Het is vandaag Thanksgiving in de Verenigde Staten. Dat betekent dat tientallen miljoenen Amerikanen samen meer dan 40 miljoen kalkoenen op tafel zetten. Acht miljoen van die vogels zullen ongegeten in de vuilnisbak verdwijnen, omdat het vlees droog en smakeloos is. Toch blijft de kalkoen centraal staan tijdens Thanksgiving en is hij ook bijna niet weg te denken van het kerstdiner.
“Het is bijna altijd een droge, deprimerende homp zongebakken papier-maché - een vermoeiend kauwbare, onbevredigende en deprimerend flauwe workout,” schreef journalist Brian McManus in Vice. Toch blijft de kalkoen de hoofdrol spelen in het nationale ritueel dat Thanksgiving is. Voor Amerikanen is Thanksgiving belangrijker dan Kerstmis. Centraal op tafel staat de kalkoen, die niemand echt lekker vindt.

Dat botst met het feit dat 'maar het is zo lekker' het algemeen geaccepteerde antwoord is op de vraag waarom het zo moeilijk is om mensen ervan te overtuigen vlees te laten staan of minder vlees te eten, schrijft Marina Bolotnikova in Vox. Is het niet tijd om Thanksgiving opnieuw uit te vinden, zonder kalkoen? Het ritueel draait immers om traditie en sociale verbinding, niet om smaak.

Massa-kalkoen
Tijdens Thanksgiving eten Amerikanen ruim 40 miljoen kalkoenen. Dat zijn vrijwel zonder uitzondering zogeheten Broad Breasted White-kalkoenen, die, zoals de naam al aangeeft, gefokt zijn voor een extreem grote borstpartij. Daardoor kunnen kalkoenhanen niet meer natuurlijk paren en zijn pijnlijke, kunstmatige voortplantingsmethoden nodig. De kalkoenen hebben door hun topzware lichamen tal van gezondheidsproblemen. Hun snavels en tenen worden gekapt, ze worden met geweld gevangen en vervoerd. Door massaproductie leven de dieren hun hele leven in krappe, traumatische omstandigheden. Bovendien speelt er al 3 jaar een vogelgriepuitbraak, waardoor tientallen miljoenen kippen en kalkoenen op dieronvriendelijke manieren zijn geruimd.

In het wild leven kalkoenen in “kleine groepen van zo'n 10 individuen, die elkaar kennen. Ze gaan met elkaar om als individuen,” aldus auteur Peter Singer, schrijver van het nieuwe boek Consider the Turkey, in een recente podcast. “De kalkoenen die met Thanksgiving worden verkocht, zien hun moeder nooit, ze gaan nooit op zoek naar voedsel... Ze zijn behoorlijk getraumatiseerd, zou ik zeggen, door duizenden vreemde vogels om zich heen te hebben die ze niet als individuen kunnen leren kennen.”

Op Thanksgiving wordt in de VS op 1 dag naar schatting 144 miljoen kilo voedsel verspild. Genoeg om alle 47,4 miljoen Amerikanen die met voedselonzekerheid kampen 5 maaltijden te bieden
Voedselverspilling
Dan pronkt de kalkoen op de Thanksgiving-tafel, terwijl de disgenoten hem niet eens lekker vinden. Dat is zonde, berekende ngo ReFed. Op Thanksgiving verspillen Amerikanen naar schatting 144 miljoen kilo voedsel, ter waarde van ruim $556 miljoen. Genoeg om alle 47,4 miljoen Amerikanen die met voedselonzekerheid kampen 5 maaltijden te bieden. Meer dan de helft van de voedselverspilling komt van kalkoen en melk alleen. Omgerekend verdwijnen er 8,2 miljoen kalkoenen in de vuilnisbak, 4 procent van de jaarlijkse kalkoenproductie in de VS.

Rituelen
"Mensen verlangen naar rituelen, erbij horen en het gevoel deel uit te maken van een groter verhaal - aspiraties die hun apotheose bereiken aan de Thanksgiving-tafel," schrijft Bolotnikova. Samen eten is bij uitstek een vorm van 'sociale lijm', die ons verbindt en onze tradities eer betuigt. Daarom eten we kalkoen. Ook al vinden we dat niet lekker, of stuit de bio-industrie ons tegen de borst. Aan de feesttafel willen we geen moeilijke gesprekken over dierenwelzijn of vleesminderen.

"Deze Thanksgiving wil ik jou, lezer, uitnodigen om deze logica om te draaien. Als de sociale en culturele context onze smaak bepaalt, meer nog dan de smaak zelf, dan is juist die context cruciaal voor het veranderen van Amerikaanse eetgewoonten," schrijft Bolotnikova. Een uitdaging die ook niet-Thanksgivingvierders ter harte kunnen nemen.

'Flip de feestdag'
Feestdagen als Thanksgiving bieden een kans om tradities op een positieve manier te herzien. In plaats van vast te houden aan kalkoen, als symbool van verspilling en dierenleed, kunnen we kiezen voor plantaardige gerechten die overvloed en dankbaarheid op een eigentijdse manier belichamen. Het delen van creatieve, plantaardige recepten en het voeren van gesprekken tijdens gezamenlijke maaltijden kunnen leiden tot bredere veranderingen in eetgewoonten en waarden.

Zo kan de feestdag worden vernieuwd met gerechten die duurzaam én feestelijk zijn. Denk aan gevulde pompoen, linzencakes, herfstsalades met spruitjes en walnoot en plantaardige alternatieven voor romige feesttoetjes. Daarmee onderstrepen we de waarde van samenzijn zonder compromissen te sluiten op het gebied van smaak of ethiek.

Het moeilijkste aan zo'n verandering is niet het eten zelf, maar het openstaan voor ongemakkelijke gesprekken en het heroverwegen van wat onze rituelen werkelijk betekenen. Thanksgiving staat voor dankbaarheid voor de overvloed en zegeningen die de aarde ons biedt. Daarvoor kunnen we vast betere symbolen vinden dan een industriële kalkoen.