De Rode Hoed debatserie It's the food, stupid! trok gisteren het land in. De Braziliaanse hoogleraar bodemkunde Irene Cardoso en de Nederlandse stadsboer Tom Saat zorgden voor een volle collegezaal aan de Wageningse universiteit. Alexis de Roode doet verslag.
De collegezaal was propvol, gisteravond in Wageningen, maar één professor en drie ex-professoren vormden de wat magere wetenschappelijke opkomst bij "It's the food, stupid!". Thema van de avond: De meerwaarde van agro-ecologie. Tom Saat, stadsboer in Almere sinds 1996, vertelde over zijn multifunctionele bedrijf en toonde fraaie foto's van zijn Marchigiana koeien in een naburig bos. Het vuurwerk kwam echter van Irene Cardoso, professor bodemkunde aan de Universiteit van Viçosa en vice-voorzitter van de Braziliaanse Agro-Ecologie Associatie. Na haar verhaal over agro-forestry in Brazilië richtte ze haar pijlen op Nederland. Ze legde uit dat 46% van alle soja die in de Braziliaanse Cerrado geproduceerd wordt, naar Nederland gaat. Hiermee worden onze koeien gevoed, en de kaas die dit oplevert komt weer in Braziliaanse supermarkten terecht, terwijl de eigen Braziliaanse rauwmelkse kazen niet verkocht mogen worden. Ook 80% van het sinaasappelsap gaat naar Nederland en België. Kortom: "Jullie Nederlanders eten onze Cerrado en drinken ons Atlantische Woud op." En: "Wij hebben geen sojabonen nodig. Jullie hebben ze nodig." Cardoso riep de Nederlandse agro-ecologen op om een politieke beweging te vormen.
Het fundamentele fosfaatprobleem kwam in het verhaal van beide sprekers kort voorbij. Twee weken geleden, in de vorige debatavond, merkte hoogleraar Lucas Reijnders nog tussen neus en lippen op dat de wereldbevolking op den duur meer dan gehalveerd zal moeten worden om met de huidige fosfaat-voorraden toe te komen. Cardoso wees erop dat de Braziliaanse sojateelt sterk afhankelijk is van fosfaatimport uit Marokko. Tom Saat stelde echter dat de agro-ecologische praktijk het fosforprobleem omzeilt. Op zijn bedrijf krijgt hij elk jaar, na de bodemkundige metingen, het advies om meer fosfor toe te voegen aan de grond, maar hij doet dit nooit: want zijn teeltwijze resulteert elk jaar in een beetje nieuwe bodemvorming van onderaf, en dit levert (samen met de mest van zijn koeien) genoeg fosfor op voor een goede oogst.
Vragen kwamen van studenten uit o.a. de VS, Peru, Vietnam en Afrika, bijvoorbeeld over de rol van Europese subsidies in de voedselproductie. Tom Saat was er duidelijk over: van hem mogen ze afgeschaft worden, liever vandaag dan morgen. Want de subsidies zorgen er vooral voor dat de grondprijzen worden opgeblazen.
Samuel Levie, o.a. oprichter van de Youth Food Movement, meldt dat het debat deze keer veel meer Twitter-reacties opleverde dan de vorig keer, toen de inhoud nogal technisch was. Hij vraagt zich af: wie gaat de harde cijfers boven tafel halen, die de effecten van bodemveranderingen op de lange termijn voor de voedselzekerheid duidelijk maken?
Cardoso: "De langetermijneffecten van bodemverarming en bodemherstel zijn prima te onderzoeken en becijferen, maar er zijn eenvoudigweg te weinig wetenschappers die in de agro-ecologische richting werken. Een gevolg van de huidige machtsverhoudingen."
Suprabha Seshan, specialist in plant conservation bij een Indiase NGO: "Ik vond Irene Cardoso fantastisch. Machtspolitiek speelt nu een enorm grote rol bij de zogenaamde vraag hoe de wereld gevoed moet worden. Men moet de juiste vragen stellen. Ik kom zelf uit een afgelegen, landelijk gebied in India en heb met eigen ogen gezien hoe de onafhankelijkheid en de culturele basis van de mensen daar systematisch is afgebroken met agro-industrieel beleid, in de naam van ontwikkeling."
Myrthe Lanting, studente aan de VU: "De afwezigheid van professoren bij dit debat maakt duidelijk dat er een grote kloof is tussen de wetenschap en de agro-ecologische praktijk. Daar maak ik me een beetje boos om."
Sebastiaan Aalst, adviseur bij Food Cabinet, vond de fundamentele vragen die Cardoso stelde interessant: "In het huidige debat is de aanname altijd dat we moeten gaan verduurzamen vanuit de huidige situatie. Maar Cardoso stelt terecht de vraag of we als Nederland überhaupt wel zoveel moeten willen produceren. Wat zou er gebeuren als je die inspanningen ombuigt in een andere richting? Ik vraag me af of daar wel eens onderzoek naar gedaan is."
Het volgende debat vindt plaats op dinsdag 2 april in de HAS, Onderwijsboulevard 221 in Den Bosch. Thema: "Landbouw en volksgezondheid: risico’s en kansen ."
Hier vindt u een uitgebreider verslag van de avond.
