Champagne zit in het verdomhoekje. Trendy jongeren nippen tegenwoordig Spaanse schuimwijn tijdens hun orgietjes. Maar ook bier parelt. Schuim in het glas is geen teken van klasse of goede smaak. Champagne is méér dan een duur drankje. Het is een monument! Een dat je kan drinken.
Ik ben niet bijgelovig. Maar wanneer ik de eerste dag van het nieuwe jaar instap, dan hoort daar échte champagne bij. Champagne bij het ontbijt. Word ik waarlijk diep gelukkig van. Het hoeft niet elke week, maar op die ene symbolische eerste dag van het jaar geeft het mij een voorgevoel van voorspoed.
Dus heb ik weer een voorraadje ingeslagen. Het was een uitzonderlijk goedkoop champagnejaar en ik ben deze herfst ook gaan rondneuzen in de streek, bij een sympathieke producent op leeftijd. Ik wist wel al een en ander van champagnewijnen af, uit de boekjes. Maar het is veel leerzamer te vertoeven tussen mensen die champagne in hun aderen hebben stromen en belletjes ademen. Hoe inspirerend om producenten te ontmoeten die geen enkele kans laten voorbijgaan om een fles te kraken. Zij denken niet in termen van marktaandeel of businessplan. Zij geloven in een goed product, en meer moet dat niet zijn.
Marketing
Maar waar komt de reputatie van champagnewijn eigenlijk vandaan? Hoe komt het dat een wijnstreek die eigenlijk te noordelijk lag om stevige wijn te produceren, de meest prestigieuze drank op de aardbol levert? Het antwoord is aardrijkskunde, geschiedenis en marketing. Vroeger dacht ik: ‘Champagne = Reims.’ Dat is een belangrijke stad in Frankrijk. Daar werd het christendom de staatsgodsdienst. Daar werden de koningen gekroond. Dus wat van Reims kwam, was allicht chique?
Maar het valt op dat de meeste champagnehuizen in Epernay gevestigd zijn, niet in de grote stad Reims. Dat komt vanwege de Marne. Reims heeft maar een beekje, de Vesle. De Seine loopt nog verder naar het zuiden, door Troyes. De Marne daarentegen liep dwars door de oorspronkelijke wijngaarden. Van oorsprong een pretentieloos populair wijntje dat met het grootste gemak per boot kon drijven naar Parijs, eertijds de tweede grootste stad van Europa. Een drankje, te vergelijken met de Castelli Romani in Rome. Verder stroomafwaarts kwam men ermee in Normandië en dus ook in Engeland. Wat van Parijs kwam, was altijd al mode.
Die goedkope wijntjes werden op vat vervoerd en parelden soms nog als ze jong werden gedronken. Maar het waren de Engelsen die de schuimwijn uitvonden. Zij hadden al het schuimend bier bedacht (hergisting op fles) en gingen die techniek op de lichte wijn toepassen (met de sterkere bewaarwijnen uit Bordeaux lukte dat niet). Op fles trekken met een likje suiker en goed afsluiten! Naarmate het succes toenam, werd de vraag naar champagne groter, ondanks de oorlogen tussen beide landen. Men vond dat schuimen wel wat hebben.
Champagne Charlie
En Dom Perignon dan? Die mythische monnik heeft de champagne niet uitgevonden. Hij was ‘manager’ van een abdij bij Epernay en had altijd geld nodig. Dus wou hij de uitstraling van zijn abdijproducten
Er waren nog veel uitvindingen nodig om champagne te maken tot wat ze vandaag is. Het schudden van de wijn om de gistresten te verwijderen, het bevriezen van de kop en het gebruik van dikke flessen zijn allemaal moderne technologie. Productie en verkoop werden van elkaar gescheiden. De Krugs, Roederers en Pipers, oorspronkelijk textielhandelaars uit Duitsland, recycleerden zichzelf in de wijnverkoop doorheen heel Europa. Charles Heidsieck trok de Oceaan over en hield er de bijnaam Champagne Charlie aan over. Zijn vrouw, die thuis de zaken beheerde, was not amused. De negentiende eeuw was niet zonder gevaren voor rondreizende zakenlui, vandaar al die “Veuves” onder de merken. Champagne is dus een teken van de moderne tijden, en misschien zelfs van vrouwenemancipatie? Iets om trots op te zijn, maar los van grond en boerenfolklore: the urban drink!
Tot slot nog wat goede raad: het enige wat aan champagne mag worden toegevoegd, is méér champagne! Hoe slechter de champagne, hoe kouder u ze drinkt. Goede champagne heeft geen ijs nodig. Koel is genoeg. Hoe minder misbaar u maakt bij het openen, hoe prikkelender de bubbels zullen zijn. Coupes zijn ‘out’, de wijn valt plat en warmt er in op. Kenners gebruiken nu tulpglazen. Maar coupes en flutes zijn wel feestelijk, en die van grootmoe staan nog altijd in de kast. Doe ze dan minder vol of drink ze sneller leeg. Smakelijk.
Nick Trachet — © Brussel Deze Week
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 4 juni krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 4 juni krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Dick, jij vroeg je af of een Champagne van 20 jaar nog te drinken was. Ik kan je daarover een ontstellend sterke ervaring vertellen: Enkele jaren geleden ging ik met een kleine importeur Champagne kopen in de buurt van Epernay. Ik ben de naam vergeten, maar zijn Champagnes waren ongeevenaard lekker. Beneden in de kelders heeft de eigenaar toen een fles opengemaakt uit 1942. Ik heb de kurk+het erin "gegroeide" ijzerdraad/dop nog altijd bewaard. Wat een feest! Zoiets vergeet je je hele leven niet!
Volgens mij doen ze er in Champagne alleen maar goed aan om die prijzen op te drijven. Mensen die van goede wijn houden weten de andere mousserende wijnen van kwaliteit toch wel te vinden. Met een naam als 'Champagne' valt er voor de regio economisch gezien nog een hoop te halen in de V.S. en opkomende landen als India en China waar iets anders wordt omgesprongen met rijkdom dan in ons kikkerlandje. Hier denken we twee keer na om een euro uit te geven aan een product waarbij je voor een groot deel voor de naam betaalt. Voor mensen die alsnog voor de champagne gaan kun je hier misschien nog een paar van die eurootjes afsnoepen:
kortingscodes champagne
De reacties hier waren volledig volgens mijn verwachting. samengevat: "ik ken er ook één!".
Ik zal dan de mijne ook maar prijs geven (die op de foto): Etienne Oudart (logo: EO, leuk voor de Nederlanders), een middelgrote producent uit Brugny die werkt volgens "viticulture raisonnée" (een redelijker vorm van bio). Hij moet eens goed lachen met de grote champagnehuizen. De man begon met champagne na zijn terugkeer van de oorlog in Algerije in 1958 en heeft ondertussen de zaak aan zijn kinderen overgelaten. Hij was dertig jaar ook voorzitter van de plaatselijke cooperative.
@alle bubbel liefhebbers: De Crémant van de C1000 die een 8.8 kreeg, is van 10 euro naar 7 euro gegaan in Hoofddorp (dus ik neem aan overal).
Naar de winkels dus!
@Elz: fantastisch zulke herinneringen, dan smaakt zo'n glaasje stukken beter.
De kern van het verhaal over champagne wordt in de reacties nog niet geraakt, is champagne nou eenvoudig het beste of is het een overdure marketingproduct dat ingehaald wordt door cava's, prosecco's en champenoisses??
@Ailko: een champagne van 70 EUR per fles moet wel heel goed smaken, ik denk niet dat de gemiddelde consument die wel eens koopt.