Hoe die trend verklaard moet worden, weet Guyenet, een van de voorvechters van een op paleoprincipes gebaseerde eetstijl, niet te vertellen. Hij schrijft:
Geraffineerde koolhydraten en suiker verklaren ongetwijfeld een deel van de obesitasepidemie, maar deze data sporen met een groot aantal onderzoeken die laten zien dat er meer aan de hand is. Obesitas wordt veroorzaakt door een complex van met elkaar interacterende eet- en leefstijlfactoren. De meeste daarvan vinden hun oorsprong in de grote socio-economische veranderingen in de VS over de afgelopen eeuw. Ze hebben gezorgd voor een andere omgang met voedsel, de samenstelling daarvan en andere aspecten van onze leefstijl die ervoor zorgen dat mensen die er genetisch vatbaar voor zijn dikker worden.
Met zoveel woorden wijst Guyenet eenvoudige verklaringen met één schuldige af. Ook voedingsprofessor Jaap Seidell twitte afgelopen week dat er geen eenvoudige verklaringen zijn:
Stijging obesitas in VS ondanks daling koolhydraat inname. Geen simpele verklaringen of oorzaken. pic.twitter.com/SDzuOaprjt
— jacob seidell (@jaapseidell) November 14, 2015
Wat zouden elementen kunnen zijn van een ingewikkelder verklaring?
Fotocredits: Stephen Guyenet
Op 2 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
1) De Amerikanen stoppen een schildklier- en dus metabolisme-onderdrukkend stofje in hun drinkwater. Fluoride onderdrukt de schildklierwerking en stapelt zich op in het lichaam ten tijde van een jodiumtekort.
Een te lage jodium-inname komt nogal eens voor (zelfs in Nederland behoorlijk regelmatig!) dus 1+1= 2. In de literatuur is hier weinig discussie over en de hoeveelheden die in het drinkwater zitten (0.7 tot 1.3 mg/L. ) komen in de buurt van de hoeveelheid die in 1950 als medicijn werd voorgeschreven bij patienten met te snelle schildklieren (bron), namelijk 5-10 mg per dag. In een korte periode leverde dat al het gewenste schildklieronderdrukkende effect op. Bedenk even wat dat doet als je het jaren achter elkaar neemt.
Uit recent epidemiologisch onderzoek blijkt dat fluoridewater ook in de praktijk geassocieerd is met trage schildklieren (bron)
Een tekort aan selenium verlaagd ook de schildklierfunctie en komt nogal eens voor. Het zou mij niets verbazen dat de amerikanen op grote schaal traag werkende schildklieren hebben. De standaard test voor schildklierproblemen (TSH) referentiewaarde wordt doodleuk gebaseerd op 95% van de populatie dus een per definitie heeft slechts 2,5% van de populatie een traag werkende schildkier en 2,5% een te snel werkende schildklier. Dat er ook 50% tussen zit van mensen die te dik zijn omdat hun schildklierfunctie door fluoride is onderdrukt is een groot schandaal waar niemand direct schuld aan heeft.
2) Dat de koolhydraatinname lager is betekent nog niet dat ze weinig koolhydraten eten. Ze eten nog steeds gemiddeld 470 gram koolhydraten per dag en dat vind ik erg veel. Laat ze gemiddeld 100~150 gram eten en het plaatje zal er heel anders uit zien.
Advies 40% van dagelijkse energie inname uit koolhydraten ( kh) ; zeg 2000 kcal x 40% is 800 kcal. 4 kcal in een gram kh = 200 gram kh / dag.
Logisch dat jet vet wordt als je de dubbele hoeveelheid inneemt.
@Veronika #24. het is grappig dat je wel heel hard roept dat Taubes ongelijk heeft, maar vervolgens met drogredenen komt die hij allang keurig aan de kaak heeft gesteld.
-De eerste wet van de thermodynamica is even waar als in deze context irrelevant. Taubes heeft dat veel beter beargumenteerd dan ik: Het kernbegrip: basaalmetabolisme is niet constant maar hormonaal gecontroleerd. In de praktijk. Als ik vandaag evenveel doe als gisteren, maar 100 kcal meer eet, is het niet zo dat ik 100 kcal opsla als vet. Mijn lichaam kan die 100 kcal ook verbranden, bv door wat extra thyroxine aan te maken.
