1 min
Wat je dan krijgt, kun je raden. Meer melk. Toevallig brengt die niets op. Wat doe je dan? Dan haal je weer een nieuwe versie van Joris Driepinter uit de kast en ga je vertellen dat melk toch niet zo ongezond is als we tegenwoordig denken.
Precies, ik heb het over de nieuwe campagne van 4 miljoen die Nederlanders - ongetwijfeld een van de meest melkdrinkende volken ter wereld - nog meer melk moet laten drinken.
Een ding lijkt mij duidelijk. Alle koeien moeten naar buiten, want binnen zorgen ze voor een steeds grotere melkplas. Wist je dat 10 liter melk, 1 liter kaas oplevert? Wist je dat ook die wordt doorgedraaid. 10 liter dus, in de vorm van 1 kilo. Zijn we gek geworden? Ga gewoon goeie kaas maken en zorg ervoor dat iedereen op de hele wereld die kaas van onze graskoeien wil eten. Dan is die plas zo verdampt. Nu gooien we € 4 miljoen in de sloot. Niet zo duurzaam. Want, al beweert een stel voedingsdeskundigen dat consumenten nog wel een klein bekertje extra halfvolle melk kunnen verstouwen voor ze echt door de Bewuste Keuze normen breken, wie in Nederland zit er nou te wachten op nog meer melk?
Europa moet de helft van die 4 miljoen betalen. Nederland zou van het schateren in de Noordzee glijden als we hoorden dat Engeland met Europese subsidies campagne wil gaan voeren voor het drinken van meer thee. Kennelijk willen we dat iedereen het weet: Nederland is het land van vingers in dijken en van het dweilen met open melkkranen. Niet voor niet niets staan we buitenlands bekend als een schaamteloos en luidruchtig volk.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Wout, ik referereerde aan het stukje Nederland Stadteland, dat gebaseerd is op de visie - niet de mijne, maar die van landbouwexperts - dat melkkoeien binnen moeten. Die staat meteen in internationaal perspectief. In essentie had ik het niet over Nederland, maar over de marktmelkprijs en de manier waarop Nederland daarmee om denkt te moeten gaan. Het pushen van aanbod. Er wordt gedacht - zoals jij ook aangeeft - vanuit kostprijzen en het wegwerken van producten. Ik denk dat je beter vanuit het eindpunt van de keten kunt denken: wat willen consumenten hebben, hoe kan ik dat leveren binnen de beschikbare middelen?
Maar zonder meer toegegeven, ik probeerde de grotere tegen de kleinere boer te stellen op productieniveau per boer om een publicistische karikatuur te kunnen maken. Dat sta ik me toe, omdat er geen productie- maar een afzetprobleem is dat je niet oplost met pushen. Het goede product - dat ik eveneens vergrovend karikaturiseerde met het voorbeeld van Oude Amsterdam vs Oude Alkmaar, ken je ze alletwee? of ken je de Boeren Goudse Opleg van de twee Zuid-Hollandse boerinnen die 'm maken? - is mogelijk wel een oplossing.
In melk begint zelfs rauwe melk weer op te komen. Waar melk internationaal inmiddels ongezond heet als drank, begint het tij te keren bij rauwmelkse melk. Niettemin is alles wat bedacht kan worden een jaren zeventig campagne voor Joris Driepinter voor een land dat al wereldkampioen melkdrinken is. Dat is dus m'n hele punt: aanboddenken vs. vraagdenken. Ik zou ze overigens graag combineren, want spaar me de pure vraagdenkers.
NB: jij maakt het helemaal laat!
Allereerst petje af Dick voor je inzet. Op alle discussiefronten serveer, smeer en pareer je tot diep in de nacht. Indrukwekkend. Wat betreft je repliek aan mij het volgende: je wekt wel degelijk de indruk in je stuk dat je niet meer weet hoe het zit. Ofwel stadse praat want waarom leg je anders de link tussen meer koeien naar buiten en een kleinere melkplas. Die link is er alleen op bedrijfsniveau maar dan heeft het weer niets met prijsvorming te maken. De totale melkplas blijft gelijk. Maar goed dat hoef ik jou dus niet uit te leggen maar waarom je dan toch deze verwarring creeert is mij onduidelijk.
