Onlangs kwamen twee akkerbouwers met een voorstel. Als er teveel is stop je het in je tank. Van graan maak je biodiesel. Overtollige groenten vergist je en maak je zo ook tot energie.
Een vraagje: voor auto's, huize, kantoren en machines hadden we toch zonne- en windenergie? Waarom gaat dat overtollige groen dan niet naar dieren die daarvoor gemaakt zijn: koeien en schapen? Het graan doet het uitstekend voor varkens en kippen.
Trouwens, hoe leg je het publiek uit dat boeren het over overschotten hebben, terwijl het publiek zo'n beetje denkt dat het moet hamsteren omdat de Chinezen komen?
Hieronder de tekst van hun voorstel (overgenomen uit De Nieuwe Oogst, het blad van LTO, de Nederlanse boerenkoepel).
Autorijden op graanoverschotten
De LTO-vakgroep Akkerbouw lanceert met de variabele bijmengverplichting een nieuw plan. Het graanoverschot uit de markt halen en er biobrandstof van maken. Bij schaarste wordt de bijmengverplichting naar beneden bijgesteld.
In verband met de prijsstijging van onder andere graan besloot het kabinet op 13 oktober 2008 om de geplande bijmengverplichting van biobrandstoffen te verlagen. Politiek werd gesproken over een voedselcrisis. Sommige deskundigen zagen een direct causaal verband tussen de opkomende productie van biobrandstoffen en de honger in arme landen.
Het kan verkeren. Werd nog geen jaar geleden gesproken van een voedselcrisis, vandaag hebben de landbouwprijzen zulke lage niveaus bereikt dat sommigen zich afvragen of zich een landbouwcrisis voordoet. Die beweeglijkheid van de steeds verder geliberaliseerde agrarische markten vraagt om een nieuw, aan de tijd aangepast marktinstrumentarium. Het consumentenbelang van betaalbaar voedsel moet daarin geborgd worden. En zeker ook het algemeen belang van een stabiele en betrouwbare voedselvoorziening.
De ‘Cramer-criteria’ voor de productie van biobrandstoffen zijn een uitgangspunt om zulke maatschappelijke waarden te borgen. Op basis daarvan wordt gewerkt aan een certificatiesysteem voor duurzame biomassa voor energieopwekking. Een marktinstrument op grond van maatschappelijke criteria is daarmee nog niet ontwikkeld.
Variabel
Een variabele bijmengverplichting zou zo’n instrument kunnen zijn. De overschotten worden uit de markt gehaald voor de productie van biobrandstoffen. Zodra er schaarste ontstaat en prijzen stijgen, wordt de bijmengverplichting naar beneden bijgesteld en wordt eerst de vraag naar voedingsproducten bediend.
Een variabele bijmengverplichting van biobrandstof functioneert aan de vraagkant en kan zo als prijsregulerend instrument worden ingezet. De overheid bedient zich van dat instrument in het maatschappelijke belang van de voedselvoorziening: betrouwbaar en betaalbaar.
Bijkomend voordeel is de toename in het gebruik van hernieuwbare energie. Tegelijkertijd wordt ook het producentenbelang gediend. Immers, overschotten worden uit de markt genomen en verwerkt tot biobrandstof. Op die manier komt er een bodem in de markt waarop boeren hun bedrijfsontwikkeling kunnen afstemmen.
Over de details van de variabele bijmengverplichting moeten nog goede afspraken worden gemaakt. Het ligt voor de hand om dat op Europees niveau te doen. Ook voor de handliggend is dat de ontwikkeling van graanprijs de basis voor dit marktinstrument wordt. Graan heeft bewezen een spilfunctie in de agrarische markten te vervullen. Als de graanprijs varieert van een tot drie keer de interventieprijs, zou de bijmengverplichting omgekeerd kunnen variëren van bijvoorbeeld 10 tot 4 procent.
Er moeten nog veel praktische zaken geregeld worden voor het zover is. Maar het lijkt erop dat het concept een antwoord in zich heeft op de voedselcrisis van een jaar geleden en tegelijkertijd op de problemen door de lage agrarische prijzen van vandaag.
Geen subsidie
Bijkomend voordeel is dat het instrument niet afhankelijk is van subsidies. Vraag en aanbod worden afgestemd zonder kostbare interventiesystemen. De productie wordt gestimuleerd zonder subsidie, maar door een vraag vanuit de markt. Het concept biedt de mogelijkheid om een nieuwe stap voorwaarts te doen in een gezonde marktwerking voor de agrarische sector. Het maatschappelijk en boerenbelang zijn daarmee gediend.
