Multivitamines, supplementen, superfoods vol antioxidanten: de markt wordt ermee overspoeld en mensen eten ze als snoepjes. Vaak onder het mom van: baat het niet, schaadt het niet, of zelfs: als een beetje goed voor je is, is meer nog beter. Dat klopt niet, zegt de Britse arts Chris van Tulleken (Trust me, I'm a doctor).
De medische wetenschap is op het spoor van vitamines gezet door de gruwelijke verhalen van zeelieden die massaal aan scheurbuik leden. Vitamine C bleek de wonderstof die een einde maakte aan dit eeuwenoude probleem. Linus Pauling, tweevoudig Nobelprijswinnaar, was een buitengewoon groot voorstander van vitamines en mineralen. Met zijn boeken uit de jaren '70 waarin hij stelt dat hoge doses vitamine C effectief zijn in het bestrijden van verkoudheid, kanker, hart- en vaatziekten, infecties en ouderdomsproblemen heeft hij een enorme boost gegeven aan het publieke denken over vitamines. Dat denken is: vitamines zijn goed voor me!
Recente onderzoeken laten zien dat dat niet altijd het geval is. Multivitaminen en hoge doses antioxidanten zijn voor de meeste mensen ongezond en kunnen zelfs de levensverwachting bekorten, zegt Chris van Tulleken in BBC News Health.
Voor hele specifieke groepen is het nemen van vitaminesupplementen zinvol (zie onderaan), maar over het algemeen is het niet nodig. Dankzij uitgekiende marketing hebben voedingsmiddelenfabrikanten en pillenproducenten ons echter zover gekregen dat we denken dat we niet zonder kunnen. Maar mensen in Europa (de Westerse wereld) krijgen in een normale omgeving met hun normale eetgewoonten feitelijk al alle vitaminen, mineralen en nutriënten binnen die het lichaam nodig heeft om te functioneren.
Pauling werd 93
Er zijn echter die gruwelverhalen uit het verleden. En in ontwikkelingslanden lijden kinderen aan vitamine A-tekorten waardoor ze blind worden, of chronische diarree krijgen, of zelfs sterven. Heel veel ontbijtgranen en zuivelproducten bevatten extra vitamines. Linus Pauling nam extra hoge doses en werd er 93 mee.
Het is niet voor niets dat we geloven in het impliciete 'als een beetje goed voor me is, is meer beter'. Dat geloof, in combinatie met de slimme markteting, heeft ertoe geleid dat de supplementenmarkt inmiddels een buitengewoon hoge vlucht heeft genomen.
Bewijs voor het tegengestelde
Recente, 'systematic review papers' (meta-analyses) laten echter een ander beeld zien. Hoge doses vitamines zijn helemaal niet zo goed. "Wij vonden geen bewijs voor primaire of secundaire preventie [voor welke ziekte dan ook] door supplementen met antioxidanten. Beta-caroteen en vitamine E lijken tot een hogere mortaliteit te leiden, mogelijk geldt dat ook voor vitamine A. Antioxidantensupplementen moeten als medicinale producten beschouwd worden en voldoende getest worden voordat ze op de markt gebracht worden", citeert Van Tulleken.
Vitamines, mineralen en antioxidanten zijn krachtige bioactieve componenten. Feitelijk weten we nog veel te weinig van wat ze nu precies doen in ons lichaam, en nog minder van hoe ze elkaar beïnvloeden. Het is zelfs niet duidelijk wat er gebeurt als je verschillende componenten in één en dezelfde pil stopt om ze tegelijk in te nemen. Zo vermindert calcium je opname van ijzer. Neem je extra ijzer, dan neem je geen zink meer op. Vitamine C beperkt je koperinname. Maar zulke bijwerkingen staan niet op het etiket, omdat het 'maar' supplementen zijn, geen medicijnen. En dus hebben fabrikanten alle vrijheid om hun producten ermee te verrijken.
Dat zegt Van Tulleken. Geloof je hem of neem je toch maar een supplement of multivitamine?
