bron: Iowa State University Agricultural & Biosystems Engineering
Hoeveel kilometers reist je eten gemiddeld van de plek waar het groeit naar de plek waar je het koopt?
Hoeveel kilometer zit er in een blikje tomatenpuree? Doe even je ogen dicht en schat eens van hoe ver de tomaten, olie en andere ingredienten komen. Schat vervolgens hoe vaak ze heen en weer zijn vervoerd. Ben je er klaar voor? Het zijn er 32.000.
In de winter eet ik wekelijks zo'n 10 kiwi's. 100 dus in 10 weken. Daar zit een CO-2 uitstoot achter van zo'n 20.000 gemiddelde auto-dieselkilometers. Mijn jaarconsumptie aan kiwi's bedraagt waarschijnlijk zo'n 350. Daar blijkt een CO-2 uitstoot achter te zitten die gelijk is aan zo'n 70.000 dieselkilometers. Dat is ruim 4x het kilometrage van de gemiddelde Nederlandse automobilist. En dat alléén voor m'n kiwi's.
Dit soort getallen vind je vandaag in De Gentenaar onder de kop 'ons eten is te goedkoop'. Het 'verre' aanbod in onze winkels neemt vooral toe omdat het goedkoper is. Dat heeft een enorme stijging van het aantal kilometers in een product tot gevolg.
En dacht je dat je lekker duurzaam bio koopt? Vergeet het maar. 'Buy local' is inmiddels een trend geworden onder Amerikaanse culi's omdat de explosief toegenomen foodmiles vooral worden geïnspireerd door de trend naar 'goedkoop'.
Omdat de werkelijke vervoerskosten - 'Kyoto' en de kosten van de CO-2 uitstoot komen niet op de transportnota van de producent, maar op die van overheden - niet in het product verwerkt hoeven te worden, kopen retailers, groothandels en de industrie in op de plek waar voedsel zo goedkoop mogelijk kan worden geproduceerd. En dus niet noodzakelijk waar het het best is.
De werkelijk vervoerskosten wel in het product verrekenen zou dus prijstechnisch weer ruimte geven voor dichtbij geproduceerde kwaliteitsproducten. Amerikaanse culi's hebben die omweg-redenering niet nodig. Dichtbij is voor hen gewoon beter (zie 'Puur en vers', een artikel in de Volkskrant over de Amerikaanse 'buy local'-voorvechter, kok en eigenaar van het beroemde 'Chez Panisse' (Berkeley, California), Alice Waters.
Ook marketing heeft zo z'n effecten. In 2004 publiceerde de Daily Telegraph een aardig artikel over de reiskosten van een flesje tropisch water naar het natte Engeland, waarvoor in 2005 de eetkilometers mooi op een rij zijn gezet door de overheid zelf:
En helaas, producten die we uit overtuiging 'bio' kopen, zijn al evenmin duurzaam vervoerd. Het VK importeert meer dan 72% van zijn bioproducten. Daar, net zo als bij ons, houden bioboeren ermee op omdat het publiek er niet voor wil betalen. Ook dit is natuurlijk zo'n onderwerp dat we liever verdringen, maar het is een feit dat het beperkte lokale aanbod 'bio' door de foodmiles voor het belangrijkste deel niet duurzaam maakt.
Wat citaten uit het artikel in De Gentenaar:
'U kon ook een West-Vlaamse kool kopen, in plaats van bioboontjes uit Kenia'.
'Niet onze zucht naar raffinement en kwaliteit, maar de zoektocht naar de goedkoopste prijs dicteert het wereldwijde gesjouw met miljoenen tonnen voedsel, zegt Klaas Dams. Hij is economisch adviseur van de Boerenbond. De goedkope productieprijs kan de wereldmarkt in overdrive duwen omdat transport zo goedkoop is. ,,De voedselkilometers, de reële kostprijs in CO2 aan het milieu, zijn niet in de prijs inbegrepen'', zegt Dams. ,,Als de Kyotokosten wel verrekend werden, dan zou de invoer van verse waren uit verre streken plotseling veel onaantrekkelijker worden.'
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 2 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 2 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Verkeerd signaal Schuitema
Schuitema lanceert vanaf volgende maand een dure Zuid-Amerikaanse vleeslijn, Vero Sabor (Echte smaak).
Het concern dat vooral bekend is van de supermarktketen C1000 wil daarmee zijn kwaliteitsimago verbeteren. C1000 wordt nu regelmatig neergezet als vleesstunter met kiloknallers.
