Robert-Jeroen Vriesendorp mijmert niet na bij de laatste tomaten aan zijn planten. Hij gaat er mee aan slag. Je kunt namelijk ook met onrijpe tomaten allerlei lekkers maken. Te veel voor één aflevering, deel II volgt later deze week.
Begin dit jaar waren het nog sprietjes met iele blaadjes, in kartonnen bekers op de vensterbank. In enkele maanden groeiden ze uit tot forse struiken en de hele zomer hebben we van de vruchten genoten. Vrolijk gele, dieprode en roestbruine tomaten, vers uit eigen tuin, tientallen recepten hebben we geprobeerd. Maar nu zijn de planten zieke patiënten, bleek en uitgeput, ze zullen de winter niet overleven. Aan de takken hangen nog verscheidene trossen vruchten, maar ze zullen waarschijnlijk niet meer rijp worden. Wat nu te doen?
Onrijpe tomaten zijn te hard om elkaar uit protest mee te bekogelen. Zonder verdere bewerking zijn ze wel eetbaar, maar niet heel lekker. Ze zijn wrang en missen de volle smaak die tomaten zo lekker maken. Vaak rijpen ze op de schaal tussen andere vruchten nog wel na, maar zijn missen ook dan de smaak van aan de struik gerijpte tomaten. Dat betekent echter niet dat je ze dan maar weg moet gooien, want met een beetje werk kun je ook van onrijpe tomaten iets heel lekkers maken.
Gebakken groene tomaten
Niet alleen een boek en filmtitel, maar ook een klassieker uit de Amerikaanse keuken. In het standaard recept worden de tomaten in schijven gesneden, door een beslagje van bloem en ei gehaald en gefrituurd. Thuis maak ik het mij nog makkelijker.
Ingrediënten
- 4 Onrijpe tomaten
- 1 Ei
- Tabasco
- Worcestershire sauce
- zout
- Bloem, semolina, of maïsmeel
- (Panko) broodkruimels (of evt. maïsgries)
- (Olijf)olie
Bereiding
Zet een pan met dikke bodem op het vuur en laat deze op een middelhoog vuur voorverwarmen.
Snij de onrijpe tomaten in schijven en verwijder eventuele lelijke plekken. Bestuif deze dan aan beide zijden met bloem. Klop het eitje los met (naar smaak) een paar druppels Tabasco en een paar druppels Worcestershire sauce.
Controleer of de pan warm genoeg is, draai het vuur dan hoger en giet er ca. 2 el olie in. Doop dan de schijven tomaten eerst in het los geklopte ei, haal ze vervolgens door de broodkruimels en leg ze meteen in de hete olie in de pan. Werk op deze manier snel verder en vul de pan niet verder dan het bedekken van de bodem. Laat de tomatenschijven bruinen, voeg zo nodig nog olie toe en keer de gepaneerde schijfjes tomaat regelmatig om.
Als de tomaten aan beide zijden goudbruin zijn, draai het vuur dan lager en laat de gebakken tomaten langzaam verder garen tot deze knapperig van buiten en net zacht van binnen zijn.
Serveer warm met Tabasco of een andere pepersaus (bijv. sriracha). Door de combinatie van knapperig, zuur en enigszins spicy zijn de gebakken groene tomaten een lekkere snack bij de drankje in een nazomers zonnetje. Een koel glas bockbier past er prima bij.
Chutney van groene tomaten
Deze chutney is heerlijk bij goed gerijpte harde kazen, bij paté en koud vlees. De chutney is ook prima als vervanger voor ketchup en niet te versmaden bij gebakken aardappels. Het is eigenlijk zelfs lekker om gewoon zo te eten, als eenvoudig beleg op een geroosterde boterham.
Ingrediënten
- 6 Uien
- 3 Laurierblaadjes
- 1 Kaneelstokje
- 2 Kruidnagels
- 1 Steranijs
- 600g Groene (onrijpe) tomaten
- 1 Citroen (zie opmerking)
- 2 tl Zwarte en/of gele mosterdzaad (of grove mosterd)
- 180g (Witte) wijnazijn
- 150g Suiker
Bereiding
Snipper de uitjes en zet deze in een pan op een laag vuur, met een paar eetlepels water, de laurierblaadjes, het kaneelstokje, de kruidnagels en steranijs. Voeg, als het water verdampt is enkele theelepels olijfolie toe en doe het deksel op de pan. Door het vuur heel laag te houden krijg je krijgt de mooiste smaak, maar kan het een half uurtje of langer duren. Als de uien een goudbruine kleur hebben kun je de kruiden verwijderen.