Jaap Haanstra en Jeroen Kloos,
LTO Akkerbouw
Met dank aan Huib Rijk, die me op dit artikel wees.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 4 juni krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 4 juni krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Best een interessante gedachte. De biobrandstofcentrale zou dan wel in beheer van de boeren moeten komen lijkt me.
Biobrandstof leefde erg in Zeeuws-Vlaanderen (werkgelegheid/know how). Meer en meer bleek het een ‘windmolen’-model. Zeer hoge kosten qua exploitatie, en zonder subsidie (aardgas-/oliebaten ?) lukt het niet . Het is dus niet lucratief. Zelfs niet bij hoge olieprijzen.
Nedalco zou de 2e generatie meest hypermoderne fabriek bouwen in Sas van gent, maar zag er precies een jaar geleden van af. Haar eis om tientallen miljoenen belastinggeld werd NIET gehonoreerd.
http://www.pzc.nl/regio/zeeland/3579909/Nedalco-zet-bioethanol-in-ijskast.ece
Ook alternatieve energie behoort een structureel gezonde ‘energiebalans' te tonen. We discussieerden hier eerder jubelend over het 'overschot' aan stroom van wkk's in de tuinderwereld, maar men wilde niet ingaan op de subsidies van staatswege.
Het is heel simpel: Ook een commerciële alternatieve voorziening moet uiteindelijk 'self supporting' zijn, anders houd je jezelf voor de gek.
Precies zoals men nu ‘groene’ stroom verkoopt van Franse kerncentrales.
Overigens is het mij volledig onduidelijk waarom zo’n “biobrandstofcentrale" dan wel (uitsluitend ?) in beheer van de boeren zou moeten komen”.
Omdat ze reeds gesubsidieerd te veel verbouwen en overschot creëren ? Of is ethisch gesproken alle bioafval ‘eigendom’ van hen ? Gaan we voedselproductie aan exclusieve energievoorziening koppelen ? Waarom energievoorziening niet aan de industrie ? Gekke redenering, hoor !
Eens dat we eerst van de overproductie afmoeten. Ik hoop wel dat we als land een eigenvoedselproductie kunnen blijven behouden. Dit betekent in mijn ogen dat er perspectief moet zijn voor boeren en tuinders. Als ze hun eigen varkenscyclus kunnen opvangen door een alternatieve afzet (lees biodiesel) dan vind ik dat prima. Echter dat werkt alleen als de ondernemer (lees de boeren) zelf deze keuze kunnen maken denk ik.
Dan de kosten. Er is geen technologie die op 0-serie niveau (lees de eerste centrales) break-even kunnen draaien. Dit is juist de functie van subsidies. Self supporting is prima, maar op termijn. Zelfs zonnencellen en windmolens kunnen het nu niet zonder overheidsbijdrage.
wouter@
Ook al ben ik niet voor overdreven staatsinmenging, toch vind ik dat bij het verwerken van overschotten ten behoeve van energie (of voor mijn part 3e wereld distributie) de Staat als subsidieverstrekker de wettelijke mogelijkheid moet hebben dat te sturen, en niet de boier. Juist vanwege het feit dat de landbouw min of meer een subsidiegestuurde en in sommige gevallen subsidieafhankelijke sector is.
Er mag zelfs een bonus/malus mechanisme ingebouwd worden om boeren te 'sturen' naar een gezond kweek/zaai-plan. Niet elk boerenbedrijf wordt 'scherp' gerund. Deze sector is in Holland een zeer waardevolle, en mondiaal gezien unieke sector, maar we moeten eens af van het 'zieligheidsyndroom'. Dat doet deze tak geen goed. Ik zou bijna een vergelijking maken, maar die zal als ongepast worden gequoteerd.
En vergeet niet, dat overschotten wel een potentieel tot energieopwekking kunnen bieden, maar het qua energiebalans verstandiger kan zijn ze in een aantal gevallen te vernietigen, dan ze duur te verzamelen en te recupereren naar stroom.
ik ben het wel met je eens dat de sector (ik zit r niet in) af moet van het zieligheidsyndroom. Graag wat meer ondernemerschap, zelf de broek omhoog houden en minder overheid.