"We zijn op het ogenblik in een zeer ernstige crisissituatie. Hoe zullen onze kinderen en onze kleinkinderen erover denken zoals wij op het ogenblik roofbouw plegen op allerlei terreinen in de natuur. […] Het is helemaal niet zo moeilijk. We weten wel wat me moeten doen. […] Het is alleen nu een vraagstuk: vinden we de mensen bereid om het te doen? En daar ben ik toch nog wel pessimistisch. Ik ben bang dat er heel harde lessen zullen komen, dat we ergens vast lopen. En dat het dan wel zou moeten, als het dan al niet te laat is."
Die woorden schreef de Nederlandse minister, de latere EU Commissaris en PvdA-prominent Sicco Mansholt in 1975.
Radicale koerswijziging
Op 14 februari 1972 had hij reeds een brief geschreven aan de voorzitter van de Europese Unie. Daarin bepleitte hij een radicale ecologische koerswijziging. Die vond hij nodig om de explosief groeiende wereldbevolking duurzaam en rechtvaardig van eten en een redelijke mate van welvaart te kunnen blijven voorzien. Dit inzicht stond haaks op de plannen voor rationalisering en schaalvergroting van de Europese landbouw. Daarvoor was nog maar zeven jaar eerder de basis gelegd, door Mansholt zelf. Die basis bepaalt deels nog steeds het Europese landbouwbeleid, met dit verschil dat het moderne beleid de boer markt- in plaats van productiegedreven wil laten produceren.
Mansholts brief is altijd onbeantwoord gebleven. Nu, ruim veertig jaar later, zijn de grenzen waar Mansholt voor waarschuwde tastbaarder geworden. Velen denken en bereiken het publiek met de boodschap dat we voor grote maatschappelijke, ecologische en economische crisissen staan. Voor Het Nieuwe Instituut en Slow Food is dat reden om de brief opnieuw te verzenden. Zoals zijzelf zeggen "naar voedselvernieuwers van over de hele wereld om samen met hen tot een nieuwe agenda te komen voor een daadwerkelijke verduurzaming van ons voedselsysteem."
Opnieuw naar voorzitter EC
Op de Expo 2015 in Milaan komen ze samen. Op basis van wat ze daar bedenken schrijven ze een nieuwe brief. Die wordt verstuurd aan zowel de voorzitter van de Europese Commissie als aan de Nederlandse staatssecretaris van EZ en Landbouw met het oog op het aanstaande Nederlandse voorzitterschap van de Europese Unie.
Fotocredits: Sicco Mansholt, Erich Koch, Wikimedia
Dit artikel afdrukken
Radicale koerswijziging
Op 14 februari 1972 had hij reeds een brief geschreven aan de voorzitter van de Europese Unie. Daarin bepleitte hij een radicale ecologische koerswijziging. Die vond hij nodig om de explosief groeiende wereldbevolking duurzaam en rechtvaardig van eten en een redelijke mate van welvaart te kunnen blijven voorzien. Dit inzicht stond haaks op de plannen voor rationalisering en schaalvergroting van de Europese landbouw. Daarvoor was nog maar zeven jaar eerder de basis gelegd, door Mansholt zelf. Die basis bepaalt deels nog steeds het Europese landbouwbeleid, met dit verschil dat het moderne beleid de boer markt- in plaats van productiegedreven wil laten produceren.
Ruim veertig jaar later, zijn de grenzen waar Mansholt voor waarschuwde tastbaarder gewordenOnbeantwoord
Mansholts brief is altijd onbeantwoord gebleven. Nu, ruim veertig jaar later, zijn de grenzen waar Mansholt voor waarschuwde tastbaarder geworden. Velen denken en bereiken het publiek met de boodschap dat we voor grote maatschappelijke, ecologische en economische crisissen staan. Voor Het Nieuwe Instituut en Slow Food is dat reden om de brief opnieuw te verzenden. Zoals zijzelf zeggen "naar voedselvernieuwers van over de hele wereld om samen met hen tot een nieuwe agenda te komen voor een daadwerkelijke verduurzaming van ons voedselsysteem."