Ik ben het wel met je eens dat aan het schaalvergroten enorme risico´s kleven maar allemaal zelfzuivelen of niche markten proberen te creeren dat hoeft niet. Er blijft ruimte in Nederland voor grootschalig melkveebedrijven die gewoon melk produceren voor een concurrerende prijs. Want als het quotum er in 2015 daadwerkelijk af gaat dan ligt de kostprijs per liter melk in Nederland nog niet zo verkeerd. Er ligt immers 1 miljoen hectare grasland in Nederland waar niet zomaar een beter renderend alternatief voor is gevonden.
Je idee voor het beter benutten van al het nutteloze gras vind ik heel sympathiek. Met de komst van de Natureluur (een mobiele melkrobot voor in de wei) denk ik dat er mogelijkheden komen om melkvee extensief te gaan houden. Ik denk aan natuurgebieden waar sobere rassen natuur onderhoud doen en tevens melk produceren of inderdaad de mindere gronden als hellingen of dijken. Je zou bv het afkalfpatroon zo kunnen maken dat het hele koppel in maart afkalft, melk geeft tot en met november en de overige maanden droog staat. Voorwaarde is wel dat je veel hectares tot je beschikking hebt per koppel (60 koeien per melkrobot is ideaal). Eigendom van de grond wordt lastig want te duur maar in combinatie met natuurbeheer volgens mij wel mogelijk.
En ja ik vind de Nederlandse kaas inderdaad top. Er is zoveel keus ook in het hogere segment. Ik zou niet weten wat ik nog meer zou willen. Maar kom eens in Portugal kijken in de supermarkt dan begrijp je waarschijnlijk beter waarom ik het Nederlandse aanbod zo goed vind.
Wout, je leest stadse praat in m'n stukje die er niet staat. Ik ben me er zeer van bewust: intensieve melkveehouderij kan in Nederland niet tot meer melk leiden vanwege de quotering. Wel tot meer koeien per boer, minder boeren en minder 'grondgebonden' melkveehouderij. Net zoals varkens binnen staan en weinig tot geen relatie meer hebben met het voer dat hier van het land komt. We varen het in van het Zuidelijk Halfrond.
Grond is hier immers (te) duur, de arbeidskosten hoog. Een geautomatiseerde stal met automatische schoonspoelinstallatie is net wat interessanter. Hoewel ... waarschijnlijk zullen ze uit Nederland verdwijnen om elders wel degelijk groter te worden, minder per liter te verdienen maar door de grote getallen toch een inkomen te vinden. Tegen hoge kosten en risicotechnisch gezien waanzinnige risico's. Daarom kan het zomaar misgaan bij wat fluctuaties in de markt.
Daarom verwees ik in mijn eerste zin naar een stukje dat ik eerder schreef: Nederland Stadteland. Misschien moesten die melkquota's maar helemaal niet vol gemaakt worden. De vraag die nl. niet wordt gesteld is hoeveel melkveehouderij in Nederland nog rendabel kan zijn. De oplossingsrichting waar ik mainstream boerenland nog altijd hoor denken is het vergroten van de schaal zodat er nog een inkomen uit te halen is. Dat daarmee het risico voor boeren - de kapitaalintensiteit van hun bedrijven in grotere vorm staat in nog schriller contrast tot hun winst-inkomen/risico profiel - onaanvaardbaar toeneemt is een vraag die ik veel te weinig gesteld hoor worden.
Durf in te krimpen en maak een niche van een product met de hoogste mogelijke toevoegde waarde. Want 1 ding is zeker: de huidige constellatie levert niet genoeg op anders bestond dit probleem niet.
Als jij vindt dat de kaas van Nederland al top is, is er bovendien een extra probleem: er worden nog steeds massa's doorgedraaid. Dat zou betekenen dat kwaliteit geen variabele meer is in vernieuwende strategie.
Zolang Old Amsterdam in het buitenland synoniem is met oude Nederlandse kaas, weet ik dat er potentieel is. Waarom vind ik Old Amsterdam in Parijs, London, Berlijn en New York, maar geen Reypenaar of Kaptein's Old Alkmaar? Laat staan de nog uitstekender boerenkazen van dit land (spaar me overigens de bagger die ook daaronder zit)?