Snij intussen de groene tomaten. Snijd de citroen in vieren, verwijder de pitten en pers het sap boven de pan uit. Voeg de stukken tomaat en citroen met de azijn en het mosterdzaad toe aan de gekaramelliseerde uien. Breng dit alles aan de kook, los de suiker op en laat het op een laag vuur zonder deksel sudderen tot het mengsel ingedikt is (ca. 30 minuten). Verwijder dan de stukken citroen uit de pan.
Schep tenslotte de chutney in gesteriliseerde potten en sluit deze af met een deksel. Zet de potten op een koele donkere plaats weg en geef de chutney minstens een maand om op smaak te komen.
Opmerking: ik gebruik in dit recept een citroen, zowel voor de smaak, als voor de pectine die zorgt dat de chutney een steviger consistentie krijgt. Je kunt de citroen eventueel vervangen door een appel (bijv. Boskoop, Bramley, of Granny Smith).
Fotocredits: Robert-Jeroen Vriesendorp
Dit artikel afdrukken
Onrijpe tomaten zijn te hard om elkaar uit protest mee te bekogelen. Zonder verdere bewerking zijn ze wel eetbaar, maar niet heel lekker. Ze zijn wrang en missen de volle smaak die tomaten zo lekker maken. Vaak rijpen ze op de schaal tussen andere vruchten nog wel na, maar zijn missen ook dan de smaak van aan de struik gerijpte tomaten. Dat betekent echter niet dat je ze dan maar weg moet gooien, want met een beetje werk kun je ook van onrijpe tomaten iets heel lekkers maken.
Gebakken groene tomaten
Niet alleen een boek en filmtitel, maar ook een klassieker uit de Amerikaanse keuken. In het standaard recept worden de tomaten in schijven gesneden, door een beslagje van bloem en ei gehaald en gefrituurd. Thuis maak ik het mij nog makkelijker.
Ingrediënten
- 4 Onrijpe tomaten
- 1 Ei
- Tabasco
- Worcestershire sauce
- zout
- Bloem, semolina, of maïsmeel
- (Panko) broodkruimels (of evt. maïsgries)
- (Olijf)olie
Bereiding
Zet een pan met dikke bodem op het vuur en laat deze op een middelhoog vuur voorverwarmen.
Snij de onrijpe tomaten in schijven en verwijder eventuele lelijke plekken. Bestuif deze dan aan beide zijden met bloem. Klop het eitje los met (naar smaak) een paar druppels Tabasco en een paar druppels Worcestershire sauce.
Controleer of de pan warm genoeg is, draai het vuur dan hoger en giet er ca. 2 el olie in. Doop dan de schijven tomaten eerst in het los geklopte ei, haal ze vervolgens door de broodkruimels en leg ze meteen in de hete olie in de pan. Werk op deze manier snel verder en vul de pan niet verder dan het bedekken van de bodem. Laat de tomatenschijven bruinen, voeg zo nodig nog olie toe en keer de gepaneerde schijfjes tomaat regelmatig om.
Als de tomaten aan beide zijden goudbruin zijn, draai het vuur dan lager en laat de gebakken tomaten langzaam verder garen tot deze knapperig van buiten en net zacht van binnen zijn.
Serveer warm met Tabasco of een andere pepersaus (bijv. sriracha). Door de combinatie van knapperig, zuur en enigszins spicy zijn de gebakken groene tomaten een lekkere snack bij de drankje in een nazomers zonnetje. Een koel glas bockbier past er prima bij.
Chutney van groene tomaten
Deze chutney is heerlijk bij goed gerijpte harde kazen, bij paté en koud vlees. De chutney is ook prima als vervanger voor ketchup en niet te versmaden bij gebakken aardappels. Het is eigenlijk zelfs lekker om gewoon zo te eten, als eenvoudig beleg op een geroosterde boterham.
Ingrediënten
- 6 Uien
- 3 Laurierblaadjes
- 1 Kaneelstokje
- 2 Kruidnagels
- 1 Steranijs
- 600g Groene (onrijpe) tomaten
- 1 Citroen (zie opmerking)
- 2 tl Zwarte en/of gele mosterdzaad (of grove mosterd)
- 180g (Witte) wijnazijn
- 150g Suiker
Bereiding
Snipper de uitjes en zet deze in een pan op een laag vuur, met een paar eetlepels water, de laurierblaadjes, het kaneelstokje, de kruidnagels en steranijs. Voeg, als het water verdampt is enkele theelepels olijfolie toe en doe het deksel op de pan. Door het vuur heel laag te houden krijg je krijgt de mooiste smaak, maar kan het een half uurtje of langer duren. Als de uien een goudbruine kleur hebben kun je de kruiden verwijderen.