Opnieuw naar voorzitter EC
Op de Expo 2015 in Milaan komen ze samen. Op basis van wat ze daar bedenken schrijven ze een nieuwe brief. Die wordt verstuurd aan zowel de voorzitter van de Europese Commissie als aan de Nederlandse staatssecretaris van EZ en Landbouw met het oog op het aanstaande Nederlandse voorzitterschap van de Europese Unie.
Fotocredits: Sicco Mansholt, Erich Koch, Wikimedia
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Goed deze brief opnieuw onder de aandacht te brengen.
En hoe jammer dat met deze vooruitziende brief zo weinig gedaan is.
Jan Tinbergen schreef in die tijd "Een leefbare aarde". Rapport Club van Rome.
Welvaart en welzijn, armoedebestrijding internationaal.
40 jaar nadien worden we op alle vlakken geconfronteerd met de keuzen die nadien gemaakt zijn.
Onbeheersbare vluchtelingenstromen, voortdurende monetaire instabiliteit, immorele bedrijven en bankiers, verdergaande tweedeling, sociale onrust, aantasting van ons milieu, uitputting van grondstoffen, verlies van biodiversiteit. Problemen die schier onoplosbaar geworden zijn.
'A-morele', schrijven we daar normaal gesproken, Dick. Je framed het vraagstuk.
Ik ben zo vrij om sprinkhaangedrag van hedgefondsen als Waterland, die goedkoop geacquireerde afvalverwerkers beroven van reserveringen voor milieusanering, en bankiers van met onze belastingcenten geredde banken die zichzelf moedig durven noemen door 20% verhoging te laten zitten, maar er tegelijkertijd wél 7 maal modaal bijpakken, en personeel ontslaan en nauwelijks inflatiecorrectie geven, en nu zelfs hun ICT al voorbereiden op negatieve spaarrente, niet langer zoals Luyendijk amoreel, maar immoreel te noemen, Dick.
Ook al is dat voor jou, als ex-bankier misschien tegen het zere been.
Als iets niet verboden is betekent dat nog niet dat je dat dan maar moet doen.
Dick, als ik bij een bank binnenkom, dan kijk ik als ex-insider met evenveel verbazing als Luyendijk dat die wereld nog maar weinig is veranderd. Het zijn culturen en die verander je niet snel. Bij mij is niets tegen het zere been, al weet ik dat er zeer moreel opererende bankiers zijn geweest. Jij verwijst graag naar documentaires: die over ABN Amro (De Prooi) zet op een niet verkeerde manier Kalff neer als dat type. Het is er echt geweest: zorgen over de gevolgen van financiering voor de kredietnemer.
Maar opnieuw: je framed, naar mij toe. Het doet me geen centje pijn hoor, want ik voel geen identificatie.
Laten we terug gaan naar Mansholt. Ik zou willen stellen dat als hij zijn gedachtengoed van vlak na de oorlog tot aan de oprichting van de ( voorlopers van) de toenmalige EEG niet had kunnen uitvoeren de agrarische sector in Nederland qua omvang en bijdrage aan NPB een fractie was geweest van de huidige. Het doel was herstel en veiligstellen van de voedselvoorziening na WOII en het is niet eens een vraag of dat ook zo snel gelukt was zonder zijn ideen en inspanningen. Dat het economisch gezien noodzakelijk is dat bedrijven groeien laten de ontwikkelingen van de bedrijfsomvang in alle sectoren zien. Het groeitempo is ongekend en de voorspelling van deskundigen is dat dat in sneltreinvaart doorgaat. Dat het de afgelopen jaren onderweg wat ( in sommige regio's gierend) uit de hand is gelopen is ook duidelijk, er zijn te weinig en niet tijdig genoeg grenzen gesteld. Dat is nu eenmaal een feit en niet meer terug te draaien en moeten we met heel veel moeite en trage processen dat alsnog gaan doen. Dat anderen de op zich goede ideeën over een efficiënte agrarische sector met zijn latere restricties ( en die van de Club van Rome ) niets hebben gedaan is niet zijn schuld. TIP: bezoek de voorstellingen over zijn leven deze zomer - zie www.mansholt-theater.nl