Het Europese aanbevelingsbeleid voor foliumzuur kost duizenden gezonde levens. Niet-Europese landen die voeding wel verrijken geven het goede voorbeeld. Dat schrijft ScienceDaily.

Spina bifida, het 'open ruggetje'
Onderzoekers van de Deense Aarhus Universitet stelden vast dat jaarlijks 5.000 foetussen in Europa worden getroffen door spina bifida en andere ernstige defecten aan het centrale zenuwstelsel. Spina bifida is een ziekte die ontstaat tijdens de eerste vier weken van de zwangerschap. De ziekte leidt tot een open ruggenmerg of misvorming van de hersenen als gevolg van misvormde wervels. Oorzaken zijn: erfelijke factoren, roken, overgewicht bij de moeder en een tekort aan foliumzuur. De enige oplossing bij een pasgeboren baby met spina bifida is het uitvoeren van een reeks operaties. Zelfs na de operaties is de kans groot dat het kind gehandicapt is of, in het meest ernstige geval, overlijdt. Zeventig procent van de moeders besluit dan ook de zwangerschap na een tijdige diagnose te onderbreken.

Volgens het Deense onderzoek kan Europa minstens de helft van de 5.000 gevallen voorkomen door toevoeging van de vitamine foliumzuur aan basisvoedingsmiddelen, zoals nu al gebeurt in 70 niet-Europese landen
Voedselverrijking
Volgens het Deense onderzoek kan Europa minstens de helft van de 5.000 gevallen voorkomen door toevoeging van de vitamine foliumzuur aan basisvoedingsmiddelen, zoals nu al gebeurt in 70 niet-Europese landen. Foliumzuur speelt een belangrijke rol bij de vorming van de wervels van de foetus in de baarmoeder. Landen als de Verenigde Staten, Canada en Australië voorkomen met de maatregel al jaren ernstige foetale afwijkingen. Het huidige Europese beleid is gericht op een vrijwillige inname van foliumzuur supplementen: het advies voor vrouwen is deze te gaan innemen wanneer ze een zwangerschap hebben gepland.

Prijs Europees beleid
"Europese vrouwen hebben een concentratie foliumzuur in het bloed die slechts op de helft van het door de WHO aanbevolen niveau ligt. Er is geen twijfel over mogelijk dat een nieuw beleid gericht op voedselverrijking de concentratie zou verhogen. Dit zou een aanzienlijk percentage van de spina bifida en sterftegevallen in veel Europese landen kunnen voorkomen", zegt buitengewoon hoogleraar Rima Obeid van het Aarhus Institute of Advanced Studies. Zij voerde de studie samen met onderzoekers uit Duitsland, Zwitserland en de Verenigde Staten uit.

Voor de studie keken de onderzoekers naar negen miljoen geregistreerde geboortes in Europa over een periode van 11 jaar. Per 10.000 geboorten vonden ze gemiddeld 9,17 gevallen met afwijkingen van de hersenen en het ruggenmerg. De getallen zijn hoger in Noord-Europese landen, zoals Scandinavië, Nederland en Duitsland, dan in zuidelijke landen.

Duitsland telt het grootste aantal geboorten per jaar in Europa. Het land zou met een foliumzuurverrijking van voedsel jaarlijks 441 gevallen van deze aangeboren afwijkingen kunnen voorkomen. Dat zou een besparing van 33 miljoen euro aan medische kosten betekenen in één jaar. De studie toont aan dat het huidige Europese beleid niet alleen tot leed, maar ook tot financiële lasten leidt.

Afwachtend door veiligheid
Europese beleidsmakers waren terughoudend als gevolg van de angst voor bijwerkingen. Echter, er is geen bewijs voor schadelijke bijwerkingen, zelfs in de landen die de maatregel 15 jaar geleden introduceerden. “Het is aangetoond dat voedsel verrijken met een kleine hoeveelheid foliumzuur veilig is voor de bevolking, ook zijn er geen bijwerkingen voor andere bevolkingsgroepen zoals mannen. Het is de goedkoopste manier om elke vrouw te bereiken vóór de zwangerschap en kindersterfte en het risico van ziekte te verminderen. Voedselverrijking met foliumzuur is dus niet alleen effectief maar ook veilig. De invoering van een dergelijke maatregel zou wel de samenwerking tussen beleidsmakers, belanghebbenden, onderzoekers en professionals in de gezondheidszorg, en monitoring van de invoering per land vereisen", legt Rima Obeid uit.

Uiteraard is voorzichtigheid, zeker na incidenten als het softenonschandaal, gewenst. Maar helaas heeft 11 jaar voorzichtigheid ook zijn tol in de vorm van ruim 50.000 open rug babies geëist.

De onderzoeksresultaten van wetenschappers van de Aarhus Universitet zijn onlangs gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Birth Defects Research.

Fotocredits: 'Santi con Oxígeno', Pablo Contreras
Dit artikel afdrukken