Achtduizend man en vrouw kwamen er op het zilveren verjaardagsfeestje van Flügel, het paarsroze shotje dat ongekend succes heeft als 'instapalcohol'. Met eigen ritueel: flesje tikken, dop met je tanden eraf schroeven, dop op je neus zetten, flesje tussen de tanden en de inhoud handsfree naar binnen klokken. Het uitgekiende relaas van ‘gelijk gezelligheid’ blijkt na 27 jaar nog altijd nieuwe toehoorders te vinden.
Flügel zit in die compacte flesjes. Maar als het in een grote fles te koop was, zou ik het gewoon als wijn drinken, in een glas met ijs erin
Een 'Flügeltje' bestaat uit 20 milliliter mix van rode wodka, zwarte bessensap en guarana, met 10% alcohol, in een compact flesje. Dronken zul je er niet makkelijk van worden, maar gezellig wordt het gegarandeerd, zeggen de vele fans. Het shotje ontwikkelde in de 25 jaar van zijn bestaan - nou ja, 27 jaar, want corona - een heuse cultstatus, dankzij een uitgekiende marketing.

Terug naar het begin. Vóór de tijd zonder shotjesbars, die nu niet meer weg te denken zijn uit het uitgaansleven, moest je het als jonge caféganger doen met een pilsje. In de jaren '90 kwam daar verandering in, schrijven Corto Blommaert en Gidi Heesakkers in een van roze doordrenkte reportage in de Volkskrant.

In het uitgaansleven groeiden de bomen tot in de hemel. "De discotheken werden groter, de drankjes exotischer, de nachten langer, de marketing gehaaider. Drankmerken met spitsvondige reclamelui in dienst roken hun kans. Shooters als Feigling (wodka met vijgensmaak met 20 procent) en alcopops als Bacardi Breezer (limonadedrank met rum, 5 procent) werden in feite in de markt gezet als ‘instapalcohol’. Wie in die jaren slechts aan het leven nipte, deed het tekort; het diende in één teug achterover te worden getikt."

Gezelligheid per doos
Richard van Leent zag op wintersport de Feigling furore maken in de après-ski bars, en de shotjes rode wodka-Red Bull. Hij nam een smaakbureau in de arm, maakte iets wat veel mensen lekker vonden, kon kleine flesjes kopen bij een Amsterdamse parfumhandel en ging los. "Flügel is het ultieme bijproduct," zegt Van Leent. "Bareigenaren zagen meteen dat je zo heel makkelijk extra inkomsten kunt genereren. Ze zagen ook: het is gelijk gezellig in het café." Want een Flügel drink je nooit alleen. De kleine flesjes koop je per doosje en van daaruit deel je uit. Een uitgekiende marketing met felle stickers en handige spelletjestips, en natuurlijk dat onweerstaanbare ritueel, deden de rest. Waar Bacardi Breezer in 2015 van de schappen verdween, fladderde de Flügeleend vrolijk verder.

'Wij brengen feest bij de mensen'
Volgens Stephan van Dorst, directeur van FLS Company, het bedrijf achter Flügel, is de toegevoegde waarde van Flügel eenvoudig uit te drukken: "Wij brengen feest bij de mensen." Volgens hem is de 'beleving', het moment waarop en de omgeving waarin je het shotje drinkt, altijd belangrijker geweest van de smaak van het drankje. "Als het niet lekker zou zijn geweest, dan zouden we geen 27 jaar bestaan. Iedereen lust Flügel. Toch is Flügel drinken vooral een uiting van sociaal samenzijn. Waar feest is, zou Flügel kunnen zijn, of dat nu thuis op een verjaardag is, in het café, op een festival of tijdens de wintersport."

En dat houdt Flügel al 27 jaar vol. Tot ongerustheid van alcoholexperts. Want alcohol die bedoeld is om snel weg te tikken en smaakt als limonade, dat is wel erg aantrekkelijk voor jongeren die nog niet mogen drinken. Bovendien gaat het tempo van drinken flink omhoog als er shotjes gedronken worden, wat het risico op verslaving groter maakt. "Het is niet verboden om drank te schenken op deze manier, maar het is niet handig om het te promoten," zegt manager preventie Floor van Bakkum van verslavingszorginstelling Jellinek bijvoorbeeld.

Dat zal die hard Flügelfan Nancy Jongeneel uit Veghel worst wezen. "Flügel zit in die compacte flesjes. Maar als het in een grote fles te koop was, zou ik het gewoon als wijn drinken, in een glas met ijs erin."