Afgelopen vrijdag hield ik een praatje voor diplomaten in Den Haag. Daar sprak ook Mark McKenzie, een oud-collega van KMPG, het bedrijf waar ik zelf ooit werkte. Hij kwam met nieuws waar ik al jaren naar zoek. Wat zou eten echt moeten kosten? Hij kon het me vertellen. Eindelijk weet ik het nu.
KMPG heeft uitgerekend welk deel van de winst van bedrijfssectoren eigenlijk bestaat uit roofbouw op de wereld. We noemen die kosten zgn. 'geëxternaliseerde' kosten. We wentelen ze af op de natuur en mensen en dieren die er geen rekening voor kunnen sturen, terwijl ze dat eigenlijk wel zouden moeten doen om onze leefomgeving netjes en onze verhoudingen tot andere wezens fair te houden.
Het resultaat van de berekeningen is een koel staatje. In blauw zie je totale verdiensten van een sector in miljarden dollars. In rood zie je het percentage van die dollars dat nodig is om de geëxternaliseerde kosten te dekken. Food blijkt de enige sector te zijn die zwaar tekort komt. Maar liefst 224% van zijn winst is nodig om de schade te dekken.
Ik vroeg Mark of hij een idee had hoe dat kwam. Het antwoord bleek moeilijk. Ik durf het wel hardop te zeggen: we hebben eten goedkoop gemaakt om de rest van de economie zich zo voorspoedig te kunnen laten ontwikkelen dat Food de randjes er wel vanaf moest snijden. Daar zijn we allemaal bij geweest. Want we wilden allemaal vliegen, een mooi huis en iedere paar jaar een andere auto en meer van dat soort dingen. Dat kon alleen als eten goedkoop werd gehouden met de landbouwpolitiek die de afgelopen 150 jaar is gevoerd. Daarom is het niet helemaal eerlijk om Food de grote boosdoener te noemen. De grote boosdoener zijn we zelf. Maar dat maakt de schrik er niet minder om. Als eten 2,2 keer beter betaald moet worden, zal er een boel welvaart verdwijnen. Als je het puur cijfermatig bekijkt, zijn we er bijna door de automobiel-industrie en luchtvaart in te leveren. Of door geen elektra meer te gebruiken. Kunt u het zich voorstellen?
NB: KMPG werkte samen met Trucost om dit model te maken. Mark en ik spraken af nader in het model te duiken om u er hier over te kunnen berichten. De vraag is nl. welke factoren er precies in zitten. Hoe bereken je bijv. het leed van een kip in een kooi of een paprika in een kas? Zit het er wel in? We gaan het uitzoeken.
Het staatje is te vinden in het KPMG-rapport Expect the Unexpected
Fotocredits: KMPG
Dit artikel afdrukken
Het resultaat van de berekeningen is een koel staatje. In blauw zie je totale verdiensten van een sector in miljarden dollars. In rood zie je het percentage van die dollars dat nodig is om de geëxternaliseerde kosten te dekken. Food blijkt de enige sector te zijn die zwaar tekort komt. Maar liefst 224% van zijn winst is nodig om de schade te dekken.
Ik vroeg Mark of hij een idee had hoe dat kwam. Het antwoord bleek moeilijk. Ik durf het wel hardop te zeggen: we hebben eten goedkoop gemaakt om de rest van de economie zich zo voorspoedig te kunnen laten ontwikkelen dat Food de randjes er wel vanaf moest snijden. Daar zijn we allemaal bij geweest. Want we wilden allemaal vliegen, een mooi huis en iedere paar jaar een andere auto en meer van dat soort dingen. Dat kon alleen als eten goedkoop werd gehouden met de landbouwpolitiek die de afgelopen 150 jaar is gevoerd. Daarom is het niet helemaal eerlijk om Food de grote boosdoener te noemen. De grote boosdoener zijn we zelf. Maar dat maakt de schrik er niet minder om. Als eten 2,2 keer beter betaald moet worden, zal er een boel welvaart verdwijnen. Als je het puur cijfermatig bekijkt, zijn we er bijna door de automobiel-industrie en luchtvaart in te leveren. Of door geen elektra meer te gebruiken. Kunt u het zich voorstellen?
NB: KMPG werkte samen met Trucost om dit model te maken. Mark en ik spraken af nader in het model te duiken om u er hier over te kunnen berichten. De vraag is nl. welke factoren er precies in zitten. Hoe bereken je bijv. het leed van een kip in een kooi of een paprika in een kas? Zit het er wel in? We gaan het uitzoeken.
Het staatje is te vinden in het KPMG-rapport Expect the Unexpected
Fotocredits: KMPG
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Duidelijke bevestiging dat we onze welvaart afwentelen op onze gezondheid en die van het ecosysteem
Interessant overzicht inderdaad! Ik moet misschien wat aanpassing maken op een figuur dat ik op mijn blog heb staan, waarin ik een link leg tussen externaliteiten en problemen met waardedistributie in agro-food ketens. ]
De externaliteiten lijken een stuk groter dan ik dacht...
Dick, dit is interessante informatie zeker met het oog op het maatschappelijk debat. Ik ben bijzonder benieuwd naar het vervolg hierop!
Het is natuurlijk ook bewust beleid, of een overblijfsel daarvan, om eten goedkoop te houden. Na de oorlog kregen boeren gratis bestrijdingsmiddelen en allerlei steun.
Er valt natuurlijk iets voor te zeggen. Want als we dus alles doorrekenen wordt eten zo duur dat de gezondheid wellicht nog meer in gevaar komt. Want wie levert zijn vakantie of auto of Ipad in voor duurder eten?
Pag 59-60 gaat specifiek over Food Producers & Beverages. Ik wil zeker meer van de sources weten, Dick, dank dat je met Mark hier induikt. We hebben niet alleen "eten goedkoop gemaakt", maar ook "goedkoop eten". Het een zal wellicht meer externaliteiten kennen dan het andere.