Jong en oud
Bij de glastuinbouw zijn het zowel jonge als oudere ondernemers die in problemen komen. Toch zijn de jongere ondernemers in de meerderheid. Vooral als zij een groot en modern bedrijf hebben met veel vreemd vermogen. Maar de pijn geldt voor iedereen. Interen op eigen liquide middelen, minder aflossen op leningen of zelfs het aantrekken van vreemd vermogen, zorgen uiteindelijk voor uitholling van het toekomstperspectief.
Het LEI is duidelijk. Als het moeilijke jaar 2009 wordt gevolgd door een aantal goede jaren, kunnen de reserves weer op peil worden gebracht. Gebeurt dat niet, dan moeten sommige bedrijven noodgedwongen stoppen.
Kwart moet stoppen
Hoeveel is ‘sommige bedrijven? Rabobank, die 7 miljard euro heeft uitstaan in de glastuinbouwsector, deed eind november nog een ‘geen paniek’ persbericht uitgaan, want er zijn dit jaar niet opvallend meer faillissementen in de glastuinbouw dan vorig jaar. Toch gaf de bank toe dat er ‘donkere wolken boven de sector hangen’. Inmiddels hebben ze besloten alvast 1 miljard onzeker krediet af te boeken(15%!), schreef het Financieel Dagblad afgelopen week.
Raboman Fred van Heyningen uit het Westland was in het journaal meer to-the-point: “De helft van de glastuinbouwbedrijven zit in de problemen. Een kwart zou eigenlijk moeten stoppen. We proberen ze toch de winter door te helpen.” Er van uit gaande dat het tij nog kan keren houdt de bank deze bedrijven in de lucht.
Rabobank zal wel moeten. Het is een publiek geheim dat de grootste financier in de agrarische sector 600 tot 750 ha glasopstanden heeft gefinancierd door middel van een sale-en-lease-back constructie, een regeling die zowel de bank als de tuinders fiscaal voordeel oplevert. Die mogelijkheid maakt gulzig. De bank is dus zelf eigenaar van het grootste glastuinbouwbedrijf in Nederland.
Niemand durft
Zal het tij keren? Niemand durft daar een antwoord op te geven. Toch gaat dat niet spontaan gebeuren. Binnen de sector weet nagenoeg iedereen dat er de laatste jaren te optimistisch is geïnvesteerd in schaalvergroting. Om de productiekosten te drukken. Immers, hoe meer je maakt, hoe lager de kosten. Dat lukte, maar nou zitten ze met de gebakken peren. Er kwam zoveel productiecapaciteit bij, dat de opbrengstprijzen nog lager werden bij dan de al miraculeus lage kostprijzen.
Telers weten het niet meer. Wie laat de bank het eerst omvallen? Die kleinere bedrijven met relatief weinig schulden zonder bedrijfsopvolging, of de nieuwe bedrijven die zijn gebouwd voor de toekomst? Uit een informeel gesprek met een bankier bleek dat het rechtvaardig zou zijn de bedrijven met de grootste schuldenlast uit de markt te nemen. Als die omvallen komt het voortbestaan van de Nederlandse glastuinbouw in gevaar. Het gaat namelijk niet alleen om die zeven duizend ondernemers, maar ook de toeleverende bedrijven er om heen.
Staatssteun
Banken en tuinders komen er tot op heden niet uit. Iedereen knijpt de billen bij elkaar en gooit nog wat fiches op de casinotafel. Er is zelfs niet de geringste aanzet om het probleem aan te pakken. De tijd moet het leren.
Je kunt het lijk dus al zien drijven. Straks wordt er geroepen om staatssteun, terwijl er nu vrijwel zeker al geld in een bodemloze put wordt gegooid. Er moet staks immers productiecapaciteit uit de markt worden gehaald. De bedrijven die dan moeten worden omgehaald zijn daarom nu al niets meer waard. Stel dat de roep komt, moeten de agrarische financiers en de tuinders dan met staatssteun worden geholpen? Wiens probleem is het eigenlijk? Da’s een belangrijke vraag om alvast over na te denken.
De Titanic kon tenslotte ook niet zinken.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Hoe groot is nu het risico dat de Rabo haar slaven gaat adviseren om ook in potplant en perkgoed te stappen en deze sector ook in de malaise stort?
Een voordeel dat we uit de narigheid kunnen halen is dat het besef op hoger niveau tot ontwikkeling komt dat de liberaliseringsgolf dusdanig veel negatieve effecten heeft dat een ander systeem gewenst is.
Het is uiterst dubieus dat overheid fiscale voordelen biedt aan sale en leaseback constructies.
Ik zie het als verkapte banksteun.
Paul, de heer verhoede het. Hier zijn de afgelopen jaren prachtige weilanden omgeploegd en met beton volgestort voor juist dat soort bedrijven. Met protserige Pronkenstein huizen erbij (inclusief waterpartij in de tuin, dat schijnt te moeten). Vooral snijbloemen en pot/perkplanten. Liever niet dus. Niet nog meer. En zeker geen nieuwe bedrijven, alhoewel er hier al wéér een in aanbouw is.
Lizet,
Ik heb het niet over nieuwe bedrijven bij bouwen. Dat is nu helemaal niet aan de orde. De bedrijven die je nu nog in aanbouw ziet zijn een gevolg van eerder ingezet beleid. Op dit moment zijn er niet of nauwelijks nieuwbouwplannen. Overigens zie ik liever een nieuw tuinbouwbedrijf, dan een oude, vervallen kas
Pieternel, ik gaf slechts Paul antwoord. Oude vervallen kassen hebben hier vaak een prima tweede - zij het illegaal - bestaan gedurende enige tijd ;-).
Paul,
Overstappen op potplanten is geen eenvoudige optie. Perkgoed kun je nog op de grond in een oude kas telen. Een kale groentekas ombouwen naar een potplantenkas loont nauwelijks of niet. De mechanisatie rond de teelt van potplanten vergt een veelvoud van de groenteteelt. Dat geld hebben de groentetelers niet.