Kort 16 dec in de Media

Dit jaar daalt het reële inkomen van landbouwers in de Europese Unie met gemiddeld 4,3% ten opzichte van 2014. De moeilijke omstandigheden in de zuivel- en de varkenssector schemeren door in de cijfers van Eurostat, meldt Vilt.

De ontwikkelingen in de verschillende lidstaten lopen sterk uiteen. Er zijn 15 lidstaten waar het agrarisch inkomen in 2015 lager uitkomt dan vorig jaar en 13 waar het hoger is. In Nederland zal de inkomensdaling naar verwachting net onder de 5% uitkomen. De Duitse landbouw krijgt een grote klap met een daling van ruim 37%. Boeren in Kroatië, Letland en Griekenland doen het volgens de Eurostatcijfers goed in 2015.

Over de laatste vijf jaar genomen (2010-2015) daalt het agrarisch inkomen in Nederland met 11,8%. Daarmee doen de Nederlandse boeren het beter dan hun Belgische en Duitse collega's die respectievelijk 27,2% en 35,3% van hun inkomen zagen verdampen. Binnen de EU ging het in deze periode het slechtst in Finland (-53,7%), Duitsland (-35,3%) en Roemenië (-34,7%). Aan de andere kant van het spectrum nam het gemiddeld agrarisch inkomen in Italië (+26,1%), Tsjechië (+21.6) en Bulgarije (+17,4%) het meest toe in 2010-2015. Gemiddeld daalde het boereninkomen in de hele EU met 5,7%, meldt Eurostat.

Vandaag maakte ook het Nederlandse LEI de inkomens van boeren in Nederland bekend. Varkenshouders en met name zeugenhouders (een negatief inkomen van -€75.000) blijken met een dramatische inkomensval te maken te hebben. De tuinbouw krabbelt er weer op en verdient weer geld. Toch zitten beide sectoren als geheel in de ziekenboeg van Rabobank, zegt directeur Food & Agri van de bank Ruud Huirne opBoerderij.

Yasmine Motarjemi klaagt voor de Zwitserse rechter haar voormalige werkgever Nestlé aan. Volgens haar heeft het voedselconcern haar 'weggepest' omdat ze te kritisch was op het voedselveiligheidsbeleid. Vandaag verschijnt zelfs topman Paul Bulcke voor de rechter. In een interview in De Volkskrant doet Motarjemi een boekje open over de door haar geconstateerde veiligheidsproblemen. "Niet dat er bij Nestlé meer van dat soort problemen waren dan bij een bedrijf als Unilever, maar het gaat mij om de manier waarop de leiding ermee omging. Daar zit iets structureel verkeerd", zegt ze.

Motarjemi stelt dat haar functie feitelijk een wassen neus was en dat ze er vooral voor de bühne zat. "Ik merkte steeds vaker dat er bij een incident standaard werd gevraagd: wordt dit een massaschandaal of komen we er wel mee weg? In het tweede geval deed de bedrijfstop niets, hoe ernstig het probleem ook was. Dan wogen de kosten van een terugroepactie en de slechte publiciteit blijkbaar zwaarder dan potentiële gevaren voor de consument". Volgens Motarjemi waren zelfs bonussen van managers gekoppeld aan het aantal terugroepacties.

Na een 10-jarig dienstverband werd Motarjemi in 2010 ontslagen. Daarmee kwam volgens haar een einde aan een aantal jaren waarin ze stelselmatig genegeerd werd door haar meerderen. Behalve erkenning van het feit dat het ontslag onterecht was, eist Motarjemi een schadevergoeding van 2 miljoen euro. Nestlé ziet de zaak anders. "We willen benadrukken dat het in deze kwestie niet gaat over voedselveiligheid maar om een arbeidsrechtzaak van een medewerkster tegen haar vroegere werkgever". Om daar aan toe te voegen: "Wat mevrouw Motarjemi stelt ten aanzien van de kwaliteit van onze producten is volledig ongegrond. De veiligheid en kwaliteit van onze producten hebben voor ons de hoogste prioriteit en wij tolereren op dit gebied geen fouten."