Het Britse National Institute for Health and Clinical Excellence (NICE) doet de volgende aanbevelingen voor supplementen voor specifieke groepen:
- Foliumzuur voor vrouwen die zwanger willen worden en zwangere vrouwen tot de 12e week van hun zwangerschap
- Vitamine D voor alle zwangere en zogende moeders, kinderen van 5 maanden tot 5 jaar, 65-plussers en mensen die niet veel zonlicht zien (omdat ze uit culturele overwegingen zich bedekt kleden, of langere tijd aan huis gebonden zijn)
- een supplement met vitamine A, C en D voor kinderen van 6 maanden tot 4 jaar (als voorzorg, omdat kinderen dan hun eetgewoonten ontwikkelen en als het lastige eters zijn mogelijk tekorten oplopen)
- door de huisarts of specialist voorgeschreven supplementen in verband met een medische aandoening.
Fotocredits: Pills Vitamins, uitsnede Steven Depolo
-- POLL --
Dit artikel afdrukken
Recente onderzoeken laten zien dat dat niet altijd het geval is. Multivitaminen en hoge doses antioxidanten zijn voor de meeste mensen ongezond en kunnen zelfs de levensverwachting bekorten, zegt Chris van Tulleken in BBC News Health.
Voor hele specifieke groepen is het nemen van vitaminesupplementen zinvol (zie onderaan), maar over het algemeen is het niet nodig. Dankzij uitgekiende marketing hebben voedingsmiddelenfabrikanten en pillenproducenten ons echter zover gekregen dat we denken dat we niet zonder kunnen. Maar mensen in Europa (de Westerse wereld) krijgen in een normale omgeving met hun normale eetgewoonten feitelijk al alle vitaminen, mineralen en nutriënten binnen die het lichaam nodig heeft om te functioneren.
Pauling werd 93
Er zijn echter die gruwelverhalen uit het verleden. En in ontwikkelingslanden lijden kinderen aan vitamine A-tekorten waardoor ze blind worden, of chronische diarree krijgen, of zelfs sterven. Heel veel ontbijtgranen en zuivelproducten bevatten extra vitamines. Linus Pauling nam extra hoge doses en werd er 93 mee.
Het is niet voor niets dat we geloven in het impliciete 'als een beetje goed voor me is, is meer beter'. Dat geloof, in combinatie met de slimme markteting, heeft ertoe geleid dat de supplementenmarkt inmiddels een buitengewoon hoge vlucht heeft genomen.
Bewijs voor het tegengestelde
Recente, 'systematic review papers' (meta-analyses) laten echter een ander beeld zien. Hoge doses vitamines zijn helemaal niet zo goed. "Wij vonden geen bewijs voor primaire of secundaire preventie [voor welke ziekte dan ook] door supplementen met antioxidanten. Beta-caroteen en vitamine E lijken tot een hogere mortaliteit te leiden, mogelijk geldt dat ook voor vitamine A. Antioxidantensupplementen moeten als medicinale producten beschouwd worden en voldoende getest worden voordat ze op de markt gebracht worden", citeert Van Tulleken.
Vitamines, mineralen en antioxidanten zijn krachtige bioactieve componenten. Feitelijk weten we nog veel te weinig van wat ze nu precies doen in ons lichaam, en nog minder van hoe ze elkaar beïnvloeden. Het is zelfs niet duidelijk wat er gebeurt als je verschillende componenten in één en dezelfde pil stopt om ze tegelijk in te nemen. Zo vermindert calcium je opname van ijzer. Neem je extra ijzer, dan neem je geen zink meer op. Vitamine C beperkt je koperinname. Maar zulke bijwerkingen staan niet op het etiket, omdat het 'maar' supplementen zijn, geen medicijnen. En dus hebben fabrikanten alle vrijheid om hun producten ermee te verrijken.
Dat zegt Van Tulleken. Geloof je hem of neem je toch maar een supplement of multivitamine?
