"De discussie met de biologici over @AaltDijkhuizen is inmiddels spiritueel geworden", twitte ik zondag jl. Voor WUR-voorzitter Dijkhuizen was het aanleiding om hier, na de lange draad die ontstond rond de debatavond aan de WUR over zijn pleidooi voor een verdere intensivering van de landbouw, nog eens te willen verduidelijken wat hij bedoelt.
Per mail schreef Aalt Dijkhuizen me het volgende, dat hij graag deelt met alle Foodloglezers:
Beste Dick,
Zag je tweet dat de discussie op foodlog over mijn eerdere interview mbt de toekomst van de landbouw de spirituele kant op gaat. Mij prima natuurlijk, maar misschien goed om je toch nog eens even de kern toe te sturen van wat ik eigenlijk gezegd heb. Er zit inmiddels zoveel ruis omheen, dat die kern verloren dreigt te gaan en mij van alles wordt toegedicht, dat ik niet gezegd heb, laat staan bedoeld.
Ten eerste
Als er meer voedsel wordt gevraagd en niet meer landbouwgrond beschikbaar komt, is er geen andere weg dan meer per ha (en per dier) te produceren. Dus moet de productie intensiever worden. Of dat nu gebeurt door kleine boeren, biologische boeren of grote boeren, ze zullen allemaal die kant op moeten. Anders is er meer grond nodig (maar waar halen we die vandaan), of er komt onvoldoende voedsel (en pikken mensen dat). Hier hoef je niet voor gestudeerd te hebben. Is simpelweg optellen en aftrekken.
Ten tweede
Een hoogproductieve en intensieve productie blijkt volgens onze Life Cycle Analyses ook nog eens het beste voor natuur en milieu / klimaat, want vraagt per kg product de minste input aan grond en grondstoffen en geeft de minste uitstoot aan broeikasgassen. Is uitvoerig onderbouwd met onderzoek en in alle discussie tot nu toe nog niet van het tegendeel bewezen. Dit betekent, dat het NL-model het juist goed doet ipv het smeerputje te zijn.
Ten derde
Binnen het begrip duurzaamheid zitten tegengestelde begrippen. Als je bijv. overgaat naar diervriendelijke systemen (zoals bij afschaffing legbatterij bij legkippen en overgang naar langzamere groeiers bij vleeskuikens), wordt de voederconversie slechter en is er dus per kg product meer voer nodig. Meer voer vraagt meer grond en meer voer geeft meer uitstoot van broeikasgassen. Ik zeg niet dat we niet voor meer welzijn moeten gaan, alleen moet je je realiseren dat we het dan op de andere punten (grond, input en uitstoot) slechter doen. Wat tegenstanders van de intensieve veehouderij vaak suggereren is, dat als je gaat voor beter welzijn dat ook goed is voor de andere zaken. Dat is dus aantoonbaar onjuist. Nogmaals, als de samenleving daar voor kiest, prima, maar men moet zich dit dan wel goed realiseren als men de afweging maakt.
Groet,
Aalt
Fotocredits: Aalt Dijkhuizen, Resource, Guy Akkermans
Dit artikel afdrukken
Beste Dick,
Zag je tweet dat de discussie op foodlog over mijn eerdere interview mbt de toekomst van de landbouw de spirituele kant op gaat. Mij prima natuurlijk, maar misschien goed om je toch nog eens even de kern toe te sturen van wat ik eigenlijk gezegd heb. Er zit inmiddels zoveel ruis omheen, dat die kern verloren dreigt te gaan en mij van alles wordt toegedicht, dat ik niet gezegd heb, laat staan bedoeld.
Ten eerste
Als er meer voedsel wordt gevraagd en niet meer landbouwgrond beschikbaar komt, is er geen andere weg dan meer per ha (en per dier) te produceren. Dus moet de productie intensiever worden. Of dat nu gebeurt door kleine boeren, biologische boeren of grote boeren, ze zullen allemaal die kant op moeten. Anders is er meer grond nodig (maar waar halen we die vandaan), of er komt onvoldoende voedsel (en pikken mensen dat). Hier hoef je niet voor gestudeerd te hebben. Is simpelweg optellen en aftrekken.
Ten tweede
Een hoogproductieve en intensieve productie blijkt volgens onze Life Cycle Analyses ook nog eens het beste voor natuur en milieu / klimaat, want vraagt per kg product de minste input aan grond en grondstoffen en geeft de minste uitstoot aan broeikasgassen. Is uitvoerig onderbouwd met onderzoek en in alle discussie tot nu toe nog niet van het tegendeel bewezen. Dit betekent, dat het NL-model het juist goed doet ipv het smeerputje te zijn.