Fotocredits: Alexis de Roode
Dit artikel afdrukken
Het fundamentele fosfaatprobleem kwam in het verhaal van beide sprekers kort voorbij. Twee weken geleden, in de vorige debatavond, merkte hoogleraar Lucas Reijnders nog tussen neus en lippen op dat de wereldbevolking op den duur meer dan gehalveerd zal moeten worden om met de huidige fosfaat-voorraden toe te komen. Cardoso wees erop dat de Braziliaanse sojateelt sterk afhankelijk is van fosfaatimport uit Marokko. Tom Saat stelde echter dat de agro-ecologische praktijk het fosforprobleem omzeilt. Op zijn bedrijf krijgt hij elk jaar, na de bodemkundige metingen, het advies om meer fosfor toe te voegen aan de grond, maar hij doet dit nooit: want zijn teeltwijze resulteert elk jaar in een beetje nieuwe bodemvorming van onderaf, en dit levert (samen met de mest van zijn koeien) genoeg fosfor op voor een goede oogst.
Vragen kwamen van studenten uit o.a. de VS, Peru, Vietnam en Afrika, bijvoorbeeld over de rol van Europese subsidies in de voedselproductie. Tom Saat was er duidelijk over: van hem mogen ze afgeschaft worden, liever vandaag dan morgen. Want de subsidies zorgen er vooral voor dat de grondprijzen worden opgeblazen.
Samuel Levie, o.a. oprichter van de Youth Food Movement, meldt dat het debat deze keer veel meer Twitter-reacties opleverde dan de vorig keer, toen de inhoud nogal technisch was. Hij vraagt zich af: wie gaat de harde cijfers boven tafel halen, die de effecten van bodemveranderingen op de lange termijn voor de voedselzekerheid duidelijk maken?
Cardoso: "De langetermijneffecten van bodemverarming en bodemherstel zijn prima te onderzoeken en becijferen, maar er zijn eenvoudigweg te weinig wetenschappers die in de agro-ecologische richting werken. Een gevolg van de huidige machtsverhoudingen."
Suprabha Seshan, specialist in plant conservation bij een Indiase NGO: "Ik vond Irene Cardoso fantastisch. Machtspolitiek speelt nu een enorm grote rol bij de zogenaamde vraag hoe de wereld gevoed moet worden. Men moet de juiste vragen stellen. Ik kom zelf uit een afgelegen, landelijk gebied in India en heb met eigen ogen gezien hoe de onafhankelijkheid en de culturele basis van de mensen daar systematisch is afgebroken met agro-industrieel beleid, in de naam van ontwikkeling."
Myrthe Lanting, studente aan de VU: "De afwezigheid van professoren bij dit debat maakt duidelijk dat er een grote kloof is tussen de wetenschap en de agro-ecologische praktijk. Daar maak ik me een beetje boos om."
Sebastiaan Aalst, adviseur bij Food Cabinet, vond de fundamentele vragen die Cardoso stelde interessant: "In het huidige debat is de aanname altijd dat we moeten gaan verduurzamen vanuit de huidige situatie. Maar Cardoso stelt terecht de vraag of we als Nederland überhaupt wel zoveel moeten willen produceren. Wat zou er gebeuren als je die inspanningen ombuigt in een andere richting? Ik vraag me af of daar wel eens onderzoek naar gedaan is."
Het volgende debat vindt plaats op dinsdag 2 april in de HAS, Onderwijsboulevard 221 in Den Bosch. Thema: "Landbouw en volksgezondheid: risico’s en kansen ."
Hier vindt u een uitgebreider verslag van de avond.
Fotocredits: Alexis de Roode
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 4 juni krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 4 juni krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Een opzwepend verhaal van mevrouw Cardoso, maar ze zou toch moeten weten dat Nederland meerdere zeehavens heeft, beschikt over uitstekende vervoersfaciliteiten per as, spoor en rivier en aldus het grootste deel van die indrukwekkende percentages doorzet naar het achterland. Daarom is Nederland de 2e grootste exporteur van agriproducten in de wereld.
Een WUR medewerker stelde me eergisteren via twitter ook al vragen over die 80% sap. Ik denk dat dit een te hoog cijfer is, maar het is zeker hoger dan 50%. Dat klopt. Het gaat overigens niet om sap, maar om sinaasappelconcentraat (bevroren in drums) en hitte gepasteuriseerd directsap uit zeer grote zeeschepen. Rotterdam - maar vooral Gent - is een grote doorvoer haven. Deze concentraten gaan via het spoor en de vrachtwagen naar Duitsland, Polen, Rusland, etc. Het goedkope sap dat in de supermarkt wordt verkocht noemen wij intern yellow-sugar-water. Toegevoegd vitamine C en veel suiker. Je kan beter koffie of thee drinken. Alleen vers (gepascaliseerd) sap lijkt nog een beetje ergens op.
Direct sap en sinaasappels voor het verse sap komen uit Spanje of Uruguay. Amerika is ook groot in OJ, en opkomend als het gaat om import naar Europa.
Ha Dick, het was wel meer dan opzwepend. Ze kwam met cijfers waaruit bleek dat de boeren die werken met meerdere gewassen gecombineerd met koffieteelt veel hogere opbrengsten halen dan de monoculturen. Uit verhaal Irene en verhaal Tom kwam beide keren sterk naar voren dat alleen optimale interactie met de ecologie ter plekke voorkomt dat je steeds extremere middelen moet inzetten om bodemvruchtbaarheid op peil te houden en ziekten te bestrijden.
Bert, dat neem ik graag aan. Ik vind dat soort teelten op zichzelf al vreselijk boeiend. Waarom dan die economische cijfers zo uit perspectief getrokken?
Bert, je was zeker heel tevreden met die twee dijenkletsers met hun preken voor eigen parochie?
Geen wonder dat grote delen van de WUR zich niet lieten zien. Misschien lazen ze net als ik het boek “Dirt” van de heer David R. Montgomery uit.