-Mbt suiker en insulineresistentie: Wat de oorzaak ook is (vet, koolhydraten of gewoon teveel eten), het probleem ontstaat zodra je koolhydraten blijft consumeren terwijl je al insulineresistent bent. het lichaam gaat dan wanhopig proberen om (via steeds hogere insulineproductie) alsnog de bloedsuikerspiegel te verlagen. De oplossing is -los van de oorzaak- dus iig minder koolhydraten eten.
-Taubes verklaart juist WAAROM insulineresistentie leidt tot een ontregeling van het verzadigingsmechanisme. Hoge insulinespiegels zorgen voor de opslag van koolhydraten (en zorgen ook voor lipogenese en de opslag van vet); maar remmen de secretie van koolhydraten en vet door lever en vetcellen. Er is energie in overvloed maar het blijft opgepot; het lichaam gedraagt zich als een bange vrek. Daarom moet er meer gegeten worden.
Taubes draait het hele probleem dan ook om: mensen zijn niet dik omdat ze eten: Zowel het eten als het dik zijn, zijn het gevolg van hoge insulinespiegels en een intern gevoel van tekort aan beschikbare energie.
Die theorie is controversieel, maar doortimmerd genoeg om hem niet te mogen negeren of roepen dat Taubes slordig is. Het is tijd voor argumenten.
Losstaande aanvulling: Ik zou dadels en amandelen niet willen omschrijven als paleo. Eigenlijk is dit een stropop; dadels en amandelen horen bij de eerste landbouwers.
@20 & 19
Ik ben niet zo goed op de hoogte van alle recente literatuur als Fred, maar wat ik wilde aantonen met een snelle zoektocht in Pubmed is dat je over een langere tijd moet kijken en niet alleen naar de inname van suiker of koolhydraten. Guyonet doet voorkomen alsof dat een enorme ontdekking is. Inderdaad spelen sociale factoren een enorme rol, maar van sociale factoren alleen wordt je niet dik. Dat komt door een hogere inname van energie, in welke vorm dan ook: alcohol, koolhydraten, vet of eiwit. Hoe het komt dat die energie-inname zo is gestegen is inderdaad complexe materie: voedingspatroon, leefstijl........................
Ik krijg hier bijna de slappe lach van. Wetenschappers en deskundigen die zich verbaasd afvragen hoe het kan dat mensen toch dikker worden als ze minder suiker eten. Alsof de eerste wet van de thermodynamica niet bestaat. Ze zijn meer vet gaan eten, want vet is tegenwoordig onschuldig.... Maar dat klopt niet.
Kijk het is zo simpel als ABC:
1. Mensen die zwaarder worden eten meer dan ze omzetten in hitte, beweging en lijfsbehoud.
2. Vet en niet-bewegen zijn veroorzakers van insulineresistentie.
3. Eenmaal insulineresistent dan is het verzadigingsmechanisme dusdanig ontregeld, dat overeten het resultaat is. Liefst aan vette en zetmeel of suikerriike producten.
4. Eenmaal insulineresistent dan kun je suiker niet goed meer verwerken, maar dat wil niet zeggen dat suiker de enige of de grootste veroorzaker is van IR.
Dus wat is hier ingewikkeld aan, wat klopt er niet aan de grafiek? Zijn mensen meer gaan bewegen en minder kCal gaan innemen en desondanks dikker geworden, ja dan kunnen we best spreken van een achtste wereldwonder.
Deze grafiek is alleen maar vreemd als je echt bent gaan geloven in Taubes verhaal met zijn slordige wetenschapsinterpretatie. De tijd dat de toename van obesitas nog wél gelijk opging met de toename van de suikerconsumptie, ging namelijk de vetconsumptie ook in een stijjgende lijn, net als de totale calorieconsumptie. Alleen het vetaandeel procentueel gezien vlakte iets af. Maar dat heeft Taubes niet verteld (had je zelf de moeite genoemen de voedselstatistieken te bekijken, dan had je het wel kunnen weten) Hij heeft dus een enorme bias gehad en maar een deel van het verhaal verteld, en daar zijn heel veel mensen ingetrapt.
En paleo dan? Als jij paleo gaat leven met low caloric density producten, gaat het ongetwijfeld heel goed met je. Maar een gouden tip om dik te worden met paleo (en passend in de tijd van het jaar) lekker dadels vermalen met amandelen. Paleomarsepein, geeft paleobesitas. Zeker als je de hele dag op je paleobillen in je paleokantoortuin zit. Zou het dan toch zo simpel zijn? Ja zo simpel is het. En ik spreek óók uit ervaring...