In tegenstelling tot Duitsland en Zwitserland blijkt Nederland er geen strategische voedselvoorraden op na te houden. De regering blijkt ervan uit te gaan dat ons land voldoende voedsel kan produceren. Mis, ontdekte de Algemene Rekenkamer. Als er zich een voedselcrisis voordoet, bijvoorbeeld als gevolg van grote droogte of overstromingen, kan ook in ons land de voedselzekerheid in het geding komen. En dan zijn wij afhankelijk van buitenlandse (nood)hulp.
De Algemene Rekenkamer stelde een rapport op over de 'strategische voorraden van grondstoffen en essentiële producten'. De coronapandemie en de oorlog in Oekraïne hebben duidelijk gemaakt dat grondstoffen en essentiële producten snel schaars kunnen worden.
Voor aardolie, medicijnen, medische hulpmiddelen en contant geld blijken er operationele en strategische voorraden aangehouden te worden. Maar voor gas en voedsel heeft de rijksoverheid ervoor gekozen geen buffers aan te houden. Dat heeft bijvoorbeeld tot gevolg dat er in het geval van een voedselcrisis nogal wat dingen fout kunnen gaan. Zo is er veel onduidelijkheid over de eerste voedselnoodhulp. De rijksoverheid, veiligheidsregio's en gemeenten hebben alle een taak, maar wie precies wat moet doen op welk moment is niet concreet gemaakt, aldus Nieuwe Oogst.
In principe kan Nederland zelf voldoende voedsel produceren, maar in geval van grote droogte of een overstroming wordt dat anders. "Als Nederland bijvoorbeeld onder water zou staan dan zijn de inwoners afhankelijk van buitenlandse (nood)hulp voor voedsel", schrijft de Rekenkamer in het rapport. Ook kan de landbouw getroffen worden door een dieseltekort, bijvoorbeeld als gevolg van sancties tegen Rusland. En diesel is van belang tijdens een crisis, aldus de Rekenkamer, bijvoorbeeld om de voedselbevoorrading op gang te houden en noodaggregaten te laten werken.
In Duitsland heeft de regering voor een andere aanpak gekozen. Het land is minder zelfvoorzienend dan Nederland (Nederland exporteert ruim 70% van de voedselproductie en Duitsland is onze grootste afnemer) en kan alleen snel reageren op voedseltekorten als er een buffer aanwezig is. Die strategische voorraad bestaat uit "gebruiksklare producten als rijst, peulvruchten, melkpoeder en gecondenseerde melk, en nog te bewerken producten zoals tarwe, rogge en haver", aldus Boerenbusiness. Zo kan tijdens een crisis elke inwoner minstens één maaltijd per dag eten. Zwitserland, dat sterk afhankelijk is van import, heeft een buffer bestaande uit rijst, suiker, spijsoliën en vetten, granen en veevoer, voldoende voor 2 tot 4 maanden.
Er is nog een zorgpunt, constateert de Rekenkamer. Er blijkt weinig vooruitgang geboekt te zijn met het aanwijzen van "nationale reserves van grondwater". Drinkwaterbedrijven zijn wettelijk verplicht voorzieningen te treffen voor noodgevallen en provincies hebben aanvullende strategische voorraden aangewezen om de drinkwatervoorziening tot 2040 te waarborgen. Maar de rijksoverheid, die al sinds 2014 zich ten doel heeft gesteld om nationale grondwaterreserves aan te wijzen, voor na 2040 en in geval van grootschalige calamiteiten, heeft die stap nog altijd niet gezet. En dat betekent dat er regionaal, of afhankelijk van het seizoen, daadwerkelijk drinkwatertekorten kunnen ontstaan.
In 2021 taxeerde Wageningen Economic Research de Nederlandse voedselzekerheid nog als robuust met rafelranden.
Voor aardolie, medicijnen, medische hulpmiddelen en contant geld blijken er operationele en strategische voorraden aangehouden te worden. Maar voor gas en voedsel heeft de rijksoverheid ervoor gekozen geen buffers aan te houden. Dat heeft bijvoorbeeld tot gevolg dat er in het geval van een voedselcrisis nogal wat dingen fout kunnen gaan. Zo is er veel onduidelijkheid over de eerste voedselnoodhulp. De rijksoverheid, veiligheidsregio's en gemeenten hebben alle een taak, maar wie precies wat moet doen op welk moment is niet concreet gemaakt, aldus Nieuwe Oogst.
In principe kan Nederland zelf voldoende voedsel produceren, maar in geval van grote droogte of een overstroming wordt dat anders. "Als Nederland bijvoorbeeld onder water zou staan dan zijn de inwoners afhankelijk van buitenlandse (nood)hulp voor voedsel", schrijft de Rekenkamer in het rapport. Ook kan de landbouw getroffen worden door een dieseltekort, bijvoorbeeld als gevolg van sancties tegen Rusland. En diesel is van belang tijdens een crisis, aldus de Rekenkamer, bijvoorbeeld om de voedselbevoorrading op gang te houden en noodaggregaten te laten werken.
In Duitsland heeft de regering voor een andere aanpak gekozen. Het land is minder zelfvoorzienend dan Nederland (Nederland exporteert ruim 70% van de voedselproductie en Duitsland is onze grootste afnemer) en kan alleen snel reageren op voedseltekorten als er een buffer aanwezig is. Die strategische voorraad bestaat uit "gebruiksklare producten als rijst, peulvruchten, melkpoeder en gecondenseerde melk, en nog te bewerken producten zoals tarwe, rogge en haver", aldus Boerenbusiness. Zo kan tijdens een crisis elke inwoner minstens één maaltijd per dag eten. Zwitserland, dat sterk afhankelijk is van import, heeft een buffer bestaande uit rijst, suiker, spijsoliën en vetten, granen en veevoer, voldoende voor 2 tot 4 maanden.
Er is nog een zorgpunt, constateert de Rekenkamer. Er blijkt weinig vooruitgang geboekt te zijn met het aanwijzen van "nationale reserves van grondwater". Drinkwaterbedrijven zijn wettelijk verplicht voorzieningen te treffen voor noodgevallen en provincies hebben aanvullende strategische voorraden aangewezen om de drinkwatervoorziening tot 2040 te waarborgen. Maar de rijksoverheid, die al sinds 2014 zich ten doel heeft gesteld om nationale grondwaterreserves aan te wijzen, voor na 2040 en in geval van grootschalige calamiteiten, heeft die stap nog altijd niet gezet. En dat betekent dat er regionaal, of afhankelijk van het seizoen, daadwerkelijk drinkwatertekorten kunnen ontstaan.
In 2021 taxeerde Wageningen Economic Research de Nederlandse voedselzekerheid nog als robuust met rafelranden.