Bron: Boerderij
Fotocredits: Ronald Rugenbrink, 'boer zegt pas op!'
Dat stelde boerenbstuurder Annechien ten Have afgelopen week voor tijdens een voordracht voor handelaren in vee. Boeren verdienen te weinig om zelf de verduurzaming van hun bedrijfsvoering te kunnen bekostigen.
Duurzaamheid zit in de bovenste laag (het penthouse) van Maslow. Welke betekenis je er ook aangeeft. Landen die nog in de onderste lagen zit valt niet te verwijten dat ze er nog niet mee bezig zijn. Maar dat ontslaat ons er niet van. Sterker nog, je zou de benefits ervan nadrukkelijker naar voren te brengen. Tot nu toe lijken alleen de beperkingen een rol te spelen.
Waarschijnlijk zal later blijken dat de financiële, milieu of food crisis te maken heeft gehad met dat we te langzaam hebben gereageerd op het begrip duurzaamheid.
En by the way, uiteindelijk draait de maatschappij altijd op voor de rekening, behalve voor die 2% die zich er buiten heeft geplaatst .
"duurzaam" is heel verschillend uit te leggen, volgens internet betekent het o.a.
1) Bestendig 2) Blijvend 3) Consistent 4) Durabel 5) Degelijk 6) Eeuwig
7) Geschikt, bestemd om lang te bestaan.
Als je duurzaam wilt ondernemen zoals de westerse samenleving het op dit moment bedoeld zul je fors moeten investeren om te voldoen aan de nieuwe duurzaamheidseisen, je zult dan met je kostprijs dermate stijgen dat je het op de wereldmarkt moet afleggen tegen landen waar de welvaart nog niet zover is gevorderd (doorgeschoten?). Op dit moment gaat daar een groot deel van onze productie nog wel naar toe. Kiezen voor "verduurzamen" zoals het nu wordt gevraagd betekent dus een krimp van de productie, immers alleen (een klein deel van) de westerse samenleving is in staat (bereid?) om een meerprijs te betalen voor "duurzamer" geproduceerd vlees. Het gat dat op deze manier in de productie wordt gecreëerd wordt dankbaar opgevuld door landen die anders denken over duurzaamheid; de stalinrichting die niet meer is toegestaan in Nederland is massaal opgekocht door andere landen die er hun stallen weer mee hebben ingericht, zij produceren voor dezelfde markt........
Op dit moment is duurzaamheid in Nederland aktueel, maar....... er wordt gesproken over crisis. Als er écht crisis komt bestaat het woord duurzaamheid niet meer, dan telt (over)leven....
De (agressieve) acties zoals die nu worden gevoerd voor een "duurzamer" geproduceerd product zullen er toe leiden dat de productie in Nederland dermate snel afneemt/zichzelf uit de markt prijst dat er al zeer spoedig geïmporteerd moet worden. De vraag is of het product dat dan in de schappen ligt ooit zal kunnen voldoen aan de eisen die bepaalde groeperingen nu na streven.....
Óók ik ben voor duurzaam ondernemen maar laat iedere ondernemer a.u.b. zijn eigen betekenis aan het woord duurzaamheid (mogen) geven.........
Dit onderwerp is weer niet mals; het streven naar duurzaamheid zou tot de ondergang leiden. Paradoxaal. Wat ik ook paradoxaal vind is dat ik de richting en vorm van de Oostenrijkse landbouw herken in Annechien's pleidooi.
Hier is jaren geleden hardop geroepen dat de Oostenrijkse landbouw - met een hoger kostenniveau - zal verdwijnen als consumenten niet kiezen voor de duurdere, Oostenrijkse producten. Het was meer dan dat; overheid, retail en belangenorganisaties hebben consistent gewerkt aan een onderscheidende waardestrategie om die keuze mogelijk te maken: een multifunctionele landbouw met veel diversiteit, familiebedrijven, gmo-vrij en het 'gangbaar' maken van biologisch. Het werkt. Oostenrijk ziet de export van zuivel en rundvlees zelfs stijgen. Oostenrijk, een land dat op landbouwgebied niet erg serieus wordt genomen, zou het voorop kunnen lopen Het zou de omgekeerde wereld zijn. Wat mij daarbij vooral opvalt is de relatief sterke en consistente rol van de overheid en de gefragmenteerde, kleinschalige verwerkers die allemaal in leven worden gehouden door de retailer.
Ook is het moeilijk te zeggen of boeren hier ondernemend zijn; het niet willen specialiseren en schaal vergroten blijft vanuit de kostenschool lastig beoordelen. In ieder geval is er geen boerensuper, weinig innovatieve producten en ook niet bijzonder veel directe verkoop.
Overigens zijn de problemen niet helemaal uit de wereld. Een waardestrategie is echt anders denken en waarderen dan met een kostenstrategie. In feite hebben die 2 weinig of niks met elkaar te maken. Het is dus eerder toeval als de waarde die de consument er aan geeft op een fair percentage boven de kosten ligt. Daar moet de hele keten erg veel energie in stoppen om dat voor elkaar te krijgen. Dat lukt hier ook niet altijd. Daarom hebben ze de landbouwsubsidies ook nodig. Duurzaamheid wordt hier dus in de super en met publieke middelen betaald.