Ten derde
Binnen het begrip duurzaamheid zitten tegengestelde begrippen. Als je bijv. overgaat naar diervriendelijke systemen (zoals bij afschaffing legbatterij bij legkippen en overgang naar langzamere groeiers bij vleeskuikens), wordt de voederconversie slechter en is er dus per kg product meer voer nodig. Meer voer vraagt meer grond en meer voer geeft meer uitstoot van broeikasgassen. Ik zeg niet dat we niet voor meer welzijn moeten gaan, alleen moet je je realiseren dat we het dan op de andere punten (grond, input en uitstoot) slechter doen. Wat tegenstanders van de intensieve veehouderij vaak suggereren is, dat als je gaat voor beter welzijn dat ook goed is voor de andere zaken. Dat is dus aantoonbaar onjuist. Nogmaals, als de samenleving daar voor kiest, prima, maar men moet zich dit dan wel goed realiseren als men de afweging maakt.
Groet,
Aalt
Fotocredits: Aalt Dijkhuizen, Resource, Guy Akkermans
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 4 juni krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 4 juni krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Ten vierde, die produktie gaat plaats vinden in situatie waarin er op termijn eerder minder inputs (fosfaat, energie) beschikbaar komen dan meer.
Overigens zijn er meer keuzes dan "duurzaamheid" <-> welzijn, ook de keuze meer <-> minder, hoe absurd dat anno 2012 ook mag klinken, is er een.
Erg netjes dat Aalt een reactie geeft en dat deze hier op foodlog wordt gezet. Ik hoop dat Aalt gaat meedoen met het gesprek in deze lijn. Hij zou zijn kwetsbaarheid tonen, en in ieder geval bij mij respect verdienen.
Aalt schrijft: "Als er meer voedsel wordt gevraagd en niet meer landbouwgrond beschikbaar komt, ". Mijn reactie: "We kunnen er voor kiezen om meer landbouwgrond vrij te maken (overigens ook niet mijn keuze)" & "We kunnen er voor kiezen om minder te verspillen, minder te eten, minder vlees e.d. te consumeren". etc. Kortom, begin nu het denken met het illusteren van de grote thema's en in het kaart brengen van alle oplossingsrichingen. En niet a priori al kiezen.
Zijn 2e punt is absoluut onwaar. Waarschijnlijk kloppen zijn LCA's niet (en zelfs op die van Blonk, het enige bedrijf in Nederland met ervaring op dit vlak, valt hier over te discussiëren), bij CO2 uitstoot moet je onderscheid maken tussen korte en lange cycli, gebruik je b.v. kunstmest dan zit daar heel veel lang-CO2 in opgesloten aangezien het veel fossiele brandstof kost om kunstmest te maken. Een tweede voorbeeld waarom deze bewerking niet klopt: biologische gaat per kg product effectiever om dan regulier als het gaat om fosfaat input. Ja regulier heeft meer productie per hectare, dat zal niemand ontkennen.
Derde punt is een open deur, vergelijkbaar met 'eet je meer kcal dan je verbrandt dan wordt je dikker'. Is grond werkelijk een issue? Waarom niet de hoogte in? En als CO2 nu uit de kort cyclus komt, mag je deze dan meetellen bij verwarming v.d. aarde? Nee, natuurlijk. Dit LCA argument doet met denken aan Roos Vonk en haar 200 professoren; Vonk vond ook dat 'professor' (ook in een ander kennisdomein) zijn voldoende argument was.
"Nogmaals, als de samenleving daar voor kiest, prima, maar men moet zich dit dan wel goed realiseren als men de afweging maakt." Nu komen we ergens. Ipv zelf als CEO van een academische instelling al te kiezen, zou het zo fraai zijn om eerst de scenario's waarover we kunnen kiezen eens op een rijtje te zetten. Maak een scenario model zodat we zelf kunnen rekenen. Maak bijvoorbeeld een mondiaal-food-model, haal daarvoor bijvoorbeeld inspiratie uit energietransitiemodel. Zet dat model online en laat het publiek zelf 'gamen' of te wel kiezen. En ga het (wetenschappelijke) gesprek aan met experts over het onderliggende (wetenschappelijk) simulatie model met experts van binnen en buiten je eigen organisatie. Ik ben beschikbaar.