Het Britse National Institute for Health and Clinical Excellence (NICE) doet de volgende aanbevelingen voor supplementen voor specifieke groepen:
- Foliumzuur voor vrouwen die zwanger willen worden en zwangere vrouwen tot de 12e week van hun zwangerschap
- Vitamine D voor alle zwangere en zogende moeders, kinderen van 5 maanden tot 5 jaar, 65-plussers en mensen die niet veel zonlicht zien (omdat ze uit culturele overwegingen zich bedekt kleden, of langere tijd aan huis gebonden zijn)
- een supplement met vitamine A, C en D voor kinderen van 6 maanden tot 4 jaar (als voorzorg, omdat kinderen dan hun eetgewoonten ontwikkelen en als het lastige eters zijn mogelijk tekorten oplopen)
- door de huisarts of specialist voorgeschreven supplementen in verband met een medische aandoening.
Fotocredits: Pills Vitamins, uitsnede Steven Depolo
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 4 juni krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 4 juni krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Soms wel, soms niet. Met magnesium slaap ik beter en voel ik me een stuk meer ontspannen. Als ik het een tijdje niet neem, word ik steeds vaker stijf wakker en loop ik met meer spanning rond. In dat geval lijkt het voor mij dus wel degelijk een tekort op te lossen (ik sport ook erg veel wat de magnesiumbehoefte verhoogt).
Vitamine C, daarmee zit ik nog in een testfase. Sinds ik dat neem, 1.5 jaar ofzo 1 tot 3 gram/dag, ben ik niet meer grieperig of verkouden geweest. Het jaar daarvoor 1x 3 dagen op een jager/verzamelaar-dieet, daarvoor op een half-vegetarisch dieet was ik zo'n 3x per jaar lang (7 -10 dagen) ziek. Al met al zit er vooruitgang in, placebo of niet, ik trek een lange neus naar alle snuffende mensen, of, als ik in een aardigere bui ben, ga ik rustig op ziekenbezoek zonder het zelf te krijgen.
De hoeveelheid speelt ook een rol; als persoon A elke dag 3 tabletten Roter Vitamine C slikt, eet ik zonder supplementen nog steeds meer vitamine C, aangezien ik vaak richting de 250 a 300mg per dag uit voedsel haal, en in zo'n Roter-tablet zit 70mg. Krijg ik dan door voeding teveel binnen als persoon A ook geadviseerd wordt te stoppen? Of zou persoon A moeten stoppen omdat het puur de Vitamine C is, zonder de andere voedingsstoffen erbij?
Ook krijg ik zat koper binnen door voeding, aangezien ik regelmatig lever, schaaldieren, noten etc eet. Is een hoge vitamine C-inname dan weer geen probleem?
Ik zou adviseren tegen mensen: eerst je voeding in orde maken, alles eruit knikkeren wat nauwelijks voedingswaarde heeft en diverser gaan eten. Dan kun je je vitaminen/mineralen-inname al gauw verhogen met een factor 2 a 5 heb ik gemerkt. En daarna kun je 's kijken of je nog wat kunt supplementeren, gericht. Niet klakkeloos, het is geen wondermiddel. Maar nutteloos? Dat is veel te kort door de bocht.
Is dit een onderzoek?
Wat is een NORMALE omgeving?
Wat zijn NORMALE eetgewoonten?
Helaas, deze bladzijde snel omslaan
#1 Otto, ik heb min of meer dezelfde ervaring Ik ben 1,5 jaar geleden begonnen met het slikken van 200 mg Mg (het citraat) en ik ben er volledig van opgeknapt.
Helaas is het zo dat het VC nauwelijks enige professionele informatie geeft over de waarde van het innemen van voedingssupplementen. Hun uitgangspunt is dat indien je hun voedingsadviezen volgt je voldoende van alles binnenkrijgt.
Er zijn vele voorbeelden dat dit niet zo is.
Den Otter, ik begrijp niet precies wat je bedoelt. Kun je dat uitleggen?
bij mijn weten kunnen tekorten aan vitamines worden gemeten dmv bloedonderzoek. of er andere methodes bestaan, weet ik niet. bepaalde vitamines maak je na een bepaalde leeftijd niet meer aan, vit-k bijv... maar in zijn algemeenheid verkeer ik onder de indruk dat de voedingswetenschap steeds vaker concludeert dat w/ze nog weinig weten van zgn. micro-nutriënten en hun onderlinge relaties.