En iedereen weet het.
Beste Paul, jij legt mij woorden in de mond, die ik niet gezegd heb.
Ik heb een aantal duidelijke uitspraken gedaan, dacht ik.
Het klopt dat er geen geld is om te verduurzamen als er niet voor betaald wordt. Dus als we het dan allemaal belangrijk vinden is het een publiek belang. En heb ik gezegd dat in een consumentgerichte keten er meer ruimte moet zijn voor duurzaamheidseisen. In ruil daarvoor mag er dan meer van de mededingingsautoriteit. Dat meer is dan: afspraken maken over volume, productie en ook over productie-specificaties. Dus wat de klant vraagt.
Nu is het aanbodgedreven. En we moeten toe naar consumentgedreven ketens.
We moeten naar onderscheidende ketens, waar waarde en waardes weer centraal staan.
Alles wordt altijd al en zal ook altijd door de consument betaald moeten worden. Als de consument duurzaamheid wil, dan dus ook. De financiering van het een en ander is uiteraard geen consumentenkwestie maar een zaak van de banken.
Kijk eens om je heen. Op het platteland, dat is. De eisen liggen er en wat gebeurt er? Het ene dierpaleis na het andere verschijnt en vooral, omdat het zo slecht gaat, een veel grotere voor meer vee. Boeren hebben de financiële middelen er niet voor om aan eisen te voldoen is een gotspe. Annechien zit op de verkeerde weg. Nog meer maken van wat er al genoeg is in plaats van een keten in boerenhand waar boeren en tuinders hun producten zelf aan de man brengen. Daar is de armoede ineens te groot voor? Een paleisrevolutie is er nodig naar een productie waar toegevoegde waarde in boerenhand komt. Maar ik heb ergens eens van Annechien gelezen dat er ten koste van alles voorkomen moet worden dat er minder vee in NL gehouden wordt. Dan zullen het wel paleizen van klatergoud zijn. Grootheidswaan die de maatschappij vervloekt.
Ook zeer met Annechien eens. Goede prijs voor goede producten moet worden betaald. En levert meer op dan alleen geld. De rekening komt ten laste van eindgebruiker dus consument. Pas met een redelijke prijs kan men weer kwaliteitsproducten produceren en dierenwelzijn en het milieu hoger op de agenda zetten. Deze 'waardes' moeten tenslotte in een redelijke prijs worden uitgedrukt.
Ik ben het helemaal met Annechien eens. Verder denk ik dat 'verduurzaming' op dit moment vooral door NGO's en overheden erg 'belangrijk' gevonden wordt. Met maatschappelijke (R&D) middelen boeren onder druk zetten is in mijn ogen niet fair. De prijs van verduurzaming moet gewoon via 'de supermarktprijs' lopen of inderdaad betaald worden uit publieke middelen. Dutch Fairness betekent eerlijke prijzen voor producenten (en verwerkers).
Heel opvallend: afgelopen woensdag maakte ABN Amro bekend dat de agrisector zich relatief beter had hersteld van de crisis dan alle andere sectoren. Relatief dus.
Annechien ten Have maakte op Facebook bekend dat haar pleidooi haar deed denken aan een uitvoerig interview dat ik al drie jaar geleden met haar deed. Ik moest denken aan een stukje dat ik naar aanleiding daarvan korte tijd later schreef.
(de link naar het interview is daar ook in te vinden)
Op de lezenswaardige blog van een natuurmonumenten-meneer staat een stukje met precies dezelfde vraag: Hoe zorg je dat de kosten en baten van iets publieks 'eerlijk' terecht komen?
Blijkbaar is in natuur-land 'verevening' nu het buzz-word:
<quote>"Die moet ervoor zorgen dat er meer geld uit opbrengsten bij de partij terechtkomt die kosten maakte. Hoe je dat zou moeten doen is mij een raadsel. Ik kan wel wat verzinnen maar dat levert alleen maar nog meer regelgeving en overlegcircuits op.
Bovendien heeft Nederland al een systeem van verevening, we noemen het belasting. Opbrengsten daaruit kunnen (en dienen) aangewend te worden voor zaken van algemeen belang." (…) "Ik vind er een ijzeren logica in zitten: zaken van algemeen belang betaal je uit de algemene middelen." </quote>
Alleen gaat er een belangrijke beslissing aan vooraf: "de erkenning door de overheid (en dus ook de nieuwe regering) dat natuur en cultuur tot de zaken van algemeen belang behoren."
lees de blog: http://buitenplaatsen.wordpress.com/2012/06/05/zaken-van-algemeen-belang/
Concurreren natuur, cultuur en landbouwverduurzaming hier om de erkenning tot 'zaak van algemeen belang'?