Na 15 jaar, na zelf meer kennis dan ooit te hebben, weet ik zelf bijvoorbeeld helemaal niet wat 'goed' of 'slecht' is**. De uitdagingen zelf zijn niet ingewikkeld, we hebben maar 1 aarde, voor de kerst heb ik de uitdagingen op een ppt gezet. Maar wat gaan we DOEN? En vooral wat gaan we KIEZEN. Zelf droom ik van minder mensen op aarde, maar ja HOE krijg je dat voor elkaar? Biologisch gaat bijvoorbeeld netter met fosfaat om dan regulier per kg product. En waarschijnlijk ook minder CO2 uit fossiel (lang CO2 bedoel ik dan) per kg product. Ja, landverbruik is hoger dan zal ik niet betwisten. Maar toon eerst maar deze keuzes.
Maar vooral zou mijn diepe wens zijn: hoe krijgen we voor elkaar dat een universiteit weer universiteit wordt. Gewoon goed onderzoek doet, en dat daarna publiceren (het liefste online en open-source). En laat een universiteit zich vooral niet teveel met politiek of politieke keuze processen bemoeien. Aalt blijft dat ook via deze mail gewoon doen. Zijn privé mening is helder. Prima. Maar er wordt naar hem geluisterd. En hij zou daarom voorzichtiger moeten zijn. En vooral zijn privé mening niet als universiteits-mening moeten blijven verkondigen. Ondertussen is het dus niet vreemd dat er oppositie komt. Mijn goedbedoelde advies zo na de kerst : "ga luisteren ipv praten" en "converseer, ipv oreren". Binnen WUR is voldoende diversiteit mbt de opinies. Als ik directeur zou zijn, dan zou ik deze diversiteit koesteren en vooral niet smoren. Een ik-heb-toch-gelijk-mail helpt niet denk ik ...
** of toch wel. Ik ben fan van Bernard Lietaer
Het beste onder punt twee is blijkbaar in de praktijk al slecht genoeg. Er schijnt geen betere manier te zijn. Ik hou er niet over op. Het Nederlandse boerenland is ecologisch stervende. Uitspraak prof. Piersma en prof. Olff.
Geen antwoorden uit Wageningen!
De keuze meer of minder land is een farce. Alsof er rationeel gekozen wordt. In tegendeel het zijn blijkbaar niet te stoppen processen met als resultaat dat gewijzigd landgebruik volgens het IPCC een aanzienlijk deel van de toename van koolstof voor zijn rekening neemt. Onderzoek besteed aan het gemillimeter over LCA's in de voedselproductie is natuurlijk onzinnig omdat je weet dat het over overgrote deel van de CO2 emissies uit onze kassen komt. Trouwens willen we ineens niet meer eten?
Wat mij stoort aan Wageningen zijn de volstrekt overspannen suggesties die worden gewekt: "Verdubbeling van productie, halvering van milieulasten" Jezus, wat een gotspe. Bij mij gaat alles in procenten, nee eerder in delen van procenten, hier bij de heer Dijkhuizen verdubbeling, halvering. Dit antwoord stoort mij des te meer daar de WUR als antwoord op die zielige vertoning van "Meat the Truth" van de PvdD niet eens een antwoord had. Kennelijk hebben ze zich daar niet laten voorlichten hoe het met ons klimaat nu werkelijk gesteld is.
Als laatste een zin van de heer Dijkhuizen: "Wij maken geen keuzes. Dat is de taak van de politiek / maatschappij." Zo schreef hij dat letterlijk. Kom nou op, dagelijks wordt er politiek bedreven aan de WUR. Is dat erg? Nee! Maar kom er mee voor de draad.
Zolang fantoomdraagkracht niet wordt meegenomen blijft deze discussie absurd: ja, je kan tijdelijk de draagkracht van de Aarde overschrijden door in te zetten op het gebruik van fossiele brandstoffen, maar als dat degradatie van de bodem tot gevolg heeft zul je na het schaars worden van die brandstoffen een lange periode van herstel van de natuurlijke bodemvruchtbaarheid hebben.
Door nu een transitie in te zetten op een model dat gebaseerd is op meer vaste gewassen kun je alle problemen die de landbouw nu creëert (want kijk maar naar het land: de degradatie is onmiskenbaar) omvormen tot oplossingen. Want wie heeft er gezegd dat voedsel het milieu moet vervuilen? Van een hectare kun je voor 25 mensen voeding halen, met minimale input. Door gebruik te maken van de natuur, in plaats van er tegen in te willen werken. Die hectare slaat ook nog eens permanent meer dan 8 ton CO2 op en kan zonder beregening droogtes doorstaan (die minder zouden voorkomen door herstel van de watercyclus). Ook fosfaat wordt behouden en zink wordt aangemaakt - de voordelen zijn oneindig en het enige nadeel is dat de chemieconcerns de monopolie over onze voedselvoorziening verliezen. Maar daar ik mee leven.
