In de schaduw van een opwarmende wereld, staan twee centrale bankiers tegenover. De één bepaalt de rentestand en waarde van de dollar. De ander doet dat voor de euro. Toch hebben ze een heel andere kijk op hun taak. De Nederlander Frank Elderson van de Europese Centrale Bank (ECB) vindt dat het beoordelen van klimaatrisico's tot zijn taken hoort. Jerome Powell van de Federal Reserve (Fed) in de Verenigde Staten vindt dat hij daar ver van moet blijven omdat klimaatbeleid een zaak van politieke keuzen is.
Achter dit verschil gaat een diep houdingsverschil schuil dat financiering in de VS een kwestie van marktwerking houdt, terwijl financieren in de EU politiek buiten het parlement wordt. Dat zijn twee systemen die niet erg handig met elkaar om kunnen gaan omdat ze heel verschillende waarheden opleveren
Wat de Amerikaan betreft moet een centrale bankier zich bij zijn leest houden: de inflatie tegengaan en vermijden door het bepalen van rentetarieven en de geldhoeveelheid die in omloop is.

De Volkskrant brengt een reportage over ECB-bankier Frank Elderson. Hij is de meest seniore Nederlander bij de Europese Centrale Bank. Hij weet alles van inflatiebestrijding, maar heeft ook diep respect voor de natuur. Dat wordt gevoed door vele vakanties op Terschelling. Wat hij daar ziet, inspireert zijn houding volgens het artikel. Klimaatverandering heeft een niet te negeren impact op de economie en speelt daarom een cruciale rol in de taken van de ECB.

Volgens Elderson hebben extreme weersomstandigheden, zoals overstromingen, bosbranden en droogte, directe gevolgen voor de koopkracht van Europeanen. Dat beïnvloedt wat hem betreft de stabiliteit van de banksector. En daarom moet de ECB ook klimaatrisico's actief onderdeel van haar beleid maken.

De functie van centrale banken is het bewaken van prijsstabiliteit in de markt zodat economieën niet oververhit of onderkoeld raken. Dat doen ze door meer of minder geld in omloop te brengen en door de rentestand te bepalen.

Jerome Powell van de Amerikaanse Federal Reserve Board (FED), daarentegen, houdt het bij een striktere interpretatie van die taak. Volgens hem is de Fed geen klimaatbeleidsmaker. Centrale bankiers moeten zich concentreren op hun kernopdracht: het bestrijden van inflatie. Volgens Powell moeten centrale banken zich niet bezighouden met het direct beïnvloeden van klimaatbeleid. Dat is het terrein en de verantwoordelijkheid van de politiek.

Terwijl Eldersons ECB banken waarschuwt voor de financiële risico's die klimaatverandering met zich meebrengt, zowel door de directe impact van natuurrampen als door de transitie naar een duurzamere economie, blijft Powell op afstand. Elderson wil sancties op kunnen leggen aan banken die de klimaatrisico's die ze financieren niet adequaat beoordelen. Hij twijfelt hardop of commerciële banken wel voldoende competente mensen in huis hebben om die risico's goed te kunnen inschatten. Hij wil weten hoe banken omgaan met de kredietrisico's die kleven aan landbouw, onroerend goed in risicovolle gebieden, en de financiering van bedrijven die niet voldoen aan de toekomstige milieuwetgeving. Inmiddels moeten banken in Nederland bijvoorbeeld het onderpand voor een hypotheek op woningen in Nederland beoordelen op het risico dat zij door de stijgende zeespiegel kunnen worden getroffen. Hoe dat precies moet, is onderwerp van grote discussie.

Het contrast tussen Elderson en Powell is een teken van de wereldwijde verdeeldheid over hoe centrale banken moeten reageren op de klimaateisen en meer in het bijzonder het bepalen van de risico's. Die vertalen zich direct in waarde voor de eigenaren van activa. Elderson wil niet alleen inflatie bestrijden maar eist een nadrukkelijke rol als financier van duurzaamheid en het aanpakken van klimaatgerelateerde economische risico's. Als de ECB klimaatverandering zou negeren, zou de ECB falen in haar mandaat om prijsstabiliteit en economische stabiliteit te handhaven, zegt Henderson.

Terwijl Elderson pleit voor een actieve rol van de ECB in het beoordelen en beheersen van klimaatrisico's, wil Powell de rol van de centrale bank niet vermengen met die van de politiek. Achter dit verschil gaat een diep houdingsverschil schuil dat financiering in de VS een kwestie van marktwerking houdt, terwijl financieren in de EU politiek buiten het parlement wordt. Dat zijn twee systemen die niet erg handig met elkaar om kunnen gaan omdat ze heel verschillende waarheden opleveren. Mondiaal opererende bedrijven kunnen daar niet mee omgaan. De keuze van de ECB betekent dan ook dat zij voor een continentale economie kiest en bovendien voor een mogelijk verwarrende.