleend geld, dan investeer je in kwetsbaarheid. Je speelt een zeer riskant spelHoog vakmanschap
Die definieert hij als volgt: “Ze zijn zo veel mogelijk zelfvoorzienend. Ze telen eigen voer, de eigen mest gaat naar het land, ze fokken hun eigen vee op, de kringlopen staan centraal. Ze werken aan de vorming van eigen vermogen. Hun variabele en vaste kosten zijn laag. Het vakmanschap is zeer hoog.”
Boerderij schrijft: Volgens het handboek van de economie moet je groeien. Stilstand is achteruitgang.
'Speelruimte'
Van der Ploeg zegt terug: “Het zit in elke boer om zijn bedrijf door te ontwikkelen. Dat is verkleefd met zijn boerentrots. Maar het gaat om de manier waarop. Groei kan, maar dan stap voor stap, of spant voor spant en niet stal voor stal. Groei moet je het liefst realiseren met eigen financiële middelen. Het is eigenlijk ouderwets werken. Zorg eerst dat de boel op orde is en zet er dan een spant bij. Groei je met veel geleend geld, dan investeer je in kwetsbaarheid. Je speelt een zeer riskant spel.
Een combinatie van ministerie, agribusiness, coöperaties, banken, Wageningen en vooral LTO brengt boeren van de wijsAls je als ondernemer wat wilt, heb je speelruimte nodig. Degenen die die speelruimte hebben opgeofferd, raken in de knel. Ze komen helemaal vast te zitten.”
'Vaktribune'
De boeren die hun speelruimte hebben opgeofferd, zijn volgens Van der Ploeg ten prooi gevallen aan de "vaktribune van deskundigen." Hij preciseert wat hij daarmee bedoelt: "een combinatie van ministerie, agribusiness, coöperaties, banken, Wageningen en vooral LTO. Dat is onderhand de actiegroep voor grote boeren. Van de industrie begrijp ik die voorkeur voor groot wel. Je hebt als bedrijf liever een grote leverancier dan een stel kleinere. Die vaktribune brengt boeren van de wijs.”
Fotocredits: Jan Douwe van der Ploeg, tussenboerenbuur.nl
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Zou het ook kunnen dat er nog meer achter zit dan vaktribune. (leuk geintje De Tribune, indoctrinatie orgaan van de CPN) In mijn optiek is het veel breder, namelijk de overal ingevoerde indoctrinatie middels de lessen in de economie van liberalisering. Van middelbare school, universiteit tot business-schools, ook aan de WUR wordt deze eenzijdige visie op economie onderwezen. Voor landbouweconomie wordt geen uitzondering gemaakt, alles in hetzelfde vat. Resultaat, politieke partijen hebben geen landbouwbeleid meer en zijn de weg kwijt. Het enige wat hun rest is wat etteren over voedselkwaliteit en groen, terwijl dat juist meer door de stress op het systeem het onderspit moet delven. Lees mijn goeroe Henry A. Wallace, lees, lees, lees..............
Als je als zuinige boer echt onafhankelijk wilt zijn, zul je ook de afzet op een andere manier moeten organiseren. Als je op kostprijs wilt concurreren met grotere collega's die wel investeren met geleend geld, verlies je het geheid.
Ik geloof overigens niet dat boeren, en dan vooral de zuinige, zich zo snel van de wijs laten brengen.
Maar wat ik me nog wel afvraag, is hoe het moet met de opvolging en de waardering van de bedrijven van die zuinige boeren. Stel dat je als zuinige boer zonder geleend geld je bedrijf wilt overdragen. Als dat aan je kinderen is, dan zul je je geld erin moeten laten zitten. Maar er komt een moment dat het geld eruit moet, naar de rest van de erfgenamen of naar de oorspronkelijke eigenaar omdat die het bejaardenhuis moet gaan betalen. Waar komt dat geld dan vandaan?
Nog ingewikkelder wordt het als je je bedrijf aan iemand van buiten de familie wilt overdragen. Mensen die een miljoen hebben liggen worden over het algemeen geen boer.
Ik denk dat het er op neer zal komen dat bedrijven in een situatie dat boeren allemaal met minder vreemd vermogen gaan werken, aanzienlijk minder waard worden. Dat zal best wat problemen veroorzaken bij boeren, erfgenamen en financiers.
Henric #2, het is andersom. De grotere boer wil met geleend geld de zuinige boer op kostprijs uit de markt drukken.
Henric #3, ik denk dat opvolgers er niet om zitten te springen om een boerenbedrijf over te nemen waar een flinke schuld op rust.
Henric, helemaal met jouw eens dat bedrijfsoverdracht een heel groot probleem aan het worden is.
En Piet die boer met geleend geld kan wel proberen de eigen geld boer uit de markt te drukken, kostprijs is altijd beter bij eigen vermogen en veel groter incasseringsvermogen.
Ik heb het wel over de eigen vermogen boer met geslaagde groei of ontwikkeling, stilstaande boeren zijn de stoppers.