Gespot op vrijdag 6 december 2024

Drie redenen waarom eten in de VS gevaarlijk lijkt

Wat is er aan de hand in de Verenigde Staten? De ene terughaalactie van levensmiddelen is nog niet voorbij of de volgende recall dient zich aan. Het gaat niet alleen om notoir kwetsbare producten zoals vleeswaren, maar ook om verse groente. Door de vele incidenten vragen vele Amerikanen zich inmiddels af hoe het zit met de voedselveiligheid in hun land. Eigenlijk best goed, is de ietwat verrassende conclusie.

Vorige maand werden biologische wortels teruggeroepen in verband met een E. coli uitbraak in 18 Amerikaanse staten. Er viel één dode. Deze week werden in 19 staten komkommers teruggehaald omdat ten minste 69 mensen ziek waren geworden van salmonella. Tegelijkertijd verklaarden de Centers for Disease Control and Prevention dat de E.coli-uitbraak door de gesnipperde uien in de Quarter Pounders van McDonald's voorbij was. En deze zomer moest het gerenommeerde vleesconcern Boar's Head meer dan 7 miljoen pond vleeswaren terughalen vanwege een listeria-uitbraak waarbij 10 doden zijn te betreuren.

Het is maar een greep uit de vele incidenten die consumenten meer en meer laten twijfelen aan de veiligheid van hun voedsel. En dat is niet zomaar een gevoel: het aantal individuele voedselverpakkingen dat wordt getroffen door terugroepacties is volgens voedselveiligheidsexpert Darin Detwiler in 2024 met bijna 400 procent gestegen. “Hoewel dit alarmerend lijkt, benadrukt het de toenemende complexiteit van de voedselvoorzieningsketen en het belang van rigoureuze veiligheidsmaatregelen,” zegt hij. “Terugroepacties zijn vaak het gevolg van betere bewaking en technologie, waardoor besmettingsbronnen sneller kunnen worden geïdentificeerd.” Meer testen levert ook meer resultaten op. En die vragen om actie.

Minder recalls dan vorig jaar
Opvallend is ook dat ondanks die indruk van een actuele crisis de data iets anders laten zien: tot nu toe zijn er in 2024 270 voedsel- en drankrecalls geregistreerd, iets minder dan de 292 in dezelfde periode vorig jaar. Het gevoel van urgentie wordt waarschijnlijk opgejut doordat in deze periode van feestdagen (van Thanksgiving tot en met Nieuwjaar) voedsel centraal staat en elke melding groot nieuws wordt.

Sociale media
De explosieve groei van media en sociale platforms versterkt het idee dat recalls toenemen. TikTok-accounts monitoren FDA-berichten, winkels sturen pushmeldingen, en nationale merken zoals McDonald’s zorgen voor headlines. McDonald’s is “het meest prominente fastfoodrestaurant ter wereld”, zegt Benjamin Chapman, een voedselveiligheidsspecialist aan de North Carolina State University. “Ik kan 10 andere uitbraken in onafhankelijke restaurants of andere kleine regionale ketens noemen die het nationale nieuws niet hebben gehaald. Maar McDonald's zal altijd het landelijke nieuws halen.”

Systemisch probleem
Toch is volgens voedselveiligheidsexperts wel degelijk sprake van een systemisch probleem. Tijdens de Covid-19-pandemie werden inspecties gereduceerd of op afstand uitgevoerd, waardoor structurele tekortkomingen in productie- en verwerkingsfaciliteiten verergerden. Pathogenen zoals listeria, die maanden of zelfs jaren in slechte hygiënische omstandigheden kunnen overleven, kregen meer kans. Detwiler spreekt van een wake-upcall. “Recalls laten zien dat het systeem werkt,” zegt hij, “maar ze zijn ook een teken dat de productie niet onder controle is.” Dat geldt met name voor rauwe producten, zoals de bovengenoemde wortelen en uien, waar in het verwerkingsproces geen 'kill step' (waarbij pathogenen gedood worden) aanwezig is.

De oplossing ligt in een proactieve aanpak. “Hold-and-test”-protocollen, waarbij producten pas de markt op gaan na goedkeuring zouden besmettingen kunnen voorkomen. Maar dat vergt (forse) investeringen in technologie en strenge controles, iets wat veel bedrijven vermijden vanwege kosten. Toch zijn de economische en reputatieschade van recalls veel hoger. Om nog maar te zwijgen over de juridische kosten die uit een recall kunnen voortvloeien doordat slachtoffers rechtszaken aanspannen.

De vraag is dus niet of voedselrecalls zullen blijven bestaan — dat zullen ze. Maar belangrijker voor het consumentenvertrouwen is of bedrijven bereid zijn van reactief handelen over te stappen op een aanpak die preventie centraal stelt. Want zoals Detwiler zegt: "De prijs van niets doen, is altijd hoger."

Gespot is de newsroom met de Foodlogselectie van berichten uit de (inter)nationale pers die het checken waard zijn. Scroll door Gespot en je bent helemaal bij. Reageren? Dat kan, gewoon hier op Foodlog.

Gespot op

Gespot op vrijdag 6 december 2024

Drie redenen waarom eten in de VS gevaarlijk lijkt

Gezondheid

Dagelijkse kost

Voedselketen

Energie

Perspectief