Het diepste punt van de EHEC-crisis is voorbij en iedereen wil weer gewoon aan de slag. De markt zal moeizaam herstellen en is niet minder ziek dan hij al was. EHEC bracht nog eens pijnlijk duidelijk aan het licht hoe kwetsbaar de handel in groente en fruit is omdat alle komkommers en paprika’s uitwisselbaar zijn en er veel te veel van wordt gemaakt.
Met een paprikatuinder nam ik de afgelopen twee weken door. Hij en zijn collega’s zijn minder getroffen door de vraaguitval van de laatste weken dan hun collega’s die komkommers, bladgroenten of tomaten telen, maar zijn al ernstig verzwakt als gevolg van de voortdurende tuinbouwcrisis.
noppes - from Russia, with love
Op het moment dat Rusland, een belangrijke afnemer van paprika’s, de grenzen sloot, kwam een lange rij vrachtwagens stil te staan voor de grens. De handel stokte. Het was immers niet meer nodig om verse paprika’s in te kopen, want er stonden er nog genoeg aan de grens. Wat er stond en al in de pijplijn zat, ging natuurlijk niet in de container, maar werd vrolijk opnieuw verkocht. Tegen dumpprijzen. De eerste de beste koper die ze wilde hebben kreeg ze voor een habbekrats.
Ruim een week geleden kreeg de paprikateler nog één euro voor een kilo paprika’s. Dat is geen vetpot. Het LEI rekende anderhalf jaar geleden nog uit dat de kostprijs van zo’n paprika € 0,27 per stuk is, zo’n (€ 1,30 per kilo).
Op het moment dat de Russische grens dicht ging daalde de telersprijs naar € 0,25 per kilo. Dat komt neer op € 0,05 per paprika, want in een kilo zitten ruim vijf paprika’s. Een drama dus. Als teler weet je dat de planten in je kas niet even ‘uit’ kunt zetten. Iedere kilo productie levert je een verlies van 22 cent.
Nu zou je dus denken dat tuinders een goede prijsafspraak hebben met hun afnemer. Maar als er niets meer valt te handelen heeft de afnemer ze niet meer nodig en vervalt iedere afspraak. Dat zo’n inkoper je fopt en ergens anders een partij voor bijna noppes kan opkopen, daar heb je als vaste leverancier geen enkele invloed op.
ongenoegen
Afgelopen vrijdag kocht ik bij een supermarkt zo’n stoplicht: drie kleuren paprika’s in een plastic zakje. Ik rekende € 1,29 af. Koopje, zou je zeggen. Van die drie paprika’s, weet ik nu, heeft de tuinder dus 0,15 ontvangen. Waar blijft de rest? Heel wat consumenten zouden dat ook wel willen weten en maakten hun ongenoegen kenbaar via twitter. Ze begrijpen niet waarom je voor een waardeloze komkommer of een bijna waardeloze paprika toch nog flink moet dokken.
Toen het LEI onderzocht wie wat verdient aan de prijs die wij bij Jumbo, AH en de Aldi afrekenen, kwam destijds een golf van reacties los. De handel speelde een vuige rol, zeiden de telers. De ‘handel’, dat zijn de jongens die de spullen van de telers kopen en doorverkopen aan de groenteboer en super. Die jongens hebben in Nederland een belangrijke rol, omdat we nauwelijks veilingen meer hebben.
De handel ontkende veel te verdienen. Nu kermen ze moord en brand. Terwijl de tuinbouw zelf zijn verlies op ongeveer 50 miljoen euro schade per week schat, bleek de handel zijn verlies op 30 miljoen euro per week te schatten. Een opmerkelijk bedrag. ‘De handel’ kan wat de tuinders niet kunnen. Is er geen handel, dan kopen ze gewoon niet in. Ze zetten de tuinders wel ‘uit’ en laten hen met de gebakken peren zitten.
Natuurlijk hebben handelaren ook schade geleden, maar de omvang van het geclaimde bedrag geeft te denken.
onrustig
De supers houden zich ondertussen muisstil. Ze verloren omzet, dat is zeker. Maar op de paprika’s die ze wel verkochten werden onverklaarde en torenhoge winsten gemaakt. Consumenten en tuinders zijn wakker. Gezien de aanhoudende crisis in de tuinbouw zal de nieuwsgierigheid nog vaak terugkomen.
Het lijkt me tijd om die eens te bevredigen. Hoe dan ook, het lijk van de tuinbouw komt langzaam boven drijven.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 2 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 2 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Jan Robben, het systeem dat je beschrijft, is dat niet hetzelfde als doordraaien zoals dat vroeger op de veiling ging.
Voor de consument zou het gunstiger zijn om product van 10 (?) dagen oud weg te gooien en versere op de markt te brengen. maar maakt het voor de telers veel uit?
Pieternel@
Ik volg je serieus, ook al lijkt het daar soms niet op.
Er is een aspect dat buiten beschouwing blijft, en dringend om onderzoek of regelgeving vraagt. Niet alleen voor jouw sector.
Dat is de morbide kracht van al dan niet terechte hypes, die gedragen worden door 'overcommunicatie'. Een vriend van me, historicus, jammert dat contemporaine geschiedschrijving haast onmogelijk lijkt. Himmeljauchend und dann wieder zu Tode betrübt in diepe crisis, en het dendert maar voort op een schier oncontroleerbare wijze.
Wie nuchter naar de berichtgeving over het EHEC probleem kijkt, ziet het volgende:-
- zeer wispelturige, snelle ongedefinieerde berichtgeving; zelfs door overheden
- een tijdstraject dat ongelofelijk snel verloopt
Vind aan 1 kippenvleugeltje bij AH een EHEC-type 2, en de complete kippenmarkt stort ten onrechte in elkaar. Relativeren is er niet meer bij.
Met welke regelgeving gaan we daar onze voedselsector tegen wapenen, wanneer die hype onterecht is ?
Om te beginnen met een die stelt dat producten die onder een tijdelijk exportembargo verkeerden, juist vanwege een Europees subsidietraject onder een speciale prijscontrole vallen. Maakt hopelijk dan ook dat subsidietraject minder nodig (!)
Want dat de distributiemarkt de goedkope inkoop nu duurder ten gelde maakt is niet meer dan normaal. Zou ik doen, zonder betere regelgeving. De telers krijgen toch compensatie ? Dus de distributie néémt gewoon compensatie. Hebbes.
Een tomatenteler vertelde me vandaag dat telers die de tomaten nu leveren 15 ct krijgen. Volgens hem zouden telers die tomaten storten rond de 40 of 50 ct krijgen. Precieze bedragen weet ik niet, maar het was iets in die orde van grootte. Dus wat doe je dan als teler? Storten dus, totdat de handelshuizen hun loodsen met ouwe meuk weer leeg hebben.
@dick @pieternel, het is niet netjes,zacht uitgedrukt,. Regelgeving gaat dit niet veranderen. Waar het werk wel ligt is in warenkennis bijbrengen bij de eindgebruiker.
Pieternel, je punt ging verloren in het gekrakeel: de handel levert oude voorraad uit die ze voor niks inkochten. Zo halen ze verlies terug.
De tuinders gooien verse nieuwe voorraad weg om de schaarste te creëren om ons vers te kunnen leveren. Dat drijft de prijzen nl.ook op.
Best slim en poepsimpel: gewoon minder uitleveren.