Het tijdstip waarop de keten met deze actie komt, is uitermate ongelukkig. De achterliggende gedachte is zelfs dom te noemen. Het initiatief druist in tegen alle maatschappelijke ontwikkelingen. Wat van ver komt, is lekker, moet Schuitema denken. Dit terwijl juist de discussie is dat vele onnodige vliegkilometers en daarmee CO2-uitstoot beperkt moeten worden.
Het signaal is ook slecht richting de Nederlandse vleessector. Niet alleen is de kwaliteit daarvan kennelijk niet goed genoeg voor Schuitema, ook geeft het concern in tijden dat de vleesproductie amper tot niets opbrengt hiermee geen prikkel voor betere tijden. Het tegenovergestelde is het geval.
Maar het vreemdst is dat Schuitema het plan lanceert op het moment dat de Zuid-Amerikaanse vleesproductie in opspraak is: inspecties wijzen op gebrekkige MKZ-controles, een falend I&R-systeem, gebruik van hier verboden hormonen. Brussel heeft net een nieuw team van controleurs naar Brazilië gestuurd. Kortom, de introductie nu van deze vleeslijn getuigt niet van Vero Sabor.
Uplhard, thx! Zo krijgt het onderwerp wat harde realiteit waarmee je een spreadsheet kunt vullen.
De conclusie die eruit volgt, is overigens voor vele duurzame culi's even ontluisterend als evident: wil je duurzaam vervoerde spullen eten, dan kun je het beste eens per 2 weken met de trein (en een rolcontainertje) naar een supermarkt in de haven gaan waar:
1. vers onder een beschermende gascultuur of andere versverduurzamende verpakking wordt verkocht dat uitsluitend komt van groenten-, vis-, varkens-, koeien- en kippenflats uit diezelfde of andere havens
2. alleen producten worden verkocht van voedingsbedrijven die hun spullen betrekken uit en verwerken in havenzones.
Natuurlijke productie blijkt niet vervoersduurzaam, tenzij je het gewoon uit je eigen tuin haalt. Daar zijn weinig spelden tussen te krijgen.
Maar vóélt dat ook lekker?
Beste Dick,
Hier is een interessante tabel uit de energie encyclopedie over energiegebruik van levensmiddelentransport. De eenheid is MJ/kg.1000km (MegaJoule energie gebruik per kilogram levensmiddel per 1000 kilometer afstand)
Boot: 0,2 - 1,0
Trein: 1,0
Vrachtwagen: 2,0 - 5,0
Vliegtuig: 10 - 25
Auto: 50 - 250
Dus het wekelijkse transport van alle consumenten heen en weer naar de supermarkt met de auto is heel wat milieuonvriendelijker dan een vliegtuig met suikerbonen uit Kenia per week. Als we 10 miljoen consumenten met autos zouden hebben die 5 km rijden zitten we op ca. 7,5 miljoen MJ en een vlieegtuig voor 10000 km (is dat goed voor Nairobi-amsterdam?) op 200 MJ! Nog al een verschil.
Daarmee wil ik dat vliegtuig niet goedpraten of problemen kleiner maken dan ze zijn, maar ik wel de proportie schetsen. Automobiliteit is gewoon een groot milieuprobleem in Nederland en dat merken we dus zelfs in milieuanalyses van de voedingketen. Ik wens de nieuwe regering er veel succes mee... ik denk dat weinig kiezers het ze over 4 jaar in dank af zullen nemen, welke maatregel er ook bedacht gaat worden.
Ulphard, hebben jullie misschien een aantal cijfers die laten zien wat de werkelijk vervuilende uitstoot is per kilo? Bijv. in de verhoudingen:
- per boot/vliegtuig/vrachtwegen per afstand in relatie tot zelf naar de lokale boer rijden
- de supermarkt die van 'ver' haalt vs. de super die zgn. lokaal inkoopt (meestal via zijn centrale overslagpunt)
Dat zeiden Suske en Wiske toch? "begin bij je zelf". Ik kon dat niet uitstaan eerlijk gezegd, zo'n slap einde. Je hebt geheel gelijk uiteraard, en ja ik fiets, en ook ja, meer voor mijn gezondheid dan voor het milieu...
Een rol van het individu die nog belangrijker is dan 'verantwoord consumentje spelen' en burger is echter toch die van werknemer (of ondernemer, en vooral: belegger).
Jezelf en je collega's (vooral 'je meerderen') aanspreken op toekomstig en ver-weg-consequenties van hun beslissingen is wellicht (voor sommigen) uiteindelijk even effectief als thuis fietsen en afval scheiden.
En uiteraard gaan stemmen....