Een Schotse pizzabakker geeft in de maand januari gratis pizza's weg. Een daad van altruïsme, zegt hij. Hij wil het publiek een steuntje in de rug te geven bij de nog steeds stijgende kosten van levensmiddelen. Maar ook om zijn leveranciers en personeel in de benen te houden, nu omzetten terug lopen. Een probleem dat ook de Nederlandse dönerbakkers treft.
Wilkinson schat dat de actie hem ongeveer £12.000 (€13.500) gaat kosten. Hij hoopt dat iedereen die op het aanbod ingaat "de daad van vriendelijkheid op zijn eigen manier zal doorgeven" en dat zijn idee niet uit de hand loopt.
Marc Wilkinson, 55, eigenaar van Pure Pizza in Morningside, overwoog al langer een 'grote altruïstische daad' te stellen om mensen te helpen. "Ik hoor steeds dat de kosten van levensonderhoud zoveel mensen treffen en ik dacht: mijn ovens draaien toch al de hele dag, dus ze kunnen net zo goed de hele dag op volle toeren draaien als het mensen helpt," zegt hij tegen de BBC. Wilkinson noemt zijn plan een 'win, win, win voor iedereen'. Voor de mensen die tegen achterlating van een geldig mobiel nummer een gratis pizza komen afhalen, voor zijn leveranciers die gewoon kunnen blijven leveren en voor zijn personeel, dat meer uren kan draaien.

Wilkinson schat dat de actie hem ongeveer £12.000 (€13.500) gaat kosten. Hij hoopt dat iedereen die op het aanbod ingaat "de daad van vriendelijkheid op zijn eigen manier zal doorgeven" en dat zijn idee niet uit de hand loopt.

Dat de kosten van levensonderhoud stijgen, merken ook de dönerzaken in Nederland. Niet alleen zien zij hun klandizie teruglopen, ook stijgen de kosten van inkoop en - vooral - energie. Een dönerspit zet je niet even stil.

Maar toegeven aan de 'dönerinflatie' en de prijzen verhogen, zit er in Nederland niet in. In Duitsland hebben dönerondernemers hun prijzen al wel flink opgeschroefd en kan een broodje wel €10 kosten. In Nederland stokt de prijs bij gemiddeld €4,50. "Nederlandse ondernemers durven niet zo ver te gaan omdat ze bang zijn dat hun klanten wegblijven," zegt Süleyman Arslan, directeur-eigenaar van dönerproducent Enderün Döner in de NRC.

Arslan zag de afgelopen maanden zijn verkoop zo'n 20% teruglopen. Dönerzaken kopen minder en goedkoper in om kosten te besparen. Als er al een prijsverhoging doorgevoerd wordt, gaat die de 50 cent niet snel te boven. Dat zou je ook een vorm van altruïsme kunnen noemen.

Voor dönerzaken die financieel het hoofd niet meer boven water kunnen houden, rest de optie om te stoppen. Ze zetten hun hele zaak te koop op Marktplaats, ontdekt de NRC. Voor zo'n €30.000 tot €75.000 kun je een dönerzaak inclusief inboedel, huurcontract en horecavergunning al over te nemen.