Snij intussen de groene tomaten. Snijd de citroen in vieren, verwijder de pitten en pers het sap boven de pan uit. Voeg de stukken tomaat en citroen met de azijn en het mosterdzaad toe aan de gekaramelliseerde uien. Breng dit alles aan de kook, los de suiker op en laat het op een laag vuur zonder deksel sudderen tot het mengsel ingedikt is (ca. 30 minuten). Verwijder dan de stukken citroen uit de pan.
Schep tenslotte de chutney in gesteriliseerde potten en sluit deze af met een deksel. Zet de potten op een koele donkere plaats weg en geef de chutney minstens een maand om op smaak te komen.
Opmerking: ik gebruik in dit recept een citroen, zowel voor de smaak, als voor de pectine die zorgt dat de chutney een steviger consistentie krijgt. Je kunt de citroen eventueel vervangen door een appel (bijv. Boskoop, Bramley, of Granny Smith).
Fotocredits: Robert-Jeroen Vriesendorp
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Ik heb altijd geleerd dat groene tomaten giftig zijn. Wikipedia heeft het over tomatine. Weet iemand hier meer over dan het internet mij kan vertellen? Iemand ervaring met de buikkrampen en het troebele zicht waar ik over lees?
Tomaten zijn van de nachtschadefamilie en enige toxiciteit van de plantdelen en mogelijk van de onrijpe vruchten is dus te verwachten. De Nederlandse Wikipedia suggereert min of meer dat wie onrijpe tomaten eet een serieus risico op vergiftigingsverschijnselen loopt. Het is aardig dat eens te vergelijken met de artikelen over solanine en tomatine in onrijpe tomaten in de Engelse, Franse en Duitse Wikipedia. In die artikelen is het standpunt over de giftigheid van groene tomaten wat genuanceerder.
Via een externe link op de Engelstalige wikipedia kwam ik overigens op dit interessante artikel van Harold McGee. Daarin wordt gesteld dat tomaten inderdaad flinke hoeveelheden tomatine bevatten, maar dat dit een relatief onschuldige stof is (sterker nog, het zou zelfs je LDL verlagen). Over de bladeren van tomatenplant schijft McGee verder nog dat er erg weinig bewijs is voor de giftigheid daarvan. Na lezing van het artikel kom ik in de verleiding een volgende keer een paar blaadjes van mijn tomatenstruiken te plukken en in de chutney te verwerken.
Overigens heb ik gisteren toevallig een flinke schaal met tomaten gebakken en die in mijn eentje geleegd (ze zijn echt verslavend lekker). Ik schat dat ik zo'n 400g tomaten gegeten heb en rekenend met de ca. 0,9mg à 55mg tomatine per 100g tomaat (artikel Franse wiki) zou ik tussen de 360mg en 22g tomatine geconsumeerd hebben. Volgens het artikel op de Nederlandse Wikipedia zou ik dit dus eigenlijk niet meer kunnen schrijven...
Kijk, dat zijn inzichten. Had ook niet verwacht dat deze post een onrechtstreekse terroristische vergiftigingsaanslag op de lezers van Foodlog zou zijn. Of ik nou direct 400 gram rijpe tomaten naar binnen ga werken, weet ik nog niet zo net, maar het lijken me mooie recepten.
Aardappels bevatten solanine en zijn ook giftig.
Maar wat wat gebeurt er als je ze kookt of zonder water gaart?
Als je rauwe aardappels in de soep mee laat koken waar blijft de solanine dan?
Bedankt voor dit recept Robert.
Narijpen van groene tomaten gaat alleen niet altijd goed. Ook de meestal halfrijpe rode tomaten van de supermarkt zijn na een week vaak nog net zo hard. Sterker nog, onze groenteboer adverteert met "extra harde tomaten" alsof het een trend is. Als halfrijpe tomaten bij minder dan 12 C bewaard worden, dan zijn zijn ze al bijna niet meer rijp te krijgen. Ook te hoge temperaturen geven problemen.
In Juli had ik een heleboel trossen halfrijpe en groene cherry tomaten uit de tuin meegenomen naar Zuid-Frankrijk. Een deel in ondiepe doosjes schuin in de richting van de zon opgesteld; een ander deel buiten in de schaduw. Het deel dat in de felle zon lag, heb ik na enkele dagen weg moeten gooien omdat ze, hoewel nog onrijp, zacht en waterig werden alsof ze in de magnetron waren geweest. De overige werden bijna allemaal rijp op de kleintjes na, die als rozijnen verschrompelden. Een klein deel dat nog erg onrijp was had ik in de tuin weggegooid. Ook deze werden na enkele weken rood maar hadden minder smaak.