Fijn dat de heer Dijkhuizen zijn standpunt nu nog eens verduidelijkt aan Foodlog.
Het zou hem sieren als hij bereid zou zijn om zijn promotie van verdere intensivering ook in een open discussie te verdedigen. De discussie hier op Foodlog is nu wederom lokaal en indirect.
Graag zou ik van de heer Dijkhuizen bijvoorbeeld horen in hoeverre hij de gevolgen voor de volksgezondheid en de externe kosten voor milieu en maatschappij heeft ingecalculeerd in de balans van zijn "duurzame" intensivering. Met alle respect, zijn promotie van verdergaande intensivering wekt nu helaas voornamelijk associaties met oogkleppen en tunnelvisie, bedrijfsblinde fixatie op opbrengst per hectare vanuit discutabele assumpties.
Zoals bekend is de voederconversie nog beter als we groeihormoon geven en antibiotica.
Er is er voor gekozen om dat niet meer te doen: grenzen, randvoorwaarden aan “verduurzaming”. Ook is er politiek voor gekozen om het ("preventieve") antibioticagebruik te reduceren.
Dat is niet voor niets, maar om reden van volksgezondheid, milieu en maatschappelijke kosten. Het is een open vraag hoeveel antibioticareductie volstaat om verdergaande resistentievorming te voorkómen.
Om het nog maar eens heel duidelijk te schetsen, zonder het nog over dierenwelzijn te hebben:
We zitten nú al met een groot ESBL-probleem, en er zijn reeds MRSA- en TBC-stammen waar geen enkel antibioticum meer tegen opgewassen is.
We zijn nú al bijna in een pre-penicilline situatie beland, waarbij de dokter met lege handen aan je ziekbed kan toekijken hoe je het enkel en alleen op je eigen weerstand moet zien te redden.
Zie de uitzending van Zembla van 7 mei 2011 met microbioloog Kluytmans.
Resistentievorming door antibioticagebruik in de intensieve veehouderij wordt steeds meer evident. Bij runderen is recent nog een moeilijk detecteerbare nieuwe vorm van MRSA beschreven die in verband gebracht wordt met het zgn. "droogzetten". Inmiddels is MRSA ook al in melk aangetroffen.
Het zou wel eens zo kunnen zijn, dat de wijze waarop nu vleeskippen gehouden worden, niet compatibel is met het tegengaan van verdere resistentievorming, zich nu reeds uitend in ESBL op zo goed als alle kip. Hoest er namelijk één, dan krijgt de hele stal antibiotica, met alle gevolgen voor verdergaande resistentie van dien. Varkens blijken bij de gebruikelijke intensieve wijze van houden ook niet simpel "individueel" te behandelen.
Zo goed als alle varkenshouderijen, veel varkenshouders en varkens-, kalfs- en ook kippenvlees zijn inmiddels met MRSA besmet. We kunnen ons spiegelen aan de situatie in de VS, waar jaarlijks zo'n 20.000 mensen sterven aan MRSA. Multiresistente bacteriën in ons oppervlaktewater en op groenten, hoogstwaarschijnlijk van besmette mest, antibiotica tot zelfs in ons drinkwater: ik kan Dijkhuizens promotie van verdergaande intensivering niet rijmen met zijn stelling in een Trouw-interview dat voedsel veilig dient te zijn.
Net zoals antibioticagebruik en resistentievorming, blijken intensieve veehouderij en grootschalig antibioticagebruik namelijk onlosmakelijk met elkaar verbonden. Daar vernemen we helaas weinig of niets over, zelfs niet als -- bijvoorbeeld te onderzoeken-- essentiële randvoorwaarde bij verdere intensivering.
Overigens vraag ik me af in hoeverre het eigenlijk prudent is dat een voorzitter van de Raad van Bestuur van de WUR met zoveel nadruk in het openbaar stelling neemt. Zijn promotie van verdere intensivering betekent immers tevens een evidente politieke keuze, en grenst welhaast aan lobby.
Als de heer Dijkhuizen zo begaan is met het door hem gepercipieerde (toekomstige) wereldvoedselprobleem, kan hij er immers ook voor kiezen om pleitbezorger te worden van reductie van het weggooien van voedsel, betere voedselverdeling, tegengaan van bevolkingsgroei, hoger aandeel van plantaardige eiwitten in het dieet, of het promoten van meelwormen.