Minder koeien, minder melk, betere producten, maak de quota Europees verhandelbaar en stimuleer boeren hun activiteit aan te passen aan hun werkgbeied in plaats van andersom. Er zijn plenty andere werkgebieden in Europa, vooral voor melkveehouders (waarom zit jij in Portugal?). Is dat zo'n gek devies voor Nederland, dat niet op een eiland woont, maar wel doet alsof?
En verder de koeien naar het buitenland, waar al dat nutteloze gras groeit. Daar kunnen ze intensief en vrij lopen. Ook buiten (je kent vast het rapport 'de kracht van koeien'). Daar zijn ze voor gemaakt en er zijn bergen onbenut gras op aarde dat alleen maar groeit om dood te gaan, niet alleen in onze achtertuinen, maar ook als we via Parijs naar Toulouse rijden en daarna verder naar Lisboa. Uitgestrekt gras op land en hellingen zonder beesten. Dat kan ook - en zelfs beter - doodgaan via de maag en poep van koeien, schapen en geiten. Volgens mij kun jij ons daar nog veel meer over vertellen. Misschien wil je het eens doen?
Ik weet het, te veel van de draadjes hier hebben inmiddels een uitgebreide stukjes- en reactiehistorie. Het wordt tijd de Wiki van foodlog te activeren zodat 'standen van opgebouwde inzichten' hier gemakkelijk inzichtelijk worden.
Waar ik keer op keer van schrik is het beleid dat de vragen vermijdt. Levensgevaarlijk, want het geeft mensen hoop, die nodig in een nieuw paradigma moeten stappen. Of er op z'n minst intelligent over na moeten denken. Klinkt dit als een verwijt? Dat is het ook.
Ook ik vind het heel jammer dat er geld gevraagd wordt (overigens samen met Frankrijk) aan de EU om de melkconsumptie te promoten in Nederland. Het verzoek komt neer op een kleine 100 euro per nederlandse melkveehouder. Een bedrag dat gemakkelijk uit eigen zak betaald kan worden. Hiermee haal je het uit de sfeer van propaganda en wordt het gewoon reclame voor een mooi product. Want ook ik twijfel sterk aan de effectiviteit van een postbus 51 achtige campagne voor melk.
Over de rest van het stuk zijn we het helaas een stuk minder eens. Al sinds 1984 is er in Nederland en de rest van de EU een productieplafond ofwel melkquotum. Of koeien nu binnen staan of buiten dat maakt geen druppel melk uit. Ook het aantal hectares grasland is gedurende die 25 jaar gelijk gebleven. Wel neemt het aantal koeien dat buiten loopt af maar deze krijgen veelal hetzelfde gras binnen voorgeschoteld. Mogelijkheden om graskaas te maken te over dus. Het moet echter wel verkocht worden en dat is helaas wel wat moeilijker dan alleen maar een goed product maken. Er wordt heel veel goede kaas gemaakt in Nederland en er is genoeg productiecapaciteit om gewenste volumes te produceren. Er is echter ook een grote markt voor mindere kwaliteit kaas voor mensen die dat lekker vinden (Ja die zijn er)en natuurlijk voor op de pizza enzo. De Nederlandse zuivelindustrie probeert in de verschillende kaasmarktsegmenten mee te doen en dat lukt ze aardig. Uit de website van het productschap zuivel blijkt dat, in 2007, Nederland de grootste netto exporteur van kaas ter wereld was. Groter dan bv Frankrijk met al haar kwaliteitskazen. Kortom blijven promoten dus van melk en melkproducten in binnen en buitenland. Alleen liever niet van overheidswege.
Astrid, jazeker, goed dat je dat zegt, want de opmerking is een beetje te incrowd hier. Old Alkmaar is van Kapteijn en echt oud. Old Amsterdam is van Westland en nepoud, en alszondanig best aardig gelukt al jokken ze er in het buitenland zomaar 30 maanden bij.
We weten ook wat van de smaak, want we lieten ze proeven in de vorige foodlog-Groeneveld proeverij, waar de Oude Alkmaar nadrukkelijk scoorde voor de nepOude Amsterdam.