Vorige week sloeg energieleverancier Vattenfall alarm in De Telegraaf: nieuwe modelcontracten voor een gemiddeld gezin zullen stijgen van €2.000 naar €5.000 per jaar. Dit weekend deed Ben Woldring van prijsvergelijkingssite Gaslicht.com er nog een schepje bovenop: het kan wel €6.500 worden. En volgens energiedeskundige Erik Spriensma stevenen we af op 'een totale systeemcrisis'.
Volgens vergelijkingssite Gaslicht.com kostte een jaarcontract voor gas en licht voor een gezin met gemiddeld verbruik op 1 augustus 2021 nog €2.308. Sluit je op 1 augustus van dit jaar een nieuw contract af, dan ben je gemiddeld €6.466 op jaarbasis kwijt en daar is de btw-verlaging op energie al in meegerekend.

Dat is het gevolg van een aantal factoren: de inflatie (in juli op het hoogste niveau sinds 1975), de gestegen energieprijzen (in een stroomversnelling geraakt sinds de Russische invasie van Oekraïne), en het tussendoor aanpassen van contracten met variabele prijzen - wat vaker tussentijds gebeurt vanwege de snelle marktontwikkelingen. Maar er komt nog iets bij: verreweg de meeste Nederlanders hebben een variabel contract, waarin altijd een half jaar vertraging zit ten opzichte van de groothandelsprijzen. "Straks lopen contracten af en komt er een enorme prijsstijging over ons heen", zegt Erik Spriensma. "Het verbaast me hoe langzaam dat besef doorsijpelt bij de maatschappij en de politiek.’’ Hij voorziet dat we afstevenen op een 'systeemcrisis'.

Volgens Ben Woldring, oprichter van Gaslicht.com, moet de overheid ingrijpen en méér doen dan de energietoeslag van €1.300 voor huishoudens met lage inkomens en het verlagen van de btw op energie, van 21% naar 9% tot en met 31 december dit jaar. Hij begrijpt niet dat Nederland niet ingrijpt in de 'aanbodkant' van energie. "De prijzen worden opgedreven door schaarste. Maar het erge is, dat wij zelf die schaarste creëren. In Nederland kon dit jaar 8 miljard kuub gas worden gewonnen in onze eigen gasvelden, waar nog ruim 500 miljard kuub aardgas in zit. Maar vanaf 1 oktober wordt dat afgeschaald en gaan we naar maximaal 2,8 miljard kuub.” De 'waakvlamstand', heet dat. Woldring: "Hoezo gaan we dat middenin de grootste energiecrisis doen?”

Woldring, zelf afkomstig uit Groningen, hoopt dat de overheid op Prinsjesdag met een 'adequaat plan' komt. Waarmee voorzien wordt in een oplossing voor de Groningers, vergroting van het aanbod van gas, verdere stappen in de energietransitie, leveringszekerheid voor komende winter én de betaalbaarheid van de energierekening voor de gemiddelde Nederlander. En nu maar hopen dat al die doelen tegelijk gerealiseerd kunnen worden.