Twee jaar geleden lanceerde Royal Koopmans vol trots zijn 'Nedertarwe'. Graan van dichtbij, van Nederlandse akkers, geteeld door Nederlandse boeren, met uitstekende bakkwaliteiten, voor ambachtelijke bakkers. Een jaar later viel Rusland Oekraïne binnen en raakte de wereldwijde graanketen flink verstoord. Nog weer een jaar later meldt Royal Koopmans een volgende mijlpaal: dit jaar gaat er 15.000 ton Nedergraan van de Nederlandse akkers komen.
Nedertarwe is een initiatief van de Zuid-Nederlandse agrarische coöperatie CZAV en de Friese meelproducent Royal Koopmans. Beide bedrijven bundelden hun krachten om een duurzaam, betrouwbaar, transparant én regionaal concept op de markt te brengen, dat tegelijk de boeren van CZAV een goede prijs zou opleveren. Nedertarwe dus.

Dat verdient een beetje uitleg. Van huis uit is Nederland namelijk geen tarweland, hoewel we wel het land zijn met de hoogste tarweopbrengst ter wereld, zegt Ruud Timmer, onderzoeker granen aan de WUR in het FD.

"Graan groeit als de bodem goed is, er geregeld zon en regen is en als boeren weten wat ze doen. Dat is bijna allemaal aanwezig hier. Alleen is het eitwitgehalte van onze tarwe vaak laag." Daarom is er niet zo makkelijk brood van te bakken. Maar omdat de Nederlandse bodem zo weinig stenen bevat, kun je hier veel beter gewassen ín de grond telen (aardappelen, uien, suikerbieten) dan óp de grond.

"Eigenlijk is Nederland té goed voor tarwe," zegt Timmer omdat die knolgewassen ín de bodem per hectare meer opleveren.

Dat veranderde door de oorlog in Oekraïne. De graanprijzen schoten de lucht in en dat maakt het zelfs op dure Nederlandse grond lucratief om tarwe te verbouwen. Al is dat niet de reden dat CZAV en Royal Koopmans met hun Nedertarwe begonnen. Dat was immers om keten te verduurzamen, met het telen van een goede kwaliteit tarwe voor humane voeding. Baktarwe dus, voor menselijke voeding zoals brood en koekjes. Van oudsher wordt in Nederland vooral tarwe voor veevoer geteeld, de zogeheten 'maaltarwe'.

De nieuwe Nedertarwe-boeren moeten verduurzamingsmaatregelen nemen, zoals bloemenranden, het verbeteren van de bodemvruchtbaarheid en het verlagen van het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen.

Ook de bakkers die brood van Nedertarwe bakken, moeten gecertificeerd zijn en voldoen aan voorwaarden op het gebied van voedselverspilling, energieverbruik en verpakkingsmateriaal.

"Daar waar CZAV vorig jaar 2.000 ton tarwe aan Koopmans leverde voor Nedertarwe, leveren we dit jaar 4.500 ton, en groeien we nu door naar 15.000 ton,” jubelt CZAV in Akkerwijzer. Ruim 50 telers zullen deze hoeveelheid Nedertarwe gaan telen.

Vijftienduizend ton, dat klinkt indrukwekkend. André Hoogendijk, directeur BO Akkerbouw, plaatste dat cijfer vorig jaar, bij de ondertekening van de intentieverklaring 'We gaan voor eigen graan', in perspectief. Voor de Nederlandse broodconsumptie is zo'n 550.000 ton tarwe nodig. Wie 15.000 deelt door 550.000 komt op nog geen 3% brood van eigen bodem.