In 2008 klapten de banken niet. Regeringen hielden hen in stand. Tussen 2009 en 2011 kwam de economie zelfs weer een beetje terug. Net als de bonussen van de bankiers.

Nu is het anders. Regeringen vallen. De euro blijkt een fiasco. Als een Italiaanse, Griekse of misschien zelfs wel een Belgische bank klapt, is het maar de vraag of er nog wel een redder is. En dan nog iets. Iets dat we er echt niet bij kunnen hebben. De prijzen van primaire boerenproducten stijgen. Dat is een lastige situatie. Ook voedingsmiddelenmultinationals als Unilever en Nestlé vrezen de toekomst. Als eten duurder wordt klapt de economie, want die is gebaat bij goedkoop eten. Als de prijs ervan stijgt, kun je minder mobiel bellen en geen nieuwe Ipad kopen. Dat is niet zo erg, maar de gevolgen daarvan wel. Als T-mobile en Apple mensen moeten ontslaan, kunnen die hun hypotheek en auto niet meer betalen. Dan gaat het hard, want dan moeten ook Rabobank en VW en vele andere bedrijven mensen ontslaan. Zelfs Rabo zou weleens kunnen uitglijden, eerder zelfs dan VW. Als dat gebeurt kunnen heel veel mensen opeens geen eten meer kopen. Daar krijg je opstand en oorlog van. Maar zover komt het natuurlijk niet. Nee?

Economie is een complex systeem, waarin de prijzen van eten, banken, beurzen en de voortdurende vergroting van de omzetten in non-Food de hoofdrol spelen. Alles is uitgedrukt in geld. 2012 is wellicht het jaar waarin we definitief ontdekken dat dat niet meer werkt.
Wie denkt dat politieke bestuurders en bankiers de crisis kunnen oplossen, vergist zich. De economie heeft zich zo los gemaakt van zijn scheppers en de vergeldelijking van onze sociale relaties is zo sterk geworden, dat ze eerst als een wild beest zullen moeten uitrazen en hun slachtoffers maken.

Dat voorkomen lukt alleen als we erin slagen andere dan monetaire waarden een rol te laten spelen in ons sociaal verband. We zullen weer moeten leren geven om niet. In vertrouwen op een redelijke tegenprestatie, maar zonder contract. De economie zal minder financieel en meer 'anders' moeten worden. Dat 'anders' heeft een naam nodig. Geven zonder zicht op financieel ruilvoordeel, maar vanuit lotsverbondenheid. Daar is een naam voor. Liefde. Je hoort het woord veel de laatste maanden. Geen wonder, want we zijn in crisis. Het beest dat we gemaakt hebben is ontsnapt en blijkt er met onze beschaving vandoor.

Ik moet bekennen dat ik steeds moet denken aan die zin van Umberto Eco. Ik heb het boek waar hij in staat niet bij me, maar hij gaat ongeveer als volgt: "De zin ik hou van je kun je niet meer tegen je lief uitspreken omdat jij en z/hij meteen moeten denken aan een scène uit een film. Daarom is die zin niet echt en niet van jou'. Alles is vernept, vergeldelijkt en geëxploiteerd. Liefhebben, echt. Zouden we het nog kunnen?

Baatzucht en ambitie gericht op eigenbelang hebben verschrikkelijke consequenties in een wereld in crisis en bovendien op weg naar een krankzinnige overbevolking. Tussen beschaving en het wilde beest in ons zit maar een flinterdun vliesje. Als we verstandig zijn, kiezen we de kant van de liefde. We mogen er in ieder geval op hopen. We kunnen zelfs niet anders.
Wat een waanzinnig idee!

Ik wens iedereen een jaar vol liefde.

Fotocredits: Lel4nd
Dit artikel afdrukken