Het broodje hamburger van de deli2go is straks gemaakt van Limburgs natuurvlees. Ook de andere broodjes die je bij Shell tankstations kunt kopen, zijn voortaan belegd met hoogwaardige en verantwoorde vleeswaren van lokale boeren. Deli2go, het huismerk voor verse etenswaren van Shell, kiest voor 'lekkere producten van dichtbij met een goed verhaal'.

Door rechtstreeks met boeren samen te werken kan Deli2go er zeker van zijn dat de vleeswaren gemaakt worden van dieren die onder andere meer leefruimte en beter voedsel krijgen. Daarnaast moet de samenwerking er voor zorgen dat er zo efficiënt mogelijk met de producten om wordt gegaan en restproducten tot een minimum beperkt worden. "Het idee van onze benadering is eigenlijk heel simpel. We nemen vleeswaren niet meer af bij leveranciers, maar bepalen in nauw overleg met lokale boeren, verwerkers en distributeurs van vleeswaren welke producten het beste passen in ons vernieuwde assortiment. Op deze manier behouden wij de regie en kunnen we ervoor zorgen dat de producten aan onze voorwaarden voldoen”, zegt Machteld de Haan, General Manager Retail BeNeLux & France bij Shell.

Het rundvlees op de deli2go-broodjes komt voortaan bij Crole Natuurrund vandaan, het varkensvlees van Krull-varkens en het kippenvlees is van Gildehoen.

België voert per 1 januari een suikertaks in. Volgens politici en branchevertegenwoordigers is die taks geen gezondheidsmaatregel, maar een vermomde belastingheffing waarmee de regering 50 miljoen euro binnen wil halen. De Belgische Raad van State, het hoogste rechtscollega van het land, deelt die bedenkingen.

Het is de Raad van Staat "niet duidelijk wat, gelet op de gezondheidsdoelstelling, het gehanteerde criterium is en of de ontworpen maatregelen pertinent zijn om het gestelde doel te bereiken." Dat komt doordat de taks ook van toepassing zal zijn op light-frisdranken en frisdranken zonder suiker. De Raad van State schrijft: "Het gegeven of de alcoholvrije drank suiker bevat, lijkt niet decisief te zijn."

Minister van Gezondheid Maggi De Block hamert op het belang van de suikertaks om gezondheidsredenen. "We hebben frisdranken gekozen omdat die ongezond zijn, doordat ze veel suiker bevatten. Belgen drinken er ook ontzettend veel van. Met 124 liter per persoon per jaar staan we op nummer 2 in de EU, na Duitsland." Volgens het verantwoordelijke ministerie zou het onmogelijk zijn op korte termijn onderscheid te maken tussen de verschillende categorieën frisdrank.

Het advies van de Raad van State is overigens niet bindend.

De afgelopen jaren is er een 'exceptionele verschuiving' opgetreden in de sportvoedingsmarkt. Sportvoedingsproducten vonden voorheen vooral aftrek bij topsporters en body-builders. De laatste jaren hebben steeds meer jonge stadsbewoners sportvoeding ontdekt. Voor producenten is dit een uitdaging, omdat de nieuwe consumentengroep niet alleen producten wil die gezondheidsvoordelen bieden. Ze willen ook dat ze lekker smaken, schrijft NutraIngredients.
De sector investeert daarom in productontwikkeling om deze nieuwe afnemers tegemoet te komen.

In 2014 hadden sportdranken zoals Gatorade en AA het grootste aandeel binnen de sportvoedingsmarkt, die wereldwijd een waarde vertegenwoordigde van €22,5 miljard en met 8,3% per jaar groeit. De sportvoedingsmarkt omvat naast sportdranken ook sportvoeding zoals weipoeder en eiwitrepen en voedingssupplementen voor spieropbouw, gewichtstoename en een hogere metabolisme. Marktonderzoeksbureau P&S Market Research verwacht dat in de komende 5 jaar sportvoeding, de groei van sportdranken gaat inhalen en sneller zal groeien dan de markt als geheel.

Dat ontdekte Frans Folkvord, gedragswetenschapper aan de Radboud Universiteit. Tweederde van de kinderen in de basisschoolleeftijd spelen minstens eens per week een spelletje op internet dat gemaakt is om een merk onder de aandacht te brengen. Die reclames gaan meestal over snacks en snoep.

Folkvord onderzocht voor zijn promotie-onderzoek de effecten van verstopte online voedselreclame op het snoepgedrag van zo'n 1.000 kinderen. Na een spelletje met snoepreclame aten de kinderen 72 calorieën meer dan na een spelletje met speelgoedreclame. Bij reclame over fruit werd er na het spelletje ook meer gesnoept. De kinderen die de spelletjes speelden hadden zelf niet door dat het reclame was, zelfs niet als er duidelijk merknamen of -logo's in beeld kwamen.

Folkvord pleit voor een fundamentele discussie op Europees niveau om voedselreclames voor kinderen te verbieden Vorige week verscheen een review-studie waaraan Folkvord als co-auteur meewerkte. Daaruit zou blijken dat de beloften van fabrikanten om minder reclame voor kinderen te maken, weinig om het lijf hebben. Op 13 januari 2016 promoveert Folkvord op dit onderwerp.

De Chinese zakenman Edward Zhu bezocht ons land om te spreken met zakenlieden in de Nederlandse agribusiness. Het meest onder de indruk was hij echter van supermarkttopman Dick Boer (Ahold). Dat schrijft Boerderij.

Zhu, die samen met voormalig WUR-voorzitter Aalt Dijkhuizen in China het Holland Center heeft opgezet, blijkt toekomst te zien in een breed assortiment gezonde en hoogkwalitatieve voeding. Zhu: "We kijken we naar een breed spectrum aan mogelijkheden. Bijvoorbeeld naar de sterke tomatensector in Nederland, maar Nederland is ook sterk in de aardappelveredeling, varkensvlees en zuivel. We zouden graag wat ik een centrale keuken zou willen noemen, kopen. Een bedrijf dat deels produceert voor de export naar China." Zhu geeft voorts aan niet met FrieslandCampina te willen concurreren bij de export van melkpoeder. Hij wil juist verse melk naar China kunnen exporteren, ook al is dat logistiek een uitdaging.

In het interview toont Zhu zich een bemiddelaar tussen Nederlandse bedrijven en Chinese zakenpartners die zich als haaien kunnen opstellen. "Het is een enorm land en er is een snel groeiende groep stedelingen met geld in hun zakken en de mindset voor gezonde, hoogkwalitatieve voeding. Je moet alleen weten hoe de risico's te beperken. Daar is het Holland Center ook voor", zegt Zhu.

Noord-Brabant mag in het kader van de Crisis en Herstelwet eigen provinciale regels opleggen aan bestemmingsplannen vanuit de zorg voor een veilige en gezonde fysieke leefomgeving en een goede omgevingskwaliteit.

De provincie mag daarom specifieke aanvullende eisen stellen aan ontwikkelingsplannen voor veehouderijbedrijven. Dat meldt staatssecretaris Martijn van Dam (Economische Zaken) in een kabinetsreactie op het beleid van Noord-Brabant om extra eisen te stellen via de Brabantse Zorgvuldigheidsscore (BZV).

Afgelopen januari oordeelde de Raad van State dat gemeenten niet mogen eisen dat boerenbedrijven aan de BZV moeten voldoen, omdat die ook niet-ruimtelijk relevante aspecten meetelt, zoals bijvoorbeeld energieverbruik. Van Dam schrijft dan ook: "In het algemeen geldt dat gemeenten en provincies binnen het kader van de Wet ruimtelijke ordening geen regels mogen opleggen aan bijvoorbeeld landbouwbedrijven die niet ruimtelijk relevant zijn. Voor Noord-Brabant geldt inmiddels een ander wettelijk regime, op grond van de Crisis- en herstelwet." Volgens hem biedt de Verordening Ruimte een basis om in Noord-Brabant de Maatlat duurzame veehouderij en de BZV in het ruimtelijk beleid toe te passen.

Landbouwjurist Franca Damen liet in een tweet weten te twijfelen aan de juistheid van de kabinetsvisie.

Van Dam over de "Brabantwet" voor de #veehouderij https://t.co/GpoaRWy7b3 - of hij gelijk heeft, zal wrs later uit uitspraak RvS blijken..

— Franca Damen (@FrancaDamen